Xuất khẩu sầu riêng đông lạnh sẽ mang về 500 triệu USD năm 2024
Năm 2023, Việt Nam đã xuất khẩu khoảng 600.000 tấn sầu riêng, đạt kim ngạch 2,2 tỉ USD, trong đó xuất khẩu sang Trung Quốc chiếm tới 90%. Sầu riêng đông lạnh là sản phẩm mới, có giá trị gia tăng cao hơn so với sầu riêng tươi.
Đánh giá về xuất khẩu sầu riêng, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) cho biết, "vua trái cây" sầu riêng đang có tiềm năng xuất khẩu rất lớn khi liên tục có các thị trường mới đặt hàng. "Mới đây, các đối tác Hàn Quốc đã chính thức nhập khẩu sầu riêng Tây Nguyên khi đang bước vào vụ thu hoạch, trong bối cảnh đối thủ Thái Lan - nhà cũng cấp sầu riêng truyền thống cho Hàn Quốc đã hết mùa", ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cho hay.
Bên cạnh đó, ngày 19/8, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC) ký nghị định thư về việc xuất khẩu sầu riêng đông lạnh. Được biết, năm ngoái, Trung Quốc đã chi khoảng 1 tỉ USD để nhập khẩu sầu riêng đông lạnh từ Thái Lan và Malaysia. Con số này cho thấy tiềm năng to lớn của thị trường này. Vì vậy, vào sâu trong thị trường tỉ dân này là một cơ hội "vàng" đối với trái sầu riêng Việt. Đại diện Cục Xuất nhập khẩu khẳng định, nhu cầu tiêu thụ sầu riêng đông lạnh ở Trung Quốc là rất lớn nên xuất khẩu sầu riêng đông lạnh của Việt Nam có thể tăng trưởng bứt phá vào năm 2025.
Hơn thế nữa, mặt hàng sầu riêng đông lạnh được chấp nhận tại nhiều thị trường sẽ giúp đa dạng hóa sản phẩm, từ đó giảm sức ép mùa vụ và đồng thời tạo ra giá trị gia tăng lớn hơn cho ngành sầu riêng. Các nhà vườn sẽ tập trung hơn vào các sản phẩm quả tươi chất lượng cao để xuất khẩu.
Đáng chú ý nữa là, nếu trước đây, sầu riêng đông lạnh chủ yếu được xuất khẩu sang Thái Lan và một số thị trường xa như Hoa Kỳ, châu Âu…thì "hiện có một số nước Đông Bắc Á cũng đang tìm hiểu sản phẩm rau quả Việt Nam nói chung và mặt hàng sầu riêng nói riêng để nhập khẩu. Giao thương với các đối tác khu vực này, các doanh nghiệp xuất khẩu không những hưởng lợi từ thuế quan mà còn giảm chi phí vận chuyển, logistics so với các thị trường truyền thống như EU, Mỹ…", ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam phân tích.
Theo dự kiến, xuất khẩu sầu riêng có thể đạt khoảng 3 tỷ USD trong năm nay. Trong đó, chỉ tính riêng năm 2024, xuất khẩu sầu riêng đông lạnh có thể đạt kim ngạch xuất khẩu 400 - 500 triệu USD - là năm đầu tiên sau khi được phép nhập khẩu và sớm góp mặt trong danh sách mặt hàng nông sản xuất khẩu giá trị tỉ USD ngay trong năm 2025.
Để vào Trung Quốc, sầu riêng Việt cần đáp ứng nhiều tiêu chuẩn
Như vậy là sầu riêng đông lạnh vừa chính thức được mở đường xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc. Điều này sẽ tạo ra cơ hội lớn cho ngành sầu riêng Việt Nam và hứa hẹn bùng nổ kim ngạch trong thời gian tới.
