Theo Bệnh viện Nguyễn Tri Phương (TP.HCM), cây cối xay còn có tên gọi khác là cây kim hoa thảo, cây nhĩ hương thảo, hay ma mãnh thảo. Đây là loại cây mọc thành bụi cao khoảng 1.5m và sống khá lâu năm. Toàn cây có một lớp lông tơ bao phủ. Lá hình tim, mềm, viền lá có răng cưa, bề rộng khoảng 10cm, mọc so le. Hoa màu vàng, 5 cánh to. Quả có 20 lá noãn. Mỗi lá có khoảng 3 hạt màu đen nhạt hình như quả thận. Nhìn bên ngoài quả trông như hình cối xay nên dân gian gọi tên là cây cối xay.
Cây cối xay là vị thuốc nam khá đặc trưng của tỉnh Hòa Bình. Chúng mọc rất nhiều ở ven các sườn đồi, thậm chí cả ven đường. Ở các nước châu Á khác cũng có cây cối xay như Indonesia, Malaysia, Ấn Độ…
Bộ phận dùng cây cối xay làm thuốc là lá, thân, rễ và quả. Trong y học cổ truyền, cây vị ngọt nhẹ, tính bình hòa. Có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, nhuận tràng, lợi tiểu…
Cây cối xay chữa sỏi thận
Cơ chế hình thành sỏi thận - tiết niệu đến nay vẫn còn chưa rõ ràng. Nhiều thuyết ra đời tuy nhiên chưa nhận được sự đồng thuận cao của các chuyên gia. Tuy vậy có 4 yếu tố được xem là góp phần hình thành sỏi trong hệ thống tiết niệu:
- Tình trạng bão hòa các chất hòa tan trong nước tiểu.
- Tình trạng giảm nồng độ các chất ức chế kết tinh các tinh thể trong nước tiểu hoặc sự tăng các chất hoạt hóa kết tinh tinh thể.
- Thể tích nước tiểu giảm.
- pH nước tiểu kiềm hoặc acid. Bình thường pH nước tiểu nằm trong khoảng từ 5 - 9. Tức là xoay xung quanh vùng trung tính.
Cây cối xay chữa sỏi thận nhờ vào tác dụng lợi tiểu làm tăng số lượng nước tiểu. Tuy nhiên chỉ nên áp dụng cho sỏi thận kích thước nhỏ, chưa có gây ra các biến chứng như tiểu máu, nhiễm trùng đường tiểu, viêm thận…
Dùng lá, hoa, quả cây cối xay đã phơi khô đem nấu nước uống hàng ngày. Mỗi ngày dùng khoảng 40g cây cối xay đun với 1.5 lít nước. Đun uống thay nước hàng ngày. Lưu ý mỗi ngày không uống quá 2 lít. Và nên kiên trì dùng trong 2 tháng.
Cây cối xay chữa ù tai
Ù tai thường được chia làm 2 loại theo âm thanh là ù tai âm cao (tiếng ve kêu) và ù tai âm trầm (tiếng cối xay lúa). Cây cối xay đúng theo tên gọi, có khả năng cải thiện thính lực trong các trường hợp ù tai âm trầm. Đối với các trường hợp ù tai âm cao cũng có thể dùng được nhưng hiệu quả không cao bằng ù tai âm trầm.
Cối xay 30g quả hoặc 60g toàn cây nấu cùng thịt lợn nạc, ăn cả nước và cái. Có thể ăn cùng với cơm. Dùng liên tục trong 2 tuần sẽ có hiệu quả
Cách dùng cây cối xay chữa trĩ
200g cây cối xay khô, cho 4 bát nước (loại bát con ăn cơm) sắc đặc lấy 1 bát. Uống hết phần nước sau ăn, ngày uống 1 lần. Phần bã đun lên với nước để ngâm hậu môn. Lúc nước ngâm còn nóng thì xông hậu môn, lúc ấm thì ngâm độ 10 phút rồi rửa hậu môn. Việc xông và ngâm hậu môn nên thực hiện 3 - 4lần/ngày.
Cây cối xay chữa phù thũng
8g lá cối xay và 12g rễ thóc lép cho vào 300ml nước, đun sôi trong 30 phút. Chia ngày uống 3 lần hoặc dùng 30g lá cối xay với 16g ích mẫu nấu với 300ml nước lấy 150ml chia 3 lần uống trong ngày.
Điều trị chứng tiểu buốt, tiểu dắt, tiểu ít, nước tiểu sậm màu trong viêm đường tiết niệu
30g cây cối xay, 20g rễ cây tranh, 12g râu ngô, 20g bông mã đề, 12g rau má, 8g cỏ mần trầu. Tất cả đun với 1 lít nước, sắc còn 350ml đem chia làm 2 lần uống trong ngày trước ăn. Thông thường dùng trong vòng 10 ngày sẽ hết triệu chứng của bệnh.
Chữa chứng vàng da trong các bệnh viêm gan
Kết hợp nhân trần và cây cối xay mỗi loại 30g, sắc nước uống trong ngày thay trà. Dùng trong 1 tháng sẽ có cải thiện nhiều.
Hỗ trợ trong điều trị các bệnh cơ xương khớp
5g lá cối xay khô, 5g rễ cây xấu hổ, 3g rễ cỏ xước, 3g rễ gấc, 3g lá lốt, sắc nước uống thay trà hàng ngày. Dùng trong 1 tháng các triệu chứng đau nhức do viêm xương khớp gây ra sẽ được cải thiện.
Lưu ý: Bởi tác dụng nhuận tràng và lợi tiểu nên những người có tình trạng sức khỏe sau không nên dùng cây cối xay: thận hư tiểu nhiều trong ngày, nước tiểu trong, dài; Đại tiện phân lỏng nát, tiêu chảy…; Phụ nữ mang thai.
Mặc dù cây cối xay có nhiều lợi ích với sức khỏe tuy nhiên trước khi sử dụng cây cối xay để chữa bệnh bạn vẫn nên tham vấn ý kiến của các bác sĩ y học cổ truyền. Không nên tự ý sử dụng tại nhà. Mỗi bệnh sẽ có nhiều thể bệnh, thêm vào đó bạn có thể mắc nhiều bệnh cùng lúc. Do đó, cần sự hướng dẫn từ các chuyên gia để hạn chế những tác dụng phụ không mong muốn do dược liệu gây ra.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!
VTV.vn - Miền Bắc đang ở những ngày mưa nồm khó chịu, đây là điều kiện thuận lợi cho các loại virus, vi khuẩn và nấm mốc sinh sôi, gây nhiều bệnh ảnh hưởng đến sức khoẻ.
VTV.vn - Bệnh viện Đại học Y dược Shing Mark (Đồng Nai) vừa phối hợp các bác sĩ ngoại khoa, cứu sống sản phụ sinh mổ lần 2 có u nang ẩn sau phúc mạc, rối loạn đông máu nặng.
VTV.vn - Trung tâm Y tế huyện Phù Ninh (Phú Thọ) vừa tiếp nhận sản phụ 20 tuổi, nhập viện trong tình trạng chuyển dạ, con lần 2 có sẹo mổ cũ, thai 38 tuần 1 ngày.
VTV.vn - Tình trạng người dân, nhất là người già và trẻ nhỏ phải đến khám tại Bệnh viện Đa khoa Hà Đông (Hà Nội) do các bệnh về đường hô hấp đang có xu hướng gia tăng.
VTV.vn - Gần 12 nghìn người gồm các du khách và người dân TP Vũng Tàu đã đi bộ leo Núi Nhỏ để hưởng ứng phong trào “Khỏe để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
VTV.vn - TP. Hồ Chí Minh là địa phương đầu tiên trên cả nước chính thức triển khai mạng lưới cộng tác viên sức khoẻ cộng đồng dự kiến với hơn 15.000 người tham gia
VTV.vn - Ông Trịnh Ngọc Hiệp, Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Khánh Hòa cho biết, các nạn nhân được điều trị đúng phác đồ cấp cứu giải độc tại các cơ sở y tế.
VTV.vn - Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Yên Bái, từ đầu năm 2024 đến nay, trên địa bàn tỉnh ghi nhận 69 ca mắc bệnh thủy đậu.
VTV.vn - Để tiến tới loại trừ bệnh lao ra khỏi cộng đồng vào năm 2030, ngành Y tế tỉnh Đắk Lắk đang tích cực triển khai nhiều hoạt động và tuyên truyền nâng cao ý thức người dân.
VTV.vn - Mới đây, Thanh tra Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh nhận được báo cáo về sự cố y khoa sau phẫu thuật thẩm mỹ khiến một phụ nữ 70 tuổi tử vong.
VTV.vn - Sau tai nạn, bé trai (10 tuổi, Bình Thuận) được đưa đi khám tại một phòng khám ở địa phương, chưa ghi nhận bất thường. Khi về nhà, bé bất ngờ nôn ra máu đỏ sậm.
VTV.vn - Sản phụ 35 tuổi, nhập viện khi mang thai 37 tuần 6 ngày, thai lần 3, vết mổ đẻ cũ, bụng có cơn gò cứng.
VTV.vn - Khoa Mắt - Bệnh viện Đại học Y Hà Nội vừa tiếp nhận người bệnh V.T.T.. (nữ, 75 tuổi) đến khám với triệu chứng mắt phải nhức, mờ kèm theo đau đầu.
VTV.vn - Bệnh viện Nhi Trung ương vừa có cảnh báo về tình trạng trẻ nhập viện cấp cứu do uống nhầm thuốc, hóa chất.
VTV.vn - Đây là kết quả phân lập mẫu bệnh phẩm của một bệnh nhi trong vụ nghi ngộ độc sau ăn cơm gà được điều trị tại Bệnh viện Vinmec Nha Trang.