Cẩn trọng biến chứng suy tuyến thượng thân do sử dụng thuốc corticoid

Trung bình một tháng, Khoa Nội Tổng hợp, Bệnh viện Bãi cháy (Quảng Ninh) tiếp nhận điều trị cho khoảng 20-30 bệnh nhân bị suy tuyến thượng thận do sử dụng corticoid điều trị một số bệnh như tai mũi họng, xương khớp, dị ứng… kéo dài.

Đơn cử như trường hợp bệnh nhân N.T.M. (77 tuổi, trú tại Cẩm Phả, Quảng Ninh) khám tại Bệnh viện Bãi Cháy do đau lưng nhiều kéo dài lan xuống hai chân, hạn chế vận động, mệt mỏi, ăn uống kém.

Trước đó, bệnh nhân đã tự mua thuốc giảm đau có thành phần corticoid sử dụng một thời gian dài. Kết quả xét nghiệm cho thấy tình trạng hạ natri máu, cortisol thấp.

Các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị rối loạn điện giải, hạ natri máu, suy tuyến thượng thận do sử dụng corticoid, đau lưng, đau khớp háng. Bệnh nhân được điều trị bằng đặt catheter tĩnh mạch trung tâm bù Natri, sử dụng thuốc hydrocotisol.

ThS.BS Đỗ Doãn Trọng, Khoa Nội tổng hợp cho biết: Trường hợp bệnh nhân này, tự ý sử dụng thuốc coticorid dài ngày không theo hướng dẫn của bác sĩ là một trong những nguyên nhân chính gây suy tuyến thượng thận dẫn đến rối loạn điện giải trong cơ thể.

Sử dụng Corticoid với liều lượng vừa phải trong một thời gian nhất định sẽ không gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới cơ thể. Nhưng dùng corticoid lâu dài dẫn đến nguy cơ suy tuyến thượng thận do tuyến này quen với tình trạng có thuốc trong cơ thể sẽ ngưng hoạt động, không còn duy trì chức năng nội tiết.

Bệnh nhân bị tổn thương tuyến thượng thận cấp với các triệu chứng nặng, xuất hiện đột ngột như: đau bụng; nôn và tiêu chảy nhiều gây mất nước nặng; hạ huyết áp, có khi không đo được; lơ mơ, có thể hôn mê. Khi đang dùng glucocorticoid liều cao, kéo dài và ngừng thuốc hoặc giảm liều đột ngột bệnh nhân sẽ thấy mệt mỏi khó chịu, chán ăn, đau cơ, nhức đầu, bong vảy da…

Việc tự ý sử dụng các thuốc có corticoid nói riêng không theo hướng dẫn của bác sĩ tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại cho sức khỏe và tính mạng người bệnh. Đặc biệt ở người cao tuổi, người thoái hóa xương khớp tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng nguy hiểm như suy thượng thận cấp gây trụy mạch, rối loạn điện giải nặng...

Để tránh tình trạng lạm dụng corticoid và tránh nguy cơ suy tuyến thượng thận, các bác sĩ khuyến cáo:

Người bệnh cần hiểu về thành phần, công dụng, hướng dẫn sử dụng để biết thuốc có chứa thành phần corticoid hay không.

Những người mắc các bệnh lý như dị ứng, xương khớp, tai mũi họng… cần đến khám tại bệnh viện để được bác sĩ tư vấn, hướng dẫn uống thuốc corticoid theo đơn.

Người bệnh suy thượng thận cần đi khám đều đặn để uống thuốc đủ liều hoặc được tư vấn thay đổi tăng hoặc giảm liều uống cho phù hợp.

Ngoài suy tuyến thượng thận cấp thì corticoid có những tác dụng phụ khác khá nguy hiểm (như hội chứng Cushing, loãng xương…), do đó người bệnh mắc bệnh khớp nếu chưa có chỉ định điều trị corticoid thì không nên tự ý mua thuốc về sử dụng.

Nếu phải dùng corticoid để điều trị bệnh thì cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ trong liệu trình sử dụng thuốc, tránh lạm dụng thuốc.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!