Nhân sự - 'mắt xích' còn thiếu khi chuyển đổi xanh

Chuyển đổi xanh không chỉ là xu hướng, mà đã trở thành yêu cầu sống còn với doanh nghiệp Việt trong bối cảnh hội nhập và cạnh tranh quốc tế. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn loay hoay trước bài toán nhân lực, đâu là đội ngũ đủ kiến thức và kỹ năng để triển khai sản xuất bền vững, áp dụng công nghệ xanh và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.

Thực tế, những vị trí như chuyên viên R&D xanh, kỹ sư tối ưu hóa quy trình thân thiện môi trường hay chuyên gia quản trị phát triển bền vững đang ngày càng được doanh nghiệp quan tâm.

Song nguồn nhân lực có kiến thức thực tiễn về quản lý vòng đời sản phẩm, tiêu chuẩn ESG hay quy trình sản xuất xanh vẫn còn hạn chế. Khoảng cách giữa đào tạo - nghiên cứu - sản xuất ngày càng lộ rõ, đặc biệt khi các doanh nghiệp bước vào giai đoạn chuyển đổi bắt buộc. Đây chính là thách thức mà các trường đại học, doanh nghiệp và cơ quan quản lý phải cùng nhau giải quyết.

ThS Văn Chí Nam, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Tự nhiên – ĐHQG TP Hồ Chí Minh nhấn mạnh để đáp ứng nhu cầu này, cả công tác nghiên cứu lẫn đào tạo phải chuyển mình. Nhà trường đã xác định nhiệm vụ trọng tâm là đồng hành cùng sản xuất bền vững, chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất và đội ngũ nhân sự để tiếp nhận các bài toán thực tiễn từ doanh nghiệp.

Về phía doanh nghiệp, bà Từ Lê Thanh Vy, Phó Tổng giám đốc Intermix khẳng định áp lực chuyển đổi xanh không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc. Người tiêu dùng hiện nay quan tâm mạnh mẽ đến các sản phẩm an toàn, thân thiện môi trường.

Do đó, công ty đang nghiên cứu và áp dụng nguyên liệu xanh, đồng thời hướng tới sử dụng bao bì tái chế hoặc giấy, mặc dù chi phí cao hơn. Bà Thanh Vy bày tỏ kỳ vọng các trường đại học có thể chia sẻ những dự án nghiên cứu về nguyên liệu xanh và bao bì bền vững, từ đó hỗ trợ doanh nghiệp đưa tri thức vào sản xuất, tạo giá trị thực tế và bền vững.

Uni Tour "Công trình Xanh - Tiêu dùng Xanh" do Hiệp hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất lượng cao (Hiệp hội HVNCLC) phối hợp với Trường ĐH Khoa học Tự nhiên ĐHQG TP Hồ Chí Minh tổ chức, đặt ra mục tiêu đưa mô hình xanh của doanh nghiệp đến giảng đường, đồng thời thúc đẩy kết nối R&D giữa doanh nghiệp và các trường đại học.

Chủ tịch Hiệp hội HVNCLC, bà Vũ Kim Hạnh nhấn mạnh, vai trò của kết nối ba nhà gồm nhà trường, doanh nghiệp và Nhà nước, đặc biệt là mối liên kết giữa doanh nghiệp và các nhà nghiên cứu, nhằm đảm bảo nghiên cứu không dừng lại ở phòng thí nghiệm mà thực sự được ứng dụng vào sản xuất.

Ở một góc độ khác, TS Huỳnh Kỳ Trân, Chủ tịch HĐTV Công ty Lan Hảo nói thêm, đạo đức nghề nghiệp là nền tảng quan trọng trong quá trình phát triển bền vững. Ông chia sẻ: "Nhiều sản phẩm rất tốt nhưng không được phát huy vì lời nói thật đôi khi thua lời quảng cáo giả dối. Trong ngành thực phẩm và công nghệ sinh học, việc giữ uy tín và đặt lợi ích cộng đồng lên trên lợi ích trước mắt là điều cốt lõi. Người tiêu dùng, đặc biệt là nhóm thu nhập thấp, sẽ bị tổn thương nếu doanh nghiệp chỉ tập trung vào lợi nhuận trước mắt."

Những chia sẻ từ nhà trường và doanh nghiệp tại sự kiện cho thấy, để xây dựng một nền sản xuất bền vững, việc đào tạo nhân sự xanh không thể chỉ dừng lại ở lý thuyết. Sinh viên cần được tiếp xúc với các dự án thực tiễn, học cách áp dụng tri thức khoa học vào sản xuất, đồng thời được trang bị các kỹ năng quản lý quy trình xanh, đánh giá vòng đời sản phẩm và hiểu được tiêu chuẩn quốc tế.

Nhân sự xanh chính là "phần mềm" quan trọng để doanh nghiệp vận hành hiệu quả trong quá trình chuyển đổi bền vững. Sự kết hợp giữa nghiên cứu khoa học, đào tạo và nhu cầu thực tiễn từ doanh nghiệp sẽ quyết định thành công của quá trình này.

Khi các trường đại học chủ động đồng hành cùng doanh nghiệp, không chỉ giúp thu hẹp khoảng cách giữa đào tạo và thực tế, mà còn tạo ra đội ngũ nhân lực sẵn sàng đưa sản phẩm xanh Việt Nam đến với thị trường trong nước và quốc tế.