Hàng triệu người mắc HIV/AIDS có thể chết do phương Tây cắt giảm viện trợ (Ảnh minh họa: Vanessa Vick)
Báo cáo do các nhà khoa học Tây Ban Nha, Brazil và Mozambique thực hiện, đã gửi tới tạp chí The Lancet Global Health và đang chờ đánh giá phản biện.
Theo nhóm tác giả, đây là lần đầu tiên trong vòng 30 năm qua, Mỹ, Pháp, Đức và Anh - những nhà tài trợ hàng đầu thế giới - cùng lúc cắt giảm viện trợ. Ông Gonzalo Fanjul, Giám đốc chính sách Viện Sức khỏe Toàn cầu Barcelona (ISGlobal), nhận định việc nhiều nước lớn thu hẹp ngân sách trong cùng thời điểm tạo ra "đòn giáng chưa từng có" đối với hệ thống viện trợ quốc tế.
Nghiên cứu mới cập nhật kết quả từ một báo cáo trước đó, vốn ước tính các kế hoạch cắt giảm sâu của Tổng thống Mỹ Donald Trump - trong đó có việc giải thể Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) - có thể làm tăng thêm 14 triệu ca tử vong. Tuy nhiên, tính toán mới đã mở rộng phạm vi, bao gồm các nước châu Âu đang cắt giảm hỗ trợ do áp lực ngân sách và ưu tiên chi tiêu quốc phòng sau khi xung đột Nga - Ukraine bùng phát.
Tấm biển quảng cáo một dự án do USAID tài trợ cho một trung tâm thanh thiếu niên ở Tubas ở phía Bắc Bờ Tây bị chiếm đóng (Ảnh: AFP)
Tại Mỹ, chính quyền Tổng thống Trump đã giảm hơn 80% ngân sách hỗ trợ nước ngoài và đóng cửa USAID - cơ quan viện trợ lớn nhất thế giới với ngân sách 35 tỷ USD năm tài khóa 2024. Ngoại trưởng Marco Rubio cho rằng viện trợ không phục vụ "lợi ích cốt lõi" của Mỹ và bác bỏ ý kiến cho rằng việc cắt giảm có thể gây tử vong.
Dựa trên dữ liệu thực chứng về tác động của viện trợ đối với phòng chống HIV/AIDS, sốt rét, lao và các bệnh có thể dự phòng khác, nhóm chuyên gia cảnh báo kịch bản cắt giảm viện trợ nghiêm trọng có thể khiến từ 16,3 - 29,3 triệu người tử vong. Trong trường hợp mức cắt giảm nhẹ hơn, số ca tử vong vượt mức dự báo khoảng 9,4 triệu người.
Báo cáo cảnh báo việc chấm dứt đột ngột các dự án không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân mà còn phá vỡ năng lực thể chế mà quốc tế đã hỗ trợ xây dựng trong nhiều thập kỷ. Các chuyên gia nhấn mạnh quá trình chuyển đổi hệ thống tài trợ y tế lẽ ra phải diễn ra trong hơn 10 năm, thay vì chỉ vài tháng như hiện nay.
Nghiên cứu được Quỹ Rockefeller và Bộ Khoa học Tây Ban Nha tài trợ. Đại diện Rockefeller khẳng định số liệu này là "hồi chuông báo động khẩn cấp", nhấn mạnh thế giới vẫn có cơ hội cứu sống hàng triệu người nếu sớm điều chỉnh chính sách viện trợ.
Bình luận (0)