10 năm sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, kinh tế TP.HCM lúc bấy giờ là một mớ hỗn độn. Các nhà máy rơi vào tình trạng không có nguyên liệu, sản xuất cầm chừng, thêm vào đó lại bị chính sách bao vây cấm vận kinh tế của Mỹ phong tỏa, viện trợ từ cộng đồng Xã hội Chủ nghĩa ngày càng suy giảm, càng khiến kinh tế thành phố trở nên kiệt quệ.
Bắt đầu có sự đột phá theo hướng nâng cao tính sáng tạo, phát huy mọi khả năng sản xuất ở cơ sở, chỉ trong một thời gian ngắn đã có 34 ngàn sáng kiến được đề xuất lên chính quyền thành phố, tất cả đều mạnh dạn áp dụng mô hình sản xuất mới, hướng phát triển theo nền kinh tế thị trường.
Nhiều người còn nhớ câu chuyện về bà Ba Thy, Giám đốc Công ty Kinh doanh Lương thực TP.HCM liên hệ với các tỉnh tại ĐBSCL mua gạo theo hình thức thỏa thuận với nông dân; cũng như việc đổi hàng hóa khác lấy gạo. Từ đó, Công ty đã đảm bảo mua gạo tận gốc và bán đến tận tay người tiêu dùng, nhanh chóng làm chủ và bình ổn thị trường lương thực ở TP.HCM.
Ngay từ những năm đầu đổi mới, thành phố đã mạnh dạn áp dụng hình thức thuê khoán, thành lập công ty xuất nhập khẩu trực tiếp của thành phố như Sinco, Cholimex, xí nghiệp thuốc lá Sài Gòn... có quyền huy động vốn tư nhân để thu mua nông sản rồi xuất khẩu tiểu ngạch sang Singapore, Hong Kong, Trung Quốc lấy ngoại tệ nhập nguyên liệu phục vụ cho nhu cầu sản xuất trong nước.
Những đổi mới đã làm xóa mờ các rào cản; sự phân biệt giai cấp, thành phần xuất xứ của những người lao động. Và cũng hiệu quả, Chính phủ đã có quyết định cho phép TP.HCM làm kế hoạch 3 phần: trong đó phải nói đến việc cho phép tiếp tục đẩy mạnh trả lương, khoán lương sản phẩm trong xí nghiệp quốc doanh. Kết quả đáng chú ý công nghiệp tăng trưởng đến 43% ngay từ đầu những năm 80.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!