Theo Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), việc mở cửa thị trường cho sản phẩm sầu riêng đông lạnh sang thị trường Trung Quốc sẽ giúp đa dạng hóa chế biến, giảm áp lực về thời vụ thu hoạch, đồng thời tạo ra giá trị gia tăng lớn hơn cho ngành sầu riêng.
Theo Nghị định thư về yêu cầu kiểm tra, kiểm dịch thực vật và an toàn thực phẩm đối với sầu riêng đông lạnh của Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc, sầu riêng đông lạnh (Durio zibethinus) bao gồm quả sầu riêng nguyên quả (có vỏ), sầu riêng xay nhuyễn (không có vỏ) và cơm sầu riêng (không có vỏ), có nguồn gốc từ quả sầu riêng tươi, chín được trồng ở Việt Nam.
Đáng chú ý, trong đó quy định rất nhiều tiêu chuẩn, điều kiện để có thể xuất khẩu sầu riêng đông lạnh từ Việt Nam sang Trung Quốc.
Sầu riêng đang là mặt hàng trái cây có giá trị xuất khẩu lớn nhất.
Theo đó, sầu riêng đông lạnh phải được lựa chọn bằng tay để loại bỏ những quả bị thối, hỏng và đảm bảo không chứa tạp chất kim loại lạ.
Bên cạnh đó, nguyên liệu của sầu riêng đông lạnh xuất khẩu từ Việt Nam sang Trung Quốc phải có nguồn gốc từ các vườn sầu riêng được đăng ký với phía Việt Nam.
Thêm vào đó, Việt Nam sẽ kiểm tra các cơ sở sản xuất, chế biến, bảo quản sầu riêng đông lạnh xuất khẩu từ Việt Nam sang Trung Quốc và giới thiệu các doanh nghiệp đủ điều kiện cho phía Trung Quốc. Các doanh nghiệp đủ điều kiện phải được đăng ký với phía Trung Quốc. Điều này có nghĩa là chỉ sau khi đăng ký, doanh nghiệp mới có thể xuất khẩu sản phẩm sang Trung Quốc.
Chưa hết, vật liệu đóng gói sầu riêng đông lạnh xuất khẩu từ Việt Nam sang Trung Quốc phải sạch, vệ sinh, chưa qua sử dụng, tuân thủ các yêu cầu vệ sinh an toàn thực phẩm và kiểm dịch thực vật.
Trong suốt quá trình bảo quản và vận chuyển sầu riêng đông lạnh phải đáp ứng theo các yêu cầu của Tiêu chuẩn Thực phẩm Quốc tế - "Quy phạm thực hành đối với chế biến và xử lý thực phẩm đông lạnh nhanh" (CAC / RCP 8-1976).
Như vậy, các cơ sở đóng gói sầu riêng đông lạnh phải đáp ứng các yêu cầu về vệ sinh an toàn thực phẩm, quy trình đóng gói, truy xuất nguồn gốc và quy trình kiểm soát an toàn vệ sinh thực phẩm (HACCP). Đi kèm với đó, là một số yêu cầu về năng lực cấp đông và kho lạnh bảo quản.
Hiện Trung Quốc chiếm đến hơn 93% tổng kim ngạch xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam. Nắm bắt xu hướng thị trường sẽ giúp Việt Nam gia tăng kim ngạch xuất khẩu.
Dự báo nhu cầu sầu riêng tại thị trường Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng trong tương lai, nhờ vào sự yêu thích ngày càng lớn từ người tiêu dùng. Mặc dù không có con số cụ thể về lượng tiêu thụ sầu riêng hàng năm của người dân Trung Quốc, nhưng có thể thấy sầu riêng rất được ưa chuộng, đặc biệt ở các thành phố lớn như: Bắc Kinh, Thượng Hải và Quảng Châu.
Trong thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ tiếp tục làm việc chặt chẽ với các cơ quan chức năng Trung Quốc để đảm bảo quá trình triển khai Nghị định thư thuận lợi, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp và nông dân Việt Nam tận dụng tối đa cơ hội từ các Nghị định thư này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!