Nguy cơ bùng phát xung đột mới giữa Israel và Iran

Các tòa nhà tại Quảng trường Nobonyad bị sập sau cuộc không kích của Israel vào Tehran, ngày 13/6/2025 (Ảnh: Getty Images Europe)

Cuộc chiến kéo dài 12 ngày hồi tháng 6 vừa qua được cho là gây thiệt hại ít hơn nhiều so với dự kiến đối với chương trình hạt nhân của Tehran, khiến căng thẳng giữa Iran và Israel vẫn chưa được giải quyết tận gốc.

Theo New York Times, kho dự trữ uranium làm giàu cao của Iran - được đánh giá đủ để chế tạo khoảng 11 vũ khí hạt nhân - hiện là một ẩn số lớn. Trong khi Tehran khẳng định số vật liệu này đã bị chôn vùi dưới đống đổ nát sau các đợt không kích, giới chức Israel lại tin rằng nó đã được bí mật chuyển đến nơi an toàn. Cùng với việc Iran đang ráo riết xây dựng một cơ sở làm giàu uranium mới mà không cho phép các thanh sát viên quốc tế tiếp cận, nhiều nước vùng Vịnh cho rằng một đòn tấn công tiếp theo của Israel là "gần như không thể tránh khỏi".

Ông Ali Vaez - Giám đốc Dự án Iran thuộc Nhóm Khủng hoảng Quốc tế (ICG) - cho biết Tehran đã tăng mạnh năng lực sản xuất tên lửa, vận hành dây chuyền suốt ngày đêm với mục tiêu có thể "phóng đồng loạt 2.000 quả tên lửa để áp đảo hệ thống phòng thủ của Israel", thay vì 500 quả trong vòng 12 ngày như cuộc chiến hồi tháng 6.

Ông Vaez nhấn mạnh: "Israel cho rằng nhiệm vụ chưa hoàn tất và không có lý do gì để không tiếp tục xung đột, trong khi Iran đang chuẩn bị cho vòng đối đầu tiếp theo".

Trong khi đó, Al Jazeera dẫn lời các nhà phân tích nhận định những cuộc không kích của Israel vào các cơ sở hạt nhân và quân sự của Iran đã khiến Tehran "càng quyết tâm hơn" theo đuổi chương trình hạt nhân, đồng thời củng cố vị thế của phe cứng rắn trong nội bộ nước này. Các vụ tấn công cũng làm suy yếu khả năng răn đe của Iran thông qua "Trục kháng cự" - gồm các lực lượng vũ trang thân Tehran tại Lebanon, Syria và khu vực Trung Đông.

Sau các cuộc không kích, Iran đã đáp trả bằng cách phóng tên lửa và máy bay không người lái tấn công nhiều mục tiêu tại Israel. Theo giới chuyên gia được trang Newsmax dẫn lời, Israel nhiều khả năng sẽ tiếp tục các chiến dịch quân sự nhằm ngăn chặn Iran phục hồi chương trình hạt nhân.

Tình hình căng thẳng diễn ra trong bối cảnh các nỗ lực ngoại giao nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) giữa Iran và nhóm P5+1 gần như bị đình trệ. Việc Mỹ rút khỏi thỏa thuận này từ năm 2018 dưới thời Tổng thống Donald Trump nhiệm kỳ đầu tiên đã khiến lòng tin giữa Tehran và phương Tây sụt giảm nghiêm trọng.

Các chuyên gia cảnh báo, nếu không có biện pháp kiềm chế và đối thoại, nguy cơ bùng phát một cuộc xung đột quy mô lớn mới giữa Iran và Israel là rất cao, đe dọa an ninh toàn khu vực Trung Đông và trật tự quốc tế.