Với vị trí nằm trên trục đường xuyên Á, Bà Rịa – Vũng Tàu có điều kiện phát triển giao thông đường bộ, đường hàng không, đường thuỷ, đường sắt và là một địa điểm trung chuyển đi các nơi trong nước và thế giới. Là địa phương có hệ thống cảng nước sâu được xếp loại đặc biệt của quốc gia có thể tiếp nhận tàu container trọng tải 80.000 - 250.000 tấn, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu giữ vai trò cửa ngõ hướng ra biển của vùng Đông Nam Bộ, hội tụ nhiều tiềm năng để phát triển các ngành kinh tế biển như khai thác dầu khí; khai thác cảng biển và vận tải biển; khai thác và chế biển hải sản; phát triển du lịch nghỉ dưỡng và tắm biển.
Phối cảnh đề xuất quy hoạch trung tâm Logistic Cái Mép Hạ
Tạo động lực phát triển cho vùng Đông Nam Bộ
Ông Nguyễn Văn Thọ, Chủ tịch UBND tỉnh cho biết: "Việc hình thành Khu thương mại tự do Cái Mép Hạ không phải là cơ chế ưu đãi dành riêng cho tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, mà là cơ chế đặc thù cho cả vùng Đông Nam Bộ. Sự ra đời của khu thương mại tự do này sẽ tạo ra một công cụ kinh tế hữu hiệu để Việt Nam có thể cạnh tranh với các nước khu vực trong thu hút đầu tư và thực hiện chiến lược công nghiệp hóa giai đoạn mới, là động lực để vùng Đông Nam Bộ có thể đóng góp lớn hơn vào sự phát triển và thịnh vượng chung của cả nước.
Để chuẩn bị sẵn sàng cho việc hình thành khu thương mại tự do Cái Mép Hạ, trong thời gian vừa qua, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đã chủ động triển khai một số công việc cần thiết như: Cập nhật chủ trương phát triển khu thương mại tự do vào quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Tổ chức lập quy hoạch Trung tâm logistic Cái Mép Hạ với diện tích 1.686,73ha, lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án để trình cấp có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư; Triển khai đầu tư các công trình giao thông kết nối liên cảng và liên vùng; Phối hợp với Trung ương và các địa phương trong vùng thúc đẩy triển khai các dự án giao thông kết nối Vùng Đông Nam Bộ;
Một phương án quy hoạch khu thương mại tự do tại Cái Mép Hạ
Việc đầu tư các dự án đường cao tốc Biên Hoà - Vũng Tàu, đường Vành đai 4 TP Hồ Chí Minh, đường sắt Biên Hoà - Vũng Tàu, hệ thống giao thông liên cảng... sẽ hình thành hệ thống giao thông đa phương thức, kết nối hệ thống cảng Cái Mép - Thị Vải với Cảng hàng không quốc tế Long Thành, Trung tâm tài chính quốc tế TP Hồ Chí Minh, các trung tâm dịch vụ logistics, các khu công nghiệp, đô thị trong vùng Đông Nam Bộ. Xúc tiến lập đề án nghiên cứu khả thi thành lập khu thương mại tự do Cái Mép Hạ. Đồng thời, kết nối vùng Đông Nam Bộ với các vùng khác trên cả nước, với các quốc gia trong hành lang kinh tế xuyên Á và với các quốc gia trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương - Ấn Độ Dương cũng như toàn thế giới.
Đặc biệt, vị trí địa lý và các tiềm năng của Bà Rịa - Vũng Tàu được sự hỗ trợ của vùng Đông Nam Bộ, nơi đóng góp 32% GDP, 44,7% tổng thu ngân sách nhà nước, vùng sản xuất ra lượng hàng hóa lớn nhất cả nước... Các yếu tố này chính là nguồn lực quan trọng và bền vững có vai trò đặc biệt đối với sự phát triển của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Đây cũng là lý do Bộ Chính trị thống nhất chủ trương chọn Cái Mép Hạ để thiết lập mô hình khu thương mại tự do để tạo động lực mới thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội không chỉ riêng tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu mà toàn vùng Đông Nam Bộ như Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 7/10/2022 của Bộ Chính trị đã chỉ rõ.
Hướng đến cạnh tranh với các nước trong khu vực
Tại khu thương mại tự do Cái Mép Hạ sẽ hình thành trung tâm sản xuất và dịch vụ logistics hiện đại, bảo đảm thực hiện tất cả các dịch vụ thương mại quốc tế. Trong đó có sản xuất công nghệ cao, chế biến, sơ chế, phân loại, đóng gói, bảo quản, trưng bày giới thiệu sản phẩm, các dịch vụ thông quan, kiểm định hàng hóa tại chỗ cho hàng hóa xuất nhập khẩu. Các thuận lợi về hoạt động hải quan cũng như các ưu đãi về thuế tại khu mậu dịch tự do sẽ tạo ra sức hút to lớn thu hút các nhà đầu tư tầm cỡ trong và ngoài nước. Đây là nền tảng để phát triển chuỗi cung ứng địa phương và mạng lưới các nhà cung cấp phụ trợ, tạo hiệu ứng lan tỏa về kinh tế.
Cái Mép - Thị Vải là cụm cảng nước sâu đón được những tàu siêu trọng
"Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu sẽ xây dựng hệ thống chính sách phát triển khu thương mại tự do đồng bộ, cạnh tranh và hiệu quả, đặt trong mối quan hệ tổng thể, bao gồm tạo công ăn việc làm, thu hút vốn FDI, thu hút ngoại tệ và tạo ra giá trị gia tăng cao. Cụ thể như chính sách phát triển kinh tế - thuế quan cạnh tranh, chính sách ưu đãi về tài chính, chính sách về đất đai, cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước, chính sách về khoa học công nghệ, chính sách xuất khẩu, nhập khẩu… "- ông Nguyễn Văn Thọ thông tin.
Theo lãnh đạo tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, Việc xây dựng mô hình tổ chức bộ máy quản lý khu thương mại tự do sẽ bảo đảm yêu cầu tinh gọn, hiệu quả; học tập kinh nghiệm từ các mô hình quản lý khu thương mại tự do thế hệ mới. Chú trọng các giải pháp quản lý, kiểm soát bằng hạ tầng số - công nghệ số. Tối ưu hóa các quy trình thủ tục hành chính, thủ tục xuất nhập cảnh, lưu chuyển hàng hóa – dịch vụ, thanh toán – lưu thông tiền tệ trên cơ sở các mô hình quản lý hiện đại. Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ đóng vai trò đầu mối thực hiện nghiên cứu khả thi và đề xuất lựa chọn mô hình phát triển phù hợp, nghiên cứu thí điểm áp dụng các chuẩn mực về đầu tư, thương mại, quản trị hàng đầu quốc tế hướng đến cạnh tranh với các nước trong khu vực.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!