Ngày 8/3, lực lượng chức năng huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận vẫn đang tiếp tục củng cố hồ sơ để điều tra, xử lý 1 đường dây khai thác cát lậu chuyên nghiệp quy mô lớn bằng xe máy cày xảy ra tại xã Sơn Mỹ thuộc địa bàn.
Lực lượng chức năng huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận kiểm tra hiện trường khu vực khai thác cát trái phép.
Trước đó, vào cuối tháng 2/2024, Công an huyện Hàm Tân chủ trì, phối hợp với Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện và UBND xã Sơn Mỹ, Công an xã Sơn Mỹ tiến hành kiểm tra tại bãi tập kết cát của ông Nguyễn Hữu Chính (sinh năm: 1990, ngụ tại thôn 3, xã Sơn Mỹ) đang chứa khoảng 180m3 cát (UBND xã Sơn Mỹ đã kiểm tra hóa đơn, chứng từ theo quy định).
Tiếp tục kiểm tra khu vực đất xung quanh khu vực bãi tập kết cát của ông Nguyễn Hữu Chính, lực lượng chức năng huyện Hàm Tân phát hiện tại 4 vị trí đất có dấu vết các phương tiện vận chuyển cát bồi nền về tập kết và được san bằng ra với tổng diện tích khoảng 5.350m2 (cao trung bình 0,5 - 0,7m) với tổng khối lượng khoáng sản (cát bồi nền) tại 4 vị trí tập kết nêu trên ước khoảng 2.975m3. Tại thời điểm kiểm tra, không có mặt chủ sử dụng đất và chủ của khối lượng cát bồi nền nên tổ công tác đã thống nhất giao cho UBND xã Sơn Mỹ tiếp tục xử lý tang vật theo quy định.
Ông Hoàng Tuy, Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Mỹ, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận đang kiểm tra 1 vị trí bị khai thác cát trộm.
Mặt khác, công an huyện và tổ công tác đã tiếp tục mở rộng kiểm tra sâu và khu vực các rừng tràm (cách bãi tập kết của ông Nguyễn Hữu Chính khoảng 2km) phát hiện 2 vị trí có dấu vết tác động mới của hoạt động khai thác khoáng sản trái phép với tổng diện tích khoảng 675m2 (độ sâu trung bình từ 1,5 - 1,8m).
Tại thời điểm kiểm tra, hiện trường không còn máy móc, phương tiện, thiết bị khai thác khoáng sản trái phép (chưa xác định được đối tượng khai thác) nên tổ công tác đã thống nhất giao cho UBND xã Sơn Mỹ rà soát, đo đạc lại diện tích bị tác động khai thác, làm rõ chủ sử dụng đất, đối tượng khai thác để xử lý theo quy định.
Một vị trí bị các đối tượng khai thác cát trái phép khai thác với diện tích hàng ngàn m2.
Trao đổi với phóng viên Thời báo VTV, ông Hoàng Tuy, Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Mỹ, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận cho biết khu vực bãi tập kết cát của ông Nguyễn Hữu Chính, trước đây UBND xã và Công an huyện Hàm Tân đã nhiều lần kiểm tra và công an đang đưa vào chuyên án điều tra. Trước Tết Nguyên đán 2024, xã cũng đã vào kiểm tra khu vực này và phát hiện nhiều vị trí đất có xảy ra tình trạng khai thác cát trái phép do có nhiều dấu vết bị tác động thêm.
Trước đây, ông Nguyễn Hữu Chính có giấy phép kinh doanh vật liệu xây dựng, nhưng đã bị phòng Tài chính huyện thu hồi giấy phép. Hiện nay, ông Chính không có bất kỳ 1 giấy phép gì về hoạt động khai thác, tập kết khoáng sản.
Ông Hoàng Tuy, Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Mỹ, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận.
"Theo suy đoán và quá trình nắm bắt tình hình, ông Chính không trực tiếp đứng ra khai thác, mà có các đối tượng dùng xe máy cày, khai thác, chở về tập kết tại bãi của ông Chính, từ đó vận chuyển ra địa phương khác để tiêu thụ. Các đối tượng khai thác cát trộm rất tinh vi, hoạt động có tổ chức, cho rất nhiều người cảnh giới ở các ngõ vào vị trí khai thác, để theo dõi công an, cán bộ xã, người lạ rồi, báo cho nhau. Thậm chí còn cho người theo dõi, cán bộ xã ở cơ quan và nhà các lãnh đạo xã mỗi khi hoạt động", ông Hoàng Tuy, Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Mỹ nói.
