Số người thương vong vì bom mìn lên mức cao nhất trong 4 năm

(Ảnh: Lieber Institute Westpoint)

Nguyên nhân số người thương vong vì bom mìn tăng lên mức cao nhất trong 4 năm là do xung đột ở Syria và Myanmar, cũng như việc các nước châu Âu đang có động thái rút khỏi  Hiệp ước Ottawa - hiệp ước quốc tế cấm sử dụng, sản xuất, tích trữ và chuyển giao mìn sát thương.

Theo báo cáo Giám sát Mìn năm 2025 được công bố hôm 1/12, hơn 6.000 vụ việc đã được ghi nhận vào năm 2024 - bao gồm 1.945 người chết và 4.325 người bị thương do bom mìn. Đây là con số thương vong vì bom mìn cao nhất kể từ năm 2020. Gần 90% trong số này là dân thường, với gần một nửa là phụ nữ và trẻ em.

Sự gia tăng này chủ yếu do mìn phát nổ tại các khu vực xung đột ở Syria và Myanmar - cả hai quốc gia đều nằm ngoài Hiệp ước Ottawa. Báo cáo cho biết tại Syria, cư dân trở về phải đối mặt với nguy cơ ngày càng tăng từ vật liệu nổ chưa nổ sau khi cựu Tổng thống Bashar al-Assad bị phế truất.

Báo cáo cho biết Myanmar ghi nhận con số thương vong vì bom mìn cao nhất với hơn 2.000 vụ việc do cả quân đội và các nhóm vũ trang phi nhà nước đều sử dụng chúng ngày càng nhiều.

Hiệp ước Ottawa - có hiệu lực từ năm 1999 - ràng buộc 166 quốc gia, chiếm 85% thế giới, cấm sử dụng, tích trữ, sản xuất và vận chuyển mìn sát thương. Hiệp ước cũng yêu cầu các bên rà phá các khu vực bị ô nhiễm bom mìn và hỗ trợ các nạn nhân.

Một số quốc gia châu Âu đang tìm cách rút khỏi Hiệp ước Ottawa vào thời điểm việc cắt giảm ngân sách toàn cầu đang cản trở các nỗ lực rà phá bom mìn.

Estonia, Phần Lan, Latvia, Litva và Ba Lan đang trong quá trình rút khỏi Hiệp ước Ottawa trước những gì họ cho là các mối đe dọa quân sự ngày càng gia tăng từ Nga - có nguy cơ làm xói mòn hiệp ước.

Ukraine đã tuyên bố rút khỏi Hiệp ước Ottawa vào ngày 29/6. Các nhà phân tích quân sự cho rằng việc làm này có thể giúp làm chậm bước tiến của Nga mà Ukraine  đang phải vật lộn để chống chọi hơn 3 năm sau chiến dịch tấn công toàn diện của Moscow.

Các nhà hoạt động cho rằng cần có lệnh cấm toàn cầu đối với các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt trên vùng lãnh thổ rộng lớn, gây thương tích và giết chết dân thường rất lâu sau khi xung đột đã lắng dịu.

Báo cáo cũng ghi nhận các dấu hiệu sử dụng mìn mới của Ukraine. Bên cạnh đó, Thái Lan cáo buộc rằng lực lượng Campuchia đã triển khai mìn sát thương trong một cuộc đụng độ biên giới tranh chấp hồi tháng 7 - điều mà Campuchia phủ nhận. Báo cáo cho biết Nga và Myanmar - hai nước không ký kết hiệp ước - đã sử dụng rất nhiều mìn.

Theo báo cáo, việc cắt giảm ngân sách của các nhà tài trợ - bao gồm cả Mỹ - đã dẫn đến việc giảm hỗ trợ cho những người sống sót và chấm dứt một số chương trình hành động bom mìn nhân đạo so với những năm trước.

Được biết, các quốc gia tham gia Hiệp ước Ottawa sẽ họp tại Geneve (Thụy Sĩ) trong tuần này.