Trong thời điểm số ca mắc COVID-19 đang tăng trở lại trong những ngày gần đây, TP Hồ Chí Minh lại vừa công bố sau khi giải trình tự gen, đã phát hiện sự xâm nhập của biến thể XBB.1.5 trên địa bàn thành phố.
Vậy biến thể mới này có nguy hiểm không? chúng gây ra triệu chứng gì? Điều trị ra sao?... Đây là những câu hỏi được rất nhiều người quan tâm.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), XBB.1.5 có "lợi thế tăng trưởng" mạnh nhất so với tất cả các biến thể phụ chiếm chủ đạo khác của Omicron. Tuy nhiên, theo WHO, hiện chưa rõ liệu biến thể XBB.1.5 có khiến bệnh nặng hơn hay không cũng như tỷ lệ nhập viện, tử vong do chủng này.
Biến thể XBB.1.5 nguy hiểm thế nào?
Do biến thể phụ của Omicron XBB.1.5 đang có xu hướng gia tăng ở Mỹ và nhiều quốc gia khác trên thế giới, Cơ quan Kiểm soát Dịch bệnh châu Âu (ECDC) lo ngại biến thể này có thể gây ra làn sóng COVID-19 mới ở châu Âu.
ECDC cho biết, XBB.1.5 có tốc độ lây lan nhanh chóng do biến thể này chứa đột biến mới mang tên F486P có khả năng né miễn dịch có được do tiêm chủng hay từng mắc COVID-19 trước đó. Đột biến này cũng làm gia tăng khả năng virus xâm nhập tế bào, làm cho virus dễ dàng bám vào các thụ thể ACE2 trong cơ thể. Đây cũng là nguyên nhân khiến XBB.1.5 lây truyền cho con người dễ dàng hơn.
Ở Mỹ, XