Ảnh minh họa.
Liên quan tội "Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng", các bị cáo: Đinh Kà Để (sinh năm 1958, trú tại thôn Nước Min, xã Sơn Mùa, huyện Sơn Tây; nguyên Bí thư Huyện ủy Sơn Tây) bị phạt 3 năm tù. Lê Khắc Tâm Anh (sinh năm 1970, xã Sơn Dung, huyện Sơn Tây; nguyên cán bộ Địa chính - Nông nghiệp - Xây dựng xã Sơn Dung) lĩnh án 2 năm tù. Nguyễn Văn Diện (sinh năm 1955, trú phường Quang Trung, thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương, nguyên Trưởng Phòng Đền bù, Công ty Cổ phần Thủy điện Đăkrinh) bị phạt 2 năm 6 tháng tù nhưng cho hưởng án treo. Nguyễn Vỹ Cường (sinh năm 1983, trú tại xã Tịnh Đông, huyện Sơn Tịnh, nguyên cán bộ Địa Chính - Xây dựng xã Sơn Liên) lĩnh 2 năm tù treo. Trần Minh Việt (sinh năm 1986, trú tại xã Sơn Long, huyện Sơn Tây, nguyên cán bộ Địa chính - Nông nghiệp - Xây dựng xã Sơn Long) bị phạt 1 năm 6 tháng tù treo. Bị cáo Hà Văn Tiên (sinh năm 1969, nguyên Trưởng Phòng Tài nguyên môi trường huyện Sơn Tây, Phó Chủ tịch Hội đồng Giải phóng mặt bằng dự án Thủy điện Đăkrinh) được miễn trách nhiệm hình sự.
Liên quan vụ án trên, 3 bị cáo khác gồm: Trần Đông Phong (sinh năm 1972; trú tại xã Sơn Mùa, huyện Sơn Tây, nguyên Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Sơn Liên) lĩnh 1 năm 6 tháng tù; Bùi Tấn Nguyên (sinh năm 1980; trú xã Tịnh Phong, huyện Sơn Tịnh, chuyên viên phòng Tài nguyên Môi trường huyện Sơn Tịnh, nguyên chuyên viên Phòng Tài nguyên Môi trường huyện Sơn Tây) bị phạt 1 năm 6 tháng tù; Đinh Văn Bột (sinh năm 1982; trú xã Sơn Mùa, huyện Sơn Tây, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Sơn Liên) lĩnh án 1 năm tù. Cả ba bị cáo trên đều được Hội đồng xét xử cho hưởng án treo cùng về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" theo quy định tại khoản 2 Điều 285 Bộ luật Hình sự năm 1999.
Ba bị cáo khác gồm: Vương Quý Thạch (sinh năm 1967; trú tại phường Quảng Phú, thành phố Quảng Ngãi, nguyên Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Thủy điện Đăkrinh); Đinh Văn Treo (sinh năm 1975; trú tại xã Sơn Dung, huyện Sơn Tây, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Sơn Long); Trương Quang Thơ (sinh năm 1986; trú tại xã Nghĩa Lâm, huyện Tư Nghĩa, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Sơn Dung) bị Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Ngãi truy tố cùng về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" được Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ngãi miễn hình phạt.
Theo cáo trạng, trong quá trình lập phương án bồi thường đất, hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp Dự án thủy điện Đăkrinh khu vực lòng hồ cho các hộ dân tại các xã Sơn Liên, Sơn Long, Sơn Dung thuộc huyện Sơn Tây, ông Tô Cước (nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Sơn Tây, Chủ tịch Hội đồng giải phóng mặt bằng Dự án thủy điện Đăkrinh - đã chết) và bị cáo Hà Văn Tiên biết rõ trong khu vực lòng hồ thủy điện có nhiều trường hợp mua bán đất không đúng quy định. Tuy nhiên, Hà Văn Tiên vẫn đề xuất khi lập phương án đền bù, đưa tên người đã chuyển nhượng đất vào diện được bồi thường, hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp khi bị thu hồi (quy về chủ cũ).
Ông Tô Cước, Chủ tịch Hội đồng bồi thường đã chỉ đạo thực hiện chủ trương trên; đồng thời chỉ đạo các Phó Chủ tịch Hội đồng bồi thường hỗ trợ, tái định cư Dự án Thủy điện Đăkrinh Hà Văn Tiên và Nguyễn Anh Dũng (nguyên Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Sơn Tây - đã chết) trực tiếp triển khai tại các xã Sơn Liên, Sơn Long và Sơn Dung.
