Kiều hối luôn được xem là nguồn vốn quan trọng đối với nền kinh tế Việt Nam, không chỉ giúp ổn định cuộc sống người dân mà còn hỗ trợ phát triển các dự án đầu tư. Tuy nhiên, thực tế tại TP Hồ Chí Minh, một trong những trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước, lượng kiều hối chưa đạt kỳ vọng. Thành phố vừa triển khai một số chính sách mới được kỳ vọng sẽ thu hút lượng kiều hối hiệu quả hơn trong thời gian tới.
Còn nhiều trở ngại
TP Hồ Chí Minh hiện vẫn thu hút lượng kiều hối lớn nhất cả nước, với trung bình khoảng 38-53% tổng lượng kiều hối của Việt Nam. Tuy nhiên, mặc dù luôn giữ vị trí dẫn đầu, thành phố vẫn đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức trong việc tối đa hóa nguồn lực từ kiều hối cho phát triển.
Một trở ngại khác là việc thiếu các chính sách khuyến khích đặc thù cho đầu tư từ kiều bào, đặc biệt trong các lĩnh vực chiến lược như công nghệ cao hay khởi nghiệp. Ảnh minh họa
Một trong những trở ngại lớn nhất, theo nhiều chuyên gia kinh tế, là khả năng tận dụng dòng tiền kiều hối. Phần lớn lượng kiều hối gửi về vẫn chủ yếu dùng cho mục đích tiêu dùng cá nhân hoặc hỗ trợ gia đình, thay vì đầu tư vào các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh hay các kênh đầu tư hiệu quả hơn như thị trường chứng khoán, bất động sản, hoặc các dự án phát triển hạ tầng. Điều này khiến việc tận dụng dòng vốn tiềm năng từ kiều hối bị hạn chế và không tạo được nhiều giá trị gia tăng cho nền kinh tế.
Một trở ngại khác là việc thiếu các chính sách khuyến khích đặc thù cho đầu tư từ kiều bào, đặc biệt trong các lĩnh vực chiến lược như công nghệ cao hay khởi nghiệp. Điều này làm giảm tính cạnh tranh của TP Hồ Chí Minh so với các quốc gia khác trong việc thu hút kiều hối cho các mục tiêu dài hạn, thay vì tập trung vào tiêu dùng hoặc bất động sản. Hạ tầng đầu tư cũng là một vấn đề, khi cơ sở vật chất và dịch vụ tài chính chưa đáp ứng đủ nhu cầu của các nhà đầu tư, dẫn đến sự lo ngại về hiệu quả và khả năng sinh lời lâu dài.
Ngoài ra, các chuyên gia còn chỉ ra rằng việc thu hút kiều hối chưa hiệu quả vì thiếu chính sách khuyến khích đặc thù cho đầu tư.
Cuối cùng, môi trường đầu tư còn nhiều bất cập cũng là một vấn đề không thể bỏ qua. Dù Việt Nam nói chung và TP Hồ Chí Minh nói riêng đã có nhiều cải cách về thủ tục hành chính, môi trường đầu tư vẫn cần được cải thiện hơn nữa để trở nên hấp dẫn và cạnh tranh. Các nhà đầu tư kiều bào cần một môi trường minh bạch, ổn định và có cơ chế bảo vệ quyền lợi rõ ràng để cảm thấy yên tâm khi đầu tư vào các dự án tại Việt Nam.
Tháo những nút thắt để khơi dòng chảy kiều hối
Nhằm giải quyết những hạn chế nêu trên, TP Hồ Chí Minh vừa chính thức triển khai một số chính sách mới và có nhiều sáng kiến để khơi thông dòng chảy kiều hối về nước, đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức.
TP Hồ Chí Minh đã đề xuất cho phép người nước ngoài gốc Việt không cư trú tại Việt Nam được mở tài khoản tại các ngân hàng trong nước. Điều này sẽ giúp kiều bào dễ dàng hơn trong việc quản lý tài chính và chuyển tiền về nước. Ảnh minh họa
Theo đó, TP Hồ Chí Minh đã đề xuất cho phép người nước ngoài gốc Việt không cư trú tại Việt Nam được mở tài khoản tại các ngân hàng trong nước. Điều này sẽ giúp kiều bào dễ dàng hơn trong việc quản lý tài chính và chuyển tiền về nước. Đặc biệt, họ có thể lựa chọn giữ tiền gửi bằng ngoại tệ hoặc đồng Việt Nam và được chuyển gốc và lãi bằng ngoại tệ. Chính sách này giúp kiều bào cảm thấy an tâm hơn khi gửi tiền về nước, đồng thời tạo ra sự linh hoạt trong việc quản lý tài chính cá nhân.
Thành phố cũng đẩy mạnh việc phát triển các sản phẩm tài chính linh hoạt và đa dạng để thu hút kiều hối. Điển hình là việc nghiên cứu và xây dựng các tài khoản song song, trong đó một tài khoản dành cho người thân tại Việt Nam có thể sử dụng, và một tài khoản khác chỉ người gửi từ nước ngoài mới có thể truy cập. Điều này tạo sự tiện lợi cho kiều bào trong việc quản lý tài chính và đầu tư dài hạn.
Ngoài ra, TP Hồ Chí Minh còn định hướng huy động kiều hối vào các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh. Trong một hội nghị về thu hút kiều hối gần đây, chuyên gia kinh tế PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh cũng cho rằng việc hướng dòng kiều hối vào các kênh đầu tư dài hạn như thị trường chứng khoán, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, hay đầu tư vào các công trình công cộng như bệnh viện, trường học là vô cùng cần thiết. Các quỹ đầu tư từ kiều hối, chẳng hạn như quỹ kiều hối bất động sản hoặc quỹ hỗ trợ cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, sẽ giúp khai thác tối đa tiềm năng từ dòng tiền kiều hối, đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
Môi trường đầu tư cũng đang được cải thiện đáng kể. Chính phủ và các cơ quan quản lý đang nỗ lực cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa quy trình và minh bạch hóa các chính sách đầu tư. Theo ông Johnathan Hạnh Nguyễn, Chủ tịch Tập đoàn Liên Thái Bình Dương (IPP), một trong những kiều bào về đầu tư tại Việt Nam, nhờ vào những cải cách này, kiều bào cảm thấy yên tâm hơn khi quay về đầu tư và đóng góp cho sự phát triển của đất nước.
Các chuyên gia cũng kiến nghị, một trong những giải pháp khác mà TP Hồ Chí Minh nên hướng tới là phát hành trái phiếu kiều bào với thời hạn 5 đến 10 năm. Đây là cách để huy động nguồn kiều hối vào các dự án phát triển hạ tầng, kinh tế và xã hội. Với lãi suất hấp dẫn và điều kiện đầu tư ổn định, trái phiếu kiều bào sẽ là một kênh đầu tư hấp dẫn, không chỉ giúp tăng cường dự trữ ngoại hối mà còn góp phần phát triển bền vững nền kinh tế.
Thực tế, TP Hồ Chí Minh vẫn còn nhiều dư địa để thu hút và khai thác tối đa tiềm năng từ kiều hối. Mặc dù có nhiều khó khăn và thách thức, nhưng với các chính sách mới và sự cải thiện về môi trường đầu tư, thành phố có thể hy vọng vào một tương lai tăng trưởng mạnh mẽ của dòng kiều hối. Việc tiếp tục cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính và tạo môi trường đầu tư minh bạch sẽ là chìa khóa để khơi thông dòng chảy kiều hối, góp phần phát triển kinh tế - xã hội TP Hồ Chí Minh trong thời gian tới.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!