California thu hồi giấy phép hoạt động của taxi không người lái
Tuần qua chính quyền bang California đã thu hồi giấy phép hoạt động của hãng taxi tự lái Cruise - công ty con của GM, ở thành phố San Francisco vì lý do an toàn.
Theo các nhà quản lý bang California, taxi tự lái Cruise đã liên tục gây ra các vụ tai nạn nghiêm trọng và cản trở hoạt động của các lực lượng Cảnh sát và lính cứu hỏa. Quyết định chấm dứt vô thời hạn dịch vụ taxi của Cruise tại San Francisco - thành phố đông dân thứ hai của Mỹ, được đưa ra chỉ hai tháng sau khi công ty này được cấp phép hoạt động.
Quyết định cấp phép, rồi ngay lập tức thu hồi, cho thấy các nhà quản lý tại Mỹ vẫn đang lúng túng trước một lĩnh vực mới đang nổi lên đó là taxi tự lái, hay còn gọi là robotaxi. Đây vẫn còn là một lĩnh vực đang được thử nghiệm với rất nhiều rào cản công nghệ, nhưng cũng đồng thời là một lĩnh vực đang phát triển rất nhanh và mạnh tại Mỹ.
Triển vọng của ngành taxi tự lái ở Mỹ
Taxi tự lái nói riêng và ô tô tự hành nói chung là một ngành dịch vụ mới có nhiều triển vọng ở Mỹ. Theo McKinsey, ô tô tự hành có thể làm thay đổi thị trường vận tải, mang lại doanh thu từ 300 - 400 tỷ USD vào năm 2035. Thị trường này sẽ không chỉ dừng lại ở dịch vụ taxi mà còn cả xe bus, xe tải và giao vận tự hành. Nhưng đó chỉ là trong kịch bản mọi thứ tiến triển thuận lợi như là hạ tầng giao thông phát triển, hành lang pháp lý đầy đủ và tâm lý, thói quen của người tiêu dùng.
Hiện tại, taxi tự hành chưa thực sự được thị trường đón nhận. Bên cạnh những ưu điểm về tính hiện đại, sự riêng tư, hay không phải lo về đạo đức của người lái thì xe tự hành cũng còn nhiều vấn đề. Nhất là lòng tin vào độ an toàn của xe tự hành khi tham gia giao thông.
Khi lưu thông trên đường vốn đã có quá nhiều tình huống không đoán định được. Giờ còn đặt tính mạng của mình vào một chiếc xe không người lái thì tâm lý lo ngại là đương nhiên.
Taxi tự lái nói riêng và ô tô tự hành nói chung là một ngành dịch vụ mới có nhiều triển vọng ở Mỹ. Ảnh minh họa - . (Ảnh: Shutterstock)
Tranh luận quanh dịch vụ taxi tự lái ở Mỹ
Người dùng tại Mỹ có những quan điểm khác nhau về taxi tự lái. Tại thành phố San Francisco, thành phố lớn đầu tiên của Mỹ từng có tới 2 công ty cung cấp dịch tự taxi tự lái, nhiều hành khách đã cho cảm nhận về dịch vụ này.
Chị Katharine Allen - một luật sư 37 tuổi, đã đăng ký chương trình thử nghiệm taxi tự lái của hãng Waymo từ năm 2021. Thời gian đầu thì luôn có nhân viên ngồi cùng, nhưng gần đây nhất khi gọi xe, một chiếc xe hoàn toàn không có ai điều khiển bên trong, đã từ từ đỗ ngay trước nhà chị.
Chị Katharine Allen - người dân thành phố San Francisco, Mỹ cho biết: "Tôi luôn cảm thấy an toàn và yên tâm hơn khi ngồi trong những chiếc taxi tự lái. Những chiếc xe này luôn tuân thủ giới hạn tốc độ, lại còn biết nhường đường cho người đi xe đạp".
Nhưng bên cạnh đó, theo chị Allen xe taxi tự lái cũng có những điểm trừ nhất định.