Dấu vết đào bới vẫn còn mới nguyên.
Cát được chất thành đống chuẩn bị vận chuyển ra ngoài.
Ông Hoàng Tuy, Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Mỹ cũng cho biết khu vực vào bãi cát của ông Chính luôn đóng cửa 24/24, khi đoàn kiểm tra đến yêu cầu mở cổng thì đối tượng này thường nói vắng nhà. Đoàn kiểm tra không thể đi vào bằng cửa chính mà phải tiếp cận bằng đường mòn, lối tắt mới đi vào kiểm tra được. Thậm chí phải mời trưởng thôn đến thì mới làm việc được. Trên địa bàn xã chỉ có mỏ cát của công ty Long Thái Việt được cấp phép, nhưng mỏ này đã ngưng hoạt động được 6 tháng. Hiện nay các đối tượng này đều khai thác cát trái phép.
Gần chỗ bãi tập kết cát của ông Chính là các thửa đất của một số hộ dân ở Bình Dương, TP Hồ Chí Minh…, không có người trông coi nên đã bị các đối tượng khai thác cát trộm vào khai thác từ nhiều năm qua làm biến dạng địa hình. Xã cũng thường xuyên tổ chức tuần tra, mật phục khu vực này và cũng đã nhiều lần phát hiện, xử lý nhiều trường hợp khai thác, tàng trữ, vận chuyển khoáng sản trái phép.
Ông Hà Lê Thanh Chung, Chủ tịch UBND huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận.
Ông Hà Lê Thanh Chung, Chủ tịch UBND huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận cho biết theo điều tra ban đầu, lực lượng công an huyện cũng đã xác định được địa điểm, vị trí có dấu vết để lại trong việc khai thác khoáng sản trái phép. Vào thời điểm đoàn kiểm tra liên ngành xuống hiện trường, các đối tượng này đã tẩu tán các phương tiện, máy móc, thiết bị khai thác ra ngoài nên không bắt được quả tang.
Nhưng trong quá trình thực hiện việc xác lập điều tra, bước đầu, công an huyện cũng đã xác lập hồ sơ để đưa vào xử lý theo quy trình tin tố giác tội phạm. Hiện nay, công an huyện đang gấp rút củng cố hồ sơ để sớm xử lý các đối tượng này. Còn số lượng cát tang vật tại bãi tập kết, huyện cũng đã thực hiện quy trình tạm giữ theo quy định của pháp luật khi phát hiện.
Hai chiếc máy cày được các đối tượng khai thác cát lậu giấu vào vườn tràm để tránh bị lực lượng chức năng kiểm tra.
"Huyện xác định phải có nơi tiêu thụ khoáng sản khai thác trái phép của các đối tượng này nên đã chỉ đạo cho lực lượng công an tập trung xác định đối tượng để triệt phá những nơi tiêu thụ, đối tượng tiếp tay tiêu thụ số khoáng sản trái phép này. Mặt khác, UBND huyện cũng sẽ xử lý các chủ đất, sau khi được giao đất mà không quản lý để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép. Các chủ đất này sẽ bị xử lý về việc sử dụng đất theo quy định", ông Hà Lê Thanh Chung, Chủ tịch UBND huyện Hàm Tân cho biết.
Một chiếc máy bơm công suất của các đối tượng khai thác cát trái phép đã được kéo về bãi tập kết cát.
Ông Hà Lê Thanh Chung, Chủ tịch UBND huyện Hàm Tân cũng cho biết thêm, hiện UBND huyện đang xin kinh phí của tỉnh Bình Thuận để mời Bộ Tài nguyên và Môi trường vào giám định khối lượng khoáng sản đã khai thác, loại khoáng sản đã khai thác để làm cơ sở xử lý các đối tượng khai thác khoáng sản trái phép tại khu vực này.
Một chiếc máy bơm của các đối tượng khai thác cát trái phép đưa về dấu vào vườn tràm để trốn tránh bị lực lượng chức năng kiểm tra.
Theo UBND xã Sơn Mỹ, năm 2023, xã đã phát hiện, xử lý 39 trường hợp vi phạm về khai thác, vận chuyển, mua bán khoáng sản trái phép. Trong đó, có 27 trường hợp khai thác khoáng sản trái phép với số tiền bị xử phạt là 48 triệu đồng; tịch thu 32,5m3 cát, 2 chiếc xe máy cày gắn theo đầu bơm cát, 1 máy hút cát, 7 cái xẻng và 11 ống dây hút cát. Riêng từ đầu năm đến nay, xã đã phát hiện, xử lý 7 trường hợp, trong đó có 2 trường hợp khai thác cát trái phép, 5 trường hợp vận chuyển, tàng trữ khoáng sản trái phép.
