Mới đây, Tập đoàn Miniso Group Holding Ltd đã huy động được số tiền lên tới 608 triệu USD từ đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng IPO tại sàn giao dịch New York cuối tuần qua.
Thắng lợi này khiến tài sản của người sáng lập kiêm CEO của Miniso Group, Ye Guofu tăng vọt lên con số hơn 4 tỷ USD, theo thống kê của Bloomberg Billionaires Inde. Ông Ye và vợ hiện đang nắm giữ 65% cổ phần của tập đoàn.
Khởi đầu khiêm tốn
Mặc dù ký tự cuối trong tên của Ye có nghĩa là "giàu có" trong tiếng Quan Thoại nhưng chàng thanh niên quê ở Hồ Bắc có một khởi đầu khá khiêm tốn, giống như hầu hết các doanh nhân Trung Quốc cùng thế hệ. Ye bắt đầu làm việc tại một nhà máy ống thép. Khi thị trường hàng tiêu dùng ở Trung Quốc bắt đầu bùng nổ, Ye tìm cơ hội ở với đủ các loặt mặt hàng từ gốm sứ, mỹ phẩm, đến phụ kiện thời trang.
Ye Guofu - ông chủ của Miniso
Trong một chuyến đi tới Nhật Bản vào năm 2013, Ye tìm thấy ý tưởng kinh doanh mới từ những cửa hàng đồ bình dân tại xứ sở hoa anh đào. Các đồ dùng từ nhỏ nhất được thiết kế đẹp, tinh tế, khiến bất kì ai cũng muốn mua đã khiến Ye quyết tâm đưa ý tưởng này về Trung Quốc. Tỷ phú mới đã nhờ nhà thiết kế người Nhật Miyake Junya giúp đỡ khi khởi nghiệp.
Từ con số 0, Miniso hiện có hơn 4.200 cửa hàng ở nhiều quốc gia trên thế giới. 60% số đó là ở Trung Quốc và phần còn lại rải rác trên 80 quốc gia khác.
Từ lúc bắt đầu, Miniso thường xuyên bị cáo buộc "copy" phong cách thẩm mỹ tối giản nhà bán lẻ khổng lồ Nhật Bản Muji. Công ty này chuyên cung cấp các mặt hàng gia dụng không thương hiệu, không logo, đơn giản nhưng cực kì tinh tế.
Năm 2016, Miniso và một công ty liên quan đã phải bồi thường thiệt hại kinh tế cho tập đoàn xa xỉ hàng đầu LVMH sau một vụ kiện vi phạm thiết kế ở Thâm Quyến. Công ty Trung Quốc cũng dính vào một số vụ tranh chấp bản quyền, trong đó họ bị cáo là sao chép thương hiệu và gian lận trong các chiến dịch tiếp thị.
Tuy nhiên, nhà sáng lập và CEO của Miniso, Ye đã bác bỏ mọi cáo buộc sao chép. "Có thể mọi người có một số hiểu lầm về chúng tôi. Miniso có đội ngũ thiết kế rất chuyên nghiệp. Cốt lõi của các sản phẩm của chúng tôi là thiết kế ưa nhìn", doanh nhân 42 tuổi nói.
95% sản phẩm của Miniso có giá dưới 50 Nhân dân tệ (khoảng 7,44 USD)
Đi lên từ đại dịch
Miniso bán mọi thứ từ đèn bàn đến dép đi trong nhà tắm với thiết kế đầy màu sắc. Công ty này cho hay, 95% sản phẩm của họ ở Trung Quốc có giá dưới 50 Nhân dân tệ (khoảng 7,44 USD), mức giá rất hấp dẫn với đại đa số người tiêu dùng. Mô hình của nó cũng tương tự với các chuỗi cửa hàng giá rẻ như Primark của Vương quốc Anh, Don Quijote của Nhật Bản hay Dollar General ở Mỹ.