Bị cáo Tiên và Dũng đã chỉ đạo cho cán bộ địa chính của 3 xã nói trên là Nguyễn Vỹ Cường, Lê Khắc Tâm Anh và Trần Minh Việt trực tiếp thực hiện chủ trương. Các bị cáo Tiên, Dũng, Tâm Anh, Cường và Việt đều biết rõ chủ trương quy về chủ cũ là xác định không đúng cá nhân, hộ gia đình đủ điều kiện được hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp nhưng vẫn thực hiện theo chỉ đạo của ông Tô Cước, Hà Văn Tiên, Nguyễn Anh Dũng, cùng với Đinh Văn Bột, Đinh Văn Treo và Trương Quang Thơ là các Phó Chủ tịch xã đã thiếu trách nhiệm dẫn đến làm thiệt hại tài sản của Nhà nước hơn 26 tỉ đồng.
Cụ thể, tại xã Sơn Liên, 22 người chủ yếu làm nghề buôn bán, cán bộ… không sinh sống và không có hộ khẩu tại xã Sơn Liên, không đủ điều kiện được giao đất nông nghiệp đã mua 113 thửa đất của người khác. Hội đồng bồi thường đã xác lập hồ sơ 113 thửa đất này có xác nhận của UBND xã Sơn Liên là đất thuộc quyền sử dụng của 39 người (trong đó có 5 người đứng hộ tên). Những người này không trực tiếp sản xuất trên đất nhưng được Hội đồng bồi thường lập phương án và thực hiện chi trả tiền hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp sai quy định gây thiệt hại hơn 9,6 tỉ đồng.
Tại xã Sơn Dung, với thủ đoạn tương tự, 37 người mua đất làm nghề buôn bán; cán bộ, công chức… không thuộc diện đối tượng được hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp đã mua 163 thửa đất và không canh tác. Để hợp thức hóa, nhóm người này đã nhờ 39 người dân bản địa đứng hộ tên vào diện nhận tiền bồi thường hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp, gây thiệt hại hơn 11,7 tỉ đồng. Tương tự ở xã Sơn Long, các bị cáo đã cố ý làm sai quy định của nhà nước, gây thiệt hại gần 4,7 tỉ đồng.
Trong các cuộc họp của Ban Chỉ đạo, sau khi nghe ông Tô Cước, Chủ tịch Hội đồng bồi thường báo cáo tiến độ, khó khăn, vướng mắc, bị cáo Đinh Kà Để chỉ đạo: "Đối với đất có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì bồi thường, hỗ trợ theo giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Đối với đất chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã được người dân địa phương bán cho người khác không đúng quy định pháp luật, xem xét bồi thường, hỗ trợ cho chủ gốc có đất để họ được hưởng lợi 2,5 lần để không bị thiệt thòi".
Bị cáo Đinh Kà Để cho chủ trương lập phương án cho những người đã bán đất để họ được nhận tiền bồi thường, hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp là trái với quy định của pháp luật. Tuy nhiên, trong hơn 26 tỷ đồng thiệt hại của vụ án, bị cáo Đinh Kà Để chịu trách nhiệm đối với số tiền hơn 15 tỷ đồng (do chủ cũ đứng tên nhận tiền sai quy định). Với số tiền hơn 10 tỷ đồng do người khác (không phải chủ cũ) đứng tên nhận tiền sai quy định tại xã Sơn Dung, Sơn Liên, bị cáo Đinh Kà Để không chỉ đạo đưa người đứng tên hộ vào phương án bồi thường nên không phải chịu trách nhiệm đối với số tiền này.
Trước đó, vụ án này đã xét xử sơ thẩm năm 2017, phúc thẩm năm 2019. Sau đó, Tòa án Nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng tuyên hủy bán án sơ thẩm của Tòa án Nhân dân tỉnh Quảng Ngãi để điều tra, xét xử lại. Đến ngày 16/3/2022, Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ngãi mở lại phiên tòa xét xử sơ thẩm lần 2 và tuyên trả hồ sơ để điều tra bổ sung do có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!