Tuy nhiên, mô hình kinh doanh này đang bộc lộ nhiều bất cập, đặc biệt sau vụ việc liên quan đến một người hiến tinh trùng có đột biến gen làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh ung thư, đặc biệt ở trẻ em, nhưng đã được dùng để thụ thai cho gần 200 trẻ em trên khắp châu Âu.
Ngân hàng Tinh trùng châu Âu - có trụ sở tại Copenhagen (Đan Mạch) - là một trong những ngân hàng tinh trùng lớn nhất khu vực. Theo quy định, người hiến tinh trùng phải trải qua các xét nghiệm y tế nghiêm ngặt, tuy nhiên quy trình này không bao gồm kiểm tra các đột biến gen hiếm như TP53. Chính lỗ hổng này đã dẫn đến vụ việc gây chấn động, khi hàng trăm trẻ em ở châu Âu có nguy cơ mang đột biến gen làm tăng khả năng mắc ung thư.
Theo bà Svetlana Lagercrantz - Giáo sư chuyên ngành gen ung thư (Thụy Điển), những trẻ em này phải được khám sức khỏe định kỳ và cha mẹ các em phải được thông báo về các nguy cơ ung thư nếu có, cũng như cách điều trị sớm.
Năm 2023, Ngân hàng Tinh trùng châu Âu phát hiện một người hiến tinh trùng thường xuyên mang đột biến hiếm của gen TP53. Đột biến này làm suy giảm khả năng ức chế tế bào ung thư, khiến người mang gen có nguy cơ cao mắc nhiều loại ung thư suốt đời. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh có con được thụ thai từ tinh trùng của người này không hề được cảnh báo.
Theo kết quả điều tra, người đàn ông mang gen đột biến TP53 đã vượt qua các bước sàng lọc khi đăng ký hiến tinh trùng tại Ngân hàng Tinh trùng châu Âu vào năm 2005, khi anh còn là sinh viên. Thời điểm đó, anh không biết mình mang đột biến gen nguy hiểm. Trong hơn 15 năm, phụ nữ ở ít nhất 14 quốc gia đã sử dụng tinh trùng từ người hiến tặng này, dẫn đến ít nhất 197 trẻ được thụ thai - con số thực tế có thể cao hơn do Ngân hàng Tinh trùng châu Âu không công bố đầy đủ dữ liệu. Cơ quan này cho biết họ đã chặn vĩnh viễn người hiến tặng này từ tháng 10/2023, song nhiều gia đình chỉ được thông báo sau đó hơn 1 năm rưỡi. Đại diện Ngân hàng Tinh trùng châu Âu lý giải sự chậm trễ là do hệ thống báo cáo yếu kém và tình trạng du lịch sinh sản khiến việc kiểm soát phân phối tinh trùng trở nên khó khăn.
Tại Đức, một người hiến tinh trùng có thể hiến mỗi tuần trong 6 - 18 tháng và nhận 80 Euro/lần. Sau khi được xét nghiệm và xử lý, tinh trùng được đông lạnh và bán với giá 1.000 Euro/ống. Trong khi đó, với chi phí điều trị vô sinh cao và có những trường hợp phải thực hiện thụ tinh tới hơn 10 lần, quá trình này thường gây tốn kém đáng kể cho người muốn thụ tinh.
Tuy nhiên, ngành hỗ trợ sinh sản tại châu Âu lại chưa có một quy định chung nhất. Một số nước chỉ cho phép điều trị cho các cặp vợ chồng dị tính hoặc giới hạn độ tuổi. Có nơi cho phép hiến tặng ẩn danh, trong khi những nước khác lại cấm và không ít người đã phải sang quốc gia khác để tiếp cận dịch vụ.
Ngoài ra, chính sách về số lượng con tối đa được sinh ra từ một người hiến tặng cũng khác biệt giữa các nước. Bên cạnh đó cũng không có cơ sở dữ liệu quốc tế giúp theo dõi chéo người hiến giữa các ngân hàng tinh trùng.
Bình luận (0)