"Tôi nghĩ trong tương lai gần, loại xe này chưa thể thay thế taxi do người lái được. Nó không giúp đỡ được hành khách những việc chỉ có con người làm được như bê giúp hành lý lên xe, hay đưa khách ra sân bay. Thậm chí bây giờ nó còn chưa được lên cao tốc. Và vấn đề giá cả cũng sẽ khiến tôi phải so sánh giữa 2 loại hình", chị Katharine Allen nói.
Cũng như chị Allen, anh Isaac - một cư dân San Francisco đã trải nghiệm taxi không người lái. Sau khi đặt xe trên ứng dụng, vài phút sau, chiếc xe đã lặng lẽ xuất hiện. Sau khi hành khách ổn định, vô lăng bắt đầu xoay chuyển như thể có một người vô hình nào đó đang điều khiển nó vậy. Một cảm giác khá là kỳ lạ đối với những hành khách lần đầu trải nghiệm.
Anh Isaac nói: "Thật lạ lùng khi vô lăng tự xoay, xe tự tăng tốc, tự phanh lại. Cứ như có một bóng ma vậy".
Có điều thay vì di chuyển quãng đường quen thuộc mất có 5 phút để đến được siêu thị, chiếc xe không người lái này lại được lập trình để đi một cung đường khác mất tới 20 phút. Điểm cộng là nó di chuyển rất ổn định, không có những pha phóng nhanh phanh gấp thỉnh thoảng vẫn thấy ở tài xế bình thường.
Anh Isaac cho hay: "Tôi ấn tượng với khả năng phanh rất từ tốn của xe. Và nó cũng không tăng tốc đột ngột nên tôi không bị giật mình. Chuyến xe khá yên tĩnh, không có những cuộc chuyện phiếm, hay đài radio hay ca nhạc mở quá to như các cuốc xe bình thường".
Có thể thấy kể từ khi hoạt động, taxi không người lái đã gây được ấn tượng nhất định cũng như các cảm nhận đa dạng với người dân tại San Francisco.
Theo nhiều chuyên gia, thị trường taxi tự lái vẫn đang nổi lên và có thể trở thành tương lai của ngành taxi tại Mỹ. Ảnh minh họa - Ảnh: Waymo
Tương lai sáng sủa tại Mỹ?
Hiện nay có thể nói là Chính phủ Tổng thống Biden quan tâm đến ô tô điện nhiều hơn là ô tô tự lái. Dù rằng bề ngoài hai vấn đề này khá gần nhau, đều góp phần giảm thiểu khí thải gây ô nhiễm môi trường, tiết kiệm nhiên liệu và bảo vệ sức khoẻ, tính mạng của con người.
Trong ngân sách năm 2023, chính quyền Mỹ cũng dành một khoản không nhỏ chi cho việc nghiên cứu, đào tạo, thử nghiệm, triển khai ô tô tự hành cũng như các quy định pháp lý liên quan.
Tuy nhiên, để taxi tự lái nói riêng và ô tô tự hành nói chung thực sự trở thành một ngành dịch vụ đầy đủ đòi hỏi không chỉ đầu tư tài chính, mà cần có sự vào cuộc của cả hệ thống. Đơn cử như hạ tầng giao thông cần phải được nâng cấp, hành lang pháp lý cả ở cấp độ liên bang và tiểu bang cần được xây dựng, cho đến truyền thông, định hướng nhận thức của cộng đồng.
Do đó, động lực chính thúc đẩy lĩnh vực taxi tự lái hiện nay vẫn nằm ở khu vực tư nhân, điển hình các tập đoàn như General Motors và Alphabet - hai ông lớn đứng sau hai hãng taxi không người lái Cruise và Waymo.
Rõ ràng vẫn cần thêm thời gian để taxi tự lái chiếm được niềm tin của các nhà quản lý và hành khách, tuy nhiên các tiến bộ hiện nay vẫn là cơ sở để các nhà nghiên cứu cho rằng taxi tự lái sẽ có một tương lai sáng sủa tại Mỹ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!