Phát triển điện ảnh dựa trên tư duy mới và bản sắc Việt

Hội thảo thu hút khoảng 180 đại biểu và là một trong những hoạt động trọng tâm của LHP Việt Nam lần thứ XXIV (Liên hoan - PV), tập trung thảo luận định hướng phát triển và những giải pháp, ứng dụng công nghệ để điện ảnh Việt Nam thích ứng với biến chuyển công nghệ và nhu cầu khán giả.

Đến tham dự hội thảo có ông Tạ Quang Đông - Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Trưởng Ban chỉ đạo Liên hoan; TS. Trần Thị Phương Lan - Vụ trưởng Vụ Văn hóa - Văn nghệ, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương; PGS.TS. Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội; ông Đặng Trần Cường - Cục trưởng Cục Điện ảnh, Trưởng Ban tổ chức Liên hoan; bà Nguyễn Thị Thanh Thúy - PGĐ Sở Văn hóa và Thể thao TP Hồ Chí Minh, Đồng Trưởng ban tổ chức Liên hoan; cùng các nhà quản lý điện ảnh, đại diện các ban, bộ, ngành, các hội và hiệp hội chuyên môn, đại diện doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất - phát hành phim, đông đảo nghệ sĩ và khách mời của Liên hoan.

Trong phiên thảo luận đầu tiên với chủ đề Phát triển công nghiệp điện ảnh trong kỷ nguyên mới có các diễn giả là TS. Trần Thị Phương Lan - Vụ trưởng Vụ Văn hóa - Văn nghệ, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, PGS.TS. Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Ủy ban Văn hóa & Xã hội Quốc hội và đạo diễn Victor Vũ. Các diễn giả tập trung phân tích "điểm nghẽn" trong phát triển công nghiệp điện ảnh, từ Luật Đất đai, cơ chế hợp tác công - tư, chính sách thuế...; đồng thời đề xuất hướng tháo gỡ để ngành có thể vận hành hiệu quả hơn so với cơ chế hiện nay.

Theo đại diện cơ quan quản lý, điện ảnh Việt cần giữ được tiếng nói văn hóa riêng trong bối cảnh thị trường mở rộng và sự cạnh tranh của các nền công nghiệp lớn. Việc xây dựng hệ sinh thái điện ảnh dựa trên bản sắc dân tộc được xem là nền tảng để nâng tầm sản phẩm, hướng tới thị trường quốc tế mà vẫn đảm bảo sự gần gũi với công chúng trong nước.

Đạo diễn Victor Vũ nêu quan điểm: "Để điện ảnh phát triển bền vững, theo tôi, vẫn là giữ được bản sắc Việt trong câu chuyện mình muốn kể. Những giá trị văn hóa truyền thống luôn bền vững theo thời gian. Khi một bộ phim chạm đến cảm xúc khán giả thì khả năng thành công rất cao". Ông cho biết hiện đang phát triển 2 dự án mới, trong đó có phần tiếp theo của phim điện ảnh Thám tử Kiên lấy bối cảnh thời Nguyễn, ngoài ra còn một dự án khác về chủ đề sử thi.

Ông cũng cho rằng không phải tác phẩm nào cũng có thể chinh phục thị trường quốc tế, nhưng để đi xa, phim Việt cần khai thác các chủ đề mang tính phổ quát là thân phận con người, tình mẫu tử, tình yêu, bi kịch... đó là những yếu tố mà khán giả toàn cầu có thể đồng cảm. Tuy vậy, chiến lược phát triển vẫn phải lấy thị trường nội địa làm trọng tâm, còn việc đưa phim ra thế giới cần sự hỗ trợ chính sách từ Nhà nước.

Phiên thảo luận thứ hai xoay quanh chủ đề Ứng dụng công nghệ trong công nghiệp điện ảnh với các diễn giả là Đạo diễn, NSƯT Đặng Thái Huyền - Thượng Tá, Phó Giám Đốc Điện ảnh Quân đội nhân dân; ông Hàng Minh Lợi - Nhà sáng lập Lumination; ông Tạ Mạnh Hoàng - Tổng Giám đốc, Nhà sáng lập Sconnect.