Cát được đào bới tạo thành những hố sâu khoảng 2m.
Tại xã Sơn Mỹ hiện có khoảng 10 đầu nậu tại địa phương thường xuyên đứng ra tổ chức khai thác cát trái phép trên phần đất của mình hoặc khai thác trộm trên đất của những hộ dân ở xa không người trông coi. Hiện xã cũng đã đưa những đối tượng này vào tầm ngắm để lên chuyên án điều tra, triệt phá.
Một chiếc xe máy cày đang hút cát lên vận chuyển về bãi tập kết.
Riêng đối với trường hợp của ông Nguyễn Hữu Chính, lực lượng chức năng tỉnh Bình Thuận đã nhiều lần xử phạt vi phạm trong lĩnh vực khoáng sản như: Ngày 14/4/2020, ông bị chủ tịch UBND huyện Hàm Tân (Bình Thuận) ra quyết định xử phạt 11,5 triệu đồng vì chuyển gần 1.000 m2 đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp để làm bãi chứa cát và khai thác cát trái phép. Trong quyết định xử phạt, cơ quan này còn buộc ông Chính phải khôi phục hiện trạng ban đầu của thửa đất.
Ngày 23/3/2021, ông Chính tiếp tục bị UBND huyện Hàm Tân (Bình Thuận) ra quyết định xử phạt loạt hành vi gồm mua bán khoáng sản không phép, tự ý chuyển 180 m2 đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp. Tháng 8/2021, UBND xã Sơn Mỹ cũng ra quyết định phạt ông Chính 3,5 triệu đồng vì hành vi hủy hoại đất. Ngày 5/9/2022, ông Chính bị Công an tỉnh Bình Thuận phạt 12,5 triệu đồng vì tàng trữ 110 m3 cát trái phép.
Một chiếc xe máy cày đang chuẩn bị xúc cát vận chuyển về bãi tập kết.
Trước đó, vào cuối năm 2023 và đầu năm 2024, từ nguồn tin phản ánh của người dân, phóng viên Thời Báo VTV cũng đã ghi nhận thực tế về tình trạng khai thác cát trái phép hoạt động rầm rộ tại xã Sơn Mỹ. Mỗi ngày, tại khu vực này có hàng chục đối tượng sử dụng xe máy cày, máy bơm, máy xúc để khai thác cát chở về các bãi tập kết của các đầu nậu. Các đầu nậu này thường cho 1 đội quân cảnh giới, canh đường hùng hậu, được bố trí ở các con đường dẫn vào khu vực khai thác cát trộm để tránh bị cơ quan chức năng phát hiện.
Theo người dân, cát lậu sau khi được tập kết về bãi, các xe benz sẽ chở về các bãi vật liệu xây dựng tại xã Bình Châu, huyện Xuyên mộc, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu để hợp thức hóa hóa đơn chứng từ rồi vận chuyển đi các nơi tiêu thụ. Tình trạng các đối tượng sử dụng xe máy cày khai thác cát lậu tại đây đã diễn ra từ nhiều năm qua khiến cho người dân rất bức xúc. Các đối tượng này hoạt động rầm rộ, công khai giữa ban ngày và rất manh động, không ai dám đứng ra tố giác vì sợ bị trả thù.
Một số hình ảnh phóng viên Thời Báo VTV ghi nhận thực tế về tình trạng khai thác cát trái phép tại xã Sơn Mỹ, huyện Hàm Tân những ngày cuối năm 2023 và đầu năm 2024.
Hai chiếc xe máy cày đang bơm, hút cát.
Một chiếc xe máy cày đang vận chuyển cát về bãi tập kết.
Tại khu vực này mỗi ngày có khoảng chục chiếc xe máy cày hoạt động liên tục vận chuyển cát từ khu vực khai thác về bãi tập kết.
Một chiếc xe máy cày đang đổ cát tại 1 bãi tập kết.
Cát lậu sau khi vận chuyển về bãi tập kết, liền được các xe benz vận chuyển đi tiêu thụ.
Một chiếc xe benz đang vận chuyển cát về hướng xã Bình Châu, huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu để tiêu thụ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!