Tại Trung Quốc, 95% sản phẩm của Miniso có giá khoảng 7,44 USD
Các nhà bán lẻ giá rẻ được hưởng lợi từ cuộc suy thoái kinh tế toàn cầu vì đại dịch. Người dùng có xu hướng tiết kiệm hơn trước. Theo công ty nghiên cứu Euromonitor International, với các cửa hàng rực rỡ ánh đèn, hàng hóa hiện đại, bắt mắt nhưng giá rẻ, Miniso đã chiếm gần 60% thị phần các cửa hàng bán hàng tổng hợp của Trung Quốc, không bao gồm các cửa hàng tạp hóa.
Trong khi đó, các chuỗi cửa hàng hạng trung đang gặp rất nhiều khó khăn. Từ Brooks Brothers, J. Crew cho đến thương hiệu đình đám Nhật Bản là Muji ở Mỹ đã phải nộp đơn xin bảo hộ phá sản.
Trả lời phỏng vấn tờ Bloomberg vào cuối tuần trước, Ye cho biết: "Đại dịch khiến chi tiêu toàn cầu bị suy giảm mạnh, người tiêu dùng tập trung hơn vào các thương hiệu có giá trị cao. Đây là cơ hội tuyệt vời cho Miniso. Càng trong thời kỳ suy thoái kinh tế, cơ hội càng lớn cho các thương hiệu bình dân ", Ye nói.
Trong ngày giao dịch đầu tiên, cổ phiếu của Miniso đã tăng tới 25% tại New York và đóng cửa ở mức 20,88 USD.
Miniso hưởng lợi lớn từ việc người dùng thắt chặt chi tiêu thời COVID-19
Tỷ phú ư? Tôi không có thời gian để nghĩ đến nó
Hai công ty khổng lồ của Trung Quốc là Tencent Holdings Ltd. và quỹ Hillhouse Capital đã cùng đầu tư 1 tỷ Nhân dân tệ vào Miniso vào năm 2018. Theo báo cáo của công ty, hiện mỗi bên đang nắm giữ 4,8% cổ phần. Số cổ phần đó đang trị giá 614 triệu USD sau vụ IPO. Điều này có nghĩa là lợi tức đầu tư gấp bốn lần trong hai năm.
Càng trong thời kỳ suy thoái kinh tế, cơ hội càng lớn cho các thương hiệu bình dân
Ye Guofu
Sự mở rộng nhanh chóng của Miniso có được nhờ mô hình nhượng quyền thương mại. Chỉ khoảng 3% cửa hàng được công ty vận hành trực tiếp. Ye nhấn mạnh, trong thập kỷ tới, Miniso có kế hoạch mở hàng trăm cửa hàng mỗi năm, ở cả Trung Quốc và nước ngoài.
Tuy nhiên, cũng cần thấy một thực tế là Miniso vẫn chưa thu được lợi nhuận. Khoản lỗ trong năm (kết thúc vào tháng 6) đã giảm 12%, còn 37 triệu USD so với một năm trước. Doanh thu hàng năm tính đến tháng 6 đã giảm 4,4%, xuống 1,3 tỷ USD.
Miniso cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh hay gắt từ các gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc như Pinduoduo, Alibaba hay Taobao Deals – một nền tảng mua sắm giá rẻ của Alibaba. Nền tảng này vừa khởi động chiến dịch bán các mặt hàng chỉ với một Nhân dân tệ.
Miniso vẫn còn một chặng đường dài sau thành công IPO
Mark Tanner, người sáng lập nghiên cứu và tiếp thị có trụ sở tại Thượng Hải, China Skinny, cho biết: "Với việc Pinduoduo và Alibaba đẩy mạnh mô hình bán lẻ giá rẻ, trực tiếp từ nhà sản xuất đến người dùng sẽ là sức ép lớn với các thương hiệu như Miniso vì mô hình này cốt lõi là mức giá phải chăng".
Miniso cho biết họ đang cố gắng duy trì lợi thế về giá, thông qua việc tìm nguồn cung ứng ở nước ngoài, đa dạng hóa từ cơ sở chính là các nhà cung cấp Trung Quốc.
Khi được hỏi về việc trở thành tỷ phú, Ye đã dừng lại 7 giây, sau đó nói: "Tôi hoàn toàn không nghĩ về điều này. Tôi quá bận rộn với công việc bình thường của mình".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!