Công trường khai thác vàng trong rừng
Thời gian gần đây, tình trạng khai thác vàng trái phép tại huyện Đăk Glong, tỉnh Đắk Nông được ghi nhận thường xuyên diễn ra, thậm chí có thể nói khá rầm rộ. Điều đáng nói là việc khai thác vàng tại đây không phải chỉ bằng biện pháp thủ công mà có sự hỗ trợ của nhiều máy móc thiết bị.
Ông Nông Chu Huynh - Phó Chủ tịch xã Quảng Hòa, huyện Đăk Glong, tỉnh Đăk Nông chia sẻ: "Chính quyền địa phương, công ty đã tiến hành truy quét rất nhiều. Tuy nhiên khi lực lượng chức năng rút đi thì các đối tượng lại quay về làm lại. Riêng trong năm nay thì địa phương cũng truy quét và thu giữ rất nhiều máy móc".
Tại hiện trường, nhiều diện tích đất rừng, lòng suối bị đào bới để phục vụ mục đích khai thác Vàng trái phép. Ngoài ra còn rất nhiều lán trại với nhiều đồ đạc lương thực, thực phẩm phục vụ cho việc ăn uống, sinh hoạt, và các loại máy móc như máy nổ, máy bơm không khí vào trong hầm Vàng, máy phát điện, máy nghiền quặng… và cả 2 chiếc máy xúc.
Rõ ràng, để có thể khai thác Vàng thì các đối tượng phải vận chuyển máy móc, thiết bị để đưa vào bãi Vàng. Và với việc các đối tượng hoạt động khai thác Vàng trong khoảng thời gian dài nhưng không được xử lý triệt để đã khiến người dân không thể không nghi ngờ về trách nhiệm của chủ rừng.
Rùng mình những hầm vàng trong núi
Chính vì không xử lý dứt điểm được tình trạng khai thác vàng trái phép tại tiểu khu 1660 và 1661 nói trên, vì thế những hầm vàng ở đây, sau mỗi năm lại được khoét sâu hơn vào trong lòng núi… Cùng với lượng hóa chất được đưa vào đây, để chia, tách, lọc vàng. Không chỉ thải các chất gây ô nhiễm, hủy hoại môi trường, mà còn là tụ điểm gây mất an ninh trật tự, ảnh hưởng đến đời sống, thậm chí là tính mạng người dân.
Trái ngược với bên ngoài có vẻ như bị bỏ hoang, càng vào sâu thì càng thấy ở đây có đầy đủ các loại máy móc, thiết bị phục vụ việc đào, đãi vàng trái phép.
Đại diện Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Lâm nghiệp Quảng Sơn thì cho rằng, dù biết nơi đây thường xuyên có các đối tượng đến khai thác Vàng trái phép, tuy nhiên thẩm quyền của công ty có hạn, vì vậy muốn bắt giữ, triệt phá hay thu hồi thiết bị máy móc của các đối tượng thì phải có sự phối hợp của các cơ quan chức năng.
Ông Đinh Văn Nam - Chủ tịch Công ty TNHH MTV Lâm Nghiệp Quảng Sơn cho biết: "Công ty thường xuyên tổ chức kiêm tra khu vực đó, khi phát hiện các đối tượng dùng máy múc khai thác ở lòng suối và các hầm thì công ty đều lập biên bản để báo cáo về cho các cơ quan chức năng chứ thẩm quyền của công ty không thể xử lý được, phải có các cơ quan chức năng mới xử lý được".
Cũng theo ông Nam, các đối tượng khai thác vàng trái phép chủ yếu là những con nghiện rất hung hăng và manh động, sẵn sàng chống đối, trong khi đó lực lượng của công ty mỏng, phải bố trí phân tán cho nhiều khu vực nên có những lúc tuần tra phát hiện cũng không thể ngăn chặn, đến khi phối hợp được với chính quyền địa phương thì các đối tượng đã tẩu tán máy móc, rút vào rừng lẩn trốn. Chính vì lý do này mà nhiều năm nay tài nguyên khoáng sản luôn bị thất thoát, còn môi trường nước, môi trường rừng thì liên tục bị xâm hại.
Theo thông tin, của Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Quảng Sơn - đơn vị chủ rừng việc khai thác vàng trái phép ở đây đã diễn ra từ năm 2004 cho đến nay. Chỉ từ năm 2021 cho đến tháng 9 năm 2022, công ty đã phát hiện, báo cáo cơ quan chức năng gần 20 vụ việc khai thác vàng trái phép.
Vì sao khó xử lý khai thác vàng trái phép tại Đăk Glong
Một câu hỏi đặt ra là: Tại sao liên tục phát hiện các đối tượng khai thác vàng trái phép, thậm chí liên tục thu giữ máy móc thiết bị, mà vẫn không ngăn chặn được tình trạng khai thác vàng trái phép tại đây?
Ông Đinh Văn Nam - Chủ tịch Công ty TNHH MTV Lâm Nghiệp Quảng Sơn cho biết: "Việc đánh sập, lấp các hầm vàng là vượt quá tầm xử lý của của công ty bởi vì chức năng, thẩm quyền của công ty không xử lý được vấn đề đó mà phải là các cơ quan có chức năng thì người ta mới xử lý được".
Vì không đủ thẩm quyền xử lý trực tiếp nên công ty chỉ dừng lại ở mức báo cáo và phối hợp với các đơn vị chức năng chuyên ngành. Trong khi đó việc tổ chức tuần tra, kiểm soát lại chỉ được giao cho 4 nhân viên và phải quản lý tới 4500 héc ta rừng và đất rừng. Do vậy tuần tra thì cứ tuần tra nhưng để bắt giữ, xử lý lại là vấn đề khác.
Theo lãnh đạo UBND huyện Đăk Glong, để ngăn chặn triệt để, chấm dứt tình trạng khai thác vàng trái phép thì giải pháp phải là đánh sập toàn bộ số hầm khai thác trái phép hiện có. Tuy nhiên, để đánh sập hầm phải sử dụng mìn, đây là vật liệu nổ có điều kiện, phải có đơn vị chuyên ngành đủ điều kiện mới thực hiện được. Mặt khác, kinh phí để đánh sập hàng chục hầm khai thác vàng là khá lớn, ngân sách huyện không bảo đảm được nên trong nhiều năm qua các hầm khai thác vàng trái phép vẫn tồn tại.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!