Hòa Bình: 1 bệnh nhân suy đa tạng do mò đốt

Bệnh nhân nam, 46 tuổi, trú tại Đà Bắc, Hòa Bình. Cách vào viện khoảng 1 tuần, sau khi đi phát cỏ ở đồi keo về, bệnh nhân xuất hiện một vết loét ở vùng bụng, vết loét không đau. Kèm theo đó là những cơn sốt cao, rét run, đau mỏi người.

Qua ngày hôm sau, bệnh nhân xuất hiện khó thở, đã được y tế cơ sở chuyển đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hòa Bình cấp cứu.

Tại đây, các bác sĩ đã tiến hành thăm khám và xác định bệnh nhân bị suy đa tạng do sốt mò. Hiện tại, bệnh nhân có tình trạng tổn thương gan và viêm phổi nặng.

Các bác sĩ bệnh viện đã hội chẩn để đưa ra phác đồ điều trị tốt nhất cho bệnh nhân (Ảnh: BSCC).

Theo TS.BS Hoàng Công Tình, Trưởng Khoa Hồi sức tích cực, sốt mò là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi khuẩn Rickettsia orientalis (Orientia tsutsugamushi) gây nên, tỷ lệ tử vong cao nếu không được chẩn đoán sớm và điều trị đặc hiệu. Bệnh có biểu hiện đa dạng, rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác, không có xét nghiệm đặc hiệu để chẩn đoán.

Sốt, đau đầu, đau mỏi khắp người, vết loét ngoài da do mò đốt (dấu hiệu đặc trưng của sốt mò), phát ban, sưng các hạch, tổn thương đa cơ quan (đặc biệt là phổi, tim, gan…) là dấu hiệu chủ yếu của bệnh. Mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh nhưng hay gặp ở lứa tuổi lao động. Bệnh có thể gặp rải rác trong năm nhưng hay gặp chủ yếu về mùa mưa và nắng nóng.

Mầm bệnh Rickettsia orientalis có ở trên ấu trùng mò và một số loài vật gặm nhấm - thú nhỏ (chủ yếu là ở chuột, chim hoặc ở chó, lợn, gà nhưng ít gặp hơn), được truyền sang người qua vết đốt của ấu trùng mò (Leptotrombidium). Bệnh không lây từ người sang người.

Ấu trùng mò thường sống ở bụi cây, bụi cỏ ẩm ướt, các hang đá hoặc gốc cây nơi có các loài gặm nhấm sinh sống; cho nên người bị bệnh sốt mò thường là khi đi làm nương rẫy, đi dã ngoại cắm trại dưới tán lá cây trong rừng, bộ đội hành quân, các trang trại chăn nuôi hoặc người đi qua vùng ven suối, ven sông, bìa rừng…

Thời gian ủ bệnh 6 - 21 ngày (kể từ khi bị ấu trùng mò đốt). Bệnh nhân thường sốt cao liên tục, kèm theo rét run, đau đầu, đau mỏi người. Vết loét ngoài da do mò đốt lúc đầu là nốt phỏng tiến triển thành hình bầu dục trên nền sẩn đỏ, sau 4 - 5 ngày vỡ ra thành một nốt kích thước 0,5 - 2cm, có vẩy đen, không đau (nên dễ bỏ sót).

Vết loét gặp trong khoảng 80% các trường hợp bệnh, thường ở vùng da mềm: nách, bẹn, hậu môn, bộ phận sinh dục, ngực, cổ, bụng, vành tai hoặc một số ít có thể gặp vết loét ở lưng, mi mắt, rốn, mông. Tổn thương các tạng thường gặp nhất là phổi với tình trạng viêm phổi, tràn dịch màng phổi gây suy hô hấp cấp phải hỗ trợ bằng thở máy; tiếp đến là gan với tình trạng tổn thương tế bào gan phải hỗ trợ bằng lọc máu liên tục và thay huyết tương; tình trạng tụt huyết áp và viêm cơ tim phải dùng thuốc vận mạch để nâng huyết áp; tình trạng viêm não, viêm màng não…

Sốt mò nếu không được chẩn đoán sớm và điều trị kháng sinh đặc hiệu thì dễ dẫn đến suy đa tạng và tử vong. Kháng sinh điều trị sốt mò là những kháng sinh thế hệ cũ và rất rẻ tiền nhưng rất đặc hiệu với sốt mò. Vì sốt mò không có xét nghiệm đặc hiệu để chẩn đoán xác định, biểu hiện của sốt mò rất giống với các bệnh lý nhiễm khuẩn khác nên dễ nhầm và bỏ sót bệnh, đặc biệt là các trường hợp không tìm được vết mò đốt và bệnh đã ở giai đoạn nặng khi đã có suy đa phủ tạng.

Để tránh ấu trùng mò đốt, khi đi vào nương rẫy, đồi núi, mọi người cần mặc quần áo kín, quần áo có tẩm hóa chất chống côn trùng như benzyl benzoate, bôi hóa chất xua côn trùng lên các vùng da hở. Tránh ngồi, nằm, phơi quần áo, đặt ba lô trên bãi cỏ, gần bờ bụi, gốc cây. Diệt chuột, sử dụng hóa chất diệt côn trùng.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!