Phiên này tập trung vào những thay đổi mạnh mẽ mà công nghệ mang lại cho sản xuất và phân phối phim. Các diễn giả chỉ ra rằng công nghệ không chỉ giúp giảm chi phí, rút ngắn thời gian sản xuất mà còn mở ra cơ hội cho người trẻ và các nhà làm phim độc lập - những đối tượng thường gặp rào cản về vốn và nguồn lực.

Đạo diễn Đặng Thái Huyền cho biết nhiều tác phẩm của Điện ảnh Quân đội đã ứng dụng kỹ thuật mới nhằm nâng cao trải nghiệm khán giả, từ lựa chọn bối cảnh, ghi hình đến hậu kỳ. "Bên cạnh những bối cảnh dựng thật để gia tăng cảm xúc của diễn viên, còn công nghệ sẽ hỗ trợ cho tính chất thực, hiệu quả hình ảnh trở nên tốt hơn. Điều đó làm tăng thêm trải nghiệm của khán giả khi xem phim", chị cho biết.

Đại diện doanh nghiệp công nghệ nhận định các mô hình sản xuất ảo, kỹ thuật số hóa bối cảnh hay công nghệ hoạt hình – VFX đang tạo điều kiện để phim Việt tiếp cận tiêu chuẩn quốc tế. Bên cạnh đó, nhu cầu giải trí trực tuyến tăng nhanh sau đại dịch cũng định hình lại cách khán giả xem phim, đặt ra yêu cầu về chiến lược phân phối linh hoạt, kết hợp giữa rạp chiếu, nền tảng số và thị trường quốc tế.

Một nội dung được quan tâm là công tác hỗ trợ doanh nghiệp sáng tạo. Theo các diễn giả, cần có chính sách giúp các công ty công nghệ và đội ngũ sáng tạo yên tâm đầu tư dài hạn, trong đó có cơ chế thử nghiệm, ưu đãi thuế và kết nối quốc tế.

Bà Đinh Thị Thanh Hương, Phó Chủ tịch HĐQT Galaxy Group - Chủ tịch điều hành HĐQT Galaxy Studio - giữ vai trò điều phối cả hai phiên thảo luận, nhấn mạnh vai trò của Nhà nước kiến tạo, đồng thời khuyến khích huy động nguồn lực tư nhân để củng cố hệ sinh thái điện ảnh, đặc biệt tại các đô thị lớn và điểm đến du lịch. Trong năm qua Galaxy Studio đã mạnh dạn bắt tay cùng các đơn vị để cùng sản xuất và phát hành các bộ phim Việt có hiệu ứng tuyên truyền tốt như Mưa đỏ, Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối, Tử chiến trên không...

Phát biểu bế mạc hội thảo, Ông Tạ Quang Đông - Thứ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, Trưởng Ban Chỉ đạo Liên hoan - đã nhấn mạnh tầm quan trọng của phát triển văn hóa nói chung và điện ảnh nói riêng. Ông đánh giá cao tinh thần trao đổi thẳng thắn và thực tiễn của các diễn giả. Thứ trưởng nhấn mạnh điện ảnh là thành tố quan trọng trong công nghiệp văn hóa, đồng thời là phương tiện lan tỏa giá trị Việt ra thế giới. Những gợi ý chính sách và giải pháp tại hội thảo sẽ được ngành tiếp tục nghiên cứu, bổ sung vào các chương trình hành động thời gian tới.

Hội thảo khép lại với thông điệp chung: phát triển điện ảnh Việt Nam đòi hỏi sự kết hợp của nhiều yếu tố – bản sắc văn hóa, chính sách phù hợp, nguồn lực tư nhân, nhân lực sáng tạo và sự dẫn dắt của công nghệ. Phát triển bền vững không chỉ là mục tiêu mà còn là yêu cầu tất yếu trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu.