"Xin Phó Thủ tướng đừng giao cho em, là em đứt"
Tiếp tục Kỳ họp bất thường lần thứ 5, sáng 16/01, Quốc hội thảo luận ở tổ về dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia.
Phát biểu ý kiến, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang cho biết, dự thảo trình Quốc hội lần này là một cơ chế mạnh mẽ chưa từng có. "Nếu như Quốc hội bấm nút thông qua thì cho dù lựa chọn phương án nào chúng tôi cũng cho là thành công", Phó Thủ tướng nói.
Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang phát biểu tại thảo luận ở tổ về dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia.
Từ thực tiễn triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia và cụ thể hóa nhiệm vụ Quốc hội giao, Chính phủ đề xuất 8 cơ chế đặc thù để tháo gỡ triệt để khó khăn, vướng mắc.
Theo Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang, 8 cơ chế đặc thù, gỡ vướng chương trình mục tiêu quốc gia được đề xuất đều khác luật, vượt lên trên luật. Bởi ba chương trình mục tiêu quốc gia còn rất nhiều chính sách, quy định phức tạp, đan xen xung đột, nếu không tháo gỡ sẽ không tiếp tục thực hiện được.
"Nếu thông qua nghị quyết cơ bản chỉ còn nợ một chuyện của chương trình phát triển kinh tế - xã hội của đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi vì phải thay đổi chủ trương đầu tư nhưng làm chưa kịp... ", Phó Thủ tướng nói.
Phó Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ nguyên tắc lớn lao nhất của 8 cơ chế Chính phủ kiến nghị Quốc hội là phân cấp mạnh, tăng cường năng lực của cơ sở và đòi hỏi tăng cường kiểm tra, giám sát, trong đó, có trách nhiệm của đại biểu Quốc hội, có thể bổ sung thêm Mặt trận Tổ quốc.
Từ ý kiến của đại biểu Quốc hội đặt ra về việc phân cấp cho huyện, xã, Phó Thủ tướng cũng nêu khi phân cấp cho huyện, xã có kham nổi hay không?
"Vì nếu không khéo chúng ta sẽ mất cán bộ. Máy điện thoại của tôi nhận được rất nhiều tin nhắn của các cán bộ ở huyện, xã về việc "xin Phó Thủ tướng đừng giao cho em, là em đứt". Nên đâu đó cũng có sự phân vân về phân cấp tới đâu. Nhưng nguyên tắc phải có tính khả thi và anh em dưới phải làm được. Cho nên có thể có những điều mong muốn của đại biểu mà chúng tôi cân nhắc rất kỹ cũng chưa dám phân cấp", Phó Thủ tướng nêu.
Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang nhấn mạnh với ngân sách Nhà nước, một đồng cũng phải cực kỳ chặt chẽ
Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang chia sẻ thêm thực tế việc trình, đi xin nhưng không phải xin cái gì cũng được.
"Mình về xin ba mẹ mình chưa chắc xin được hết. Cho nên có câu chuyện phải lựa cái gì được, cái gì không và người cho cũng lượng cái gì cho được cái gì không. Ví dụ liên quan ngân sách Nhà nước cho dù một đồng cũng phải cực kỳ chặt chẽ và rất nhiều người đi về nơi xa lắm vì coi thường việc này. Chỉ cần mở mạng là có đủ. Có thể trong quản lý ngân sách nói là khó khăn quá nên mình buông luôn nhưng không được. Xin cũng chừng mực. Chúng tôi khi đề xuất cũng không dám đề xuất những việc quá gay gắt", Phó Thủ tướng chia sẻ.
"Giao mà anh em căng quá có khi là buông luôn"
Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh 8 nội dung Chính phủ trình không phải cơ chế thí điểm mà là cơ chế đặc thù. Thí điểm là cho áp dụng phạm vi nhỏ sau đó rút kinh nghiệm, có thể mở rộng. Còn ở đây, có chăng chỉ thí điểm ở phương án thứ 7 liên quan lựa chọn một huyện thực hiện thí điểm cơ chế phân cấp trong giai đoạn 2024-2025.
Liên quan ý kiến của đại biểu đề nghị phân cấp mạnh, giao luôn cho HĐND cấp huyện, Phó Thủ tướng nhắc lại việc không phải nội dung nào cũng dám giao.
"Giao mà anh em căng quá có khi là buông luôn. Thêm vào đó, hiện nay, HĐND cấp tỉnh rất linh hoạt, họp bất thường liên tục. Hồi xưa mỗi tháng họp 1 phiên bất thường để kịp thời giải quyết các vấn đề", Phó Thủ tướng nêu.
Thêm vào đó, theo Phó Thủ tướng, việc giao cho HĐND cấp tỉnh thì với cách nhìn bao quát của cấp tỉnh sẽ cân đối đầy đặn, hài hòa hơn giữa các địa phương. Bởi nếu như giao cho huyện, có thể so bì huyện này ít, huyện này nhiều...
"Thứ nữa, đã xin giao từ Quốc hội xuống HĐND rồi mà giao xuống tới huyện nữa chắc khó. Xin phải chừng mực, xin mà xin quá chắc không cho...", Phó Thủ tướng chia sẻ thêm.
Trước đó, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trình bày Tờ trình về dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia.
Dự thảo Nghị quyết gồm 6 Điều quy định về: Phạm vi điều chỉnh; đối tượng áp dụng; giải thích từ ngữ; nội dung các cơ chế đặc thù; tổ chức thực hiện và điều khoản thi hành.
Đáng chú ý có cơ chế đặc thù về cơ chế phân bổ, giao dự toán chi thường xuyên ngân sách trung ương hằng năm. Theo đó, Chính phủ đề xuất Quốc hội quyết nghị cơ chế đặc thù khác quy định của Luật Ngân sách nhà nước để phân cấp cho các địa phương quyết định việc phân bổ chi tiết dự toán chi thường xuyên nguồn hỗ trợ của ngân sách trung ương thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia.
Về cơ chế điều chỉnh dự toán ngân sách nhà nước, điều chỉnh kế hoạch đầu tư vốn hằng năm, Chính phủ đề xuất Quốc hội quyết nghị cơ chế chưa được quy định tại Luật Ngân sách nhà nước, Luật Đầu tư công. Theo đó, Hội đồng nhân dân tỉnh quyết định điều chỉnh dự toán ngân sách nhà nước 2024 (chi thường xuyên) và dự toán ngân sách nhà nước chưa giải ngân hết trong năm 2023 (bao gồm chi đầu tư, chi thường xuyên được chuyển nguồn từ các năm trước sang năm 2023) của các chương trình mục tiêu quốc gia đã được chuyển sang năm 2024. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, huyện, theo thẩm quyền, quyết định điều chỉnh kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước của các chương trình mục tiêu quốc gia các năm trước đã được kéo dài sang năm 2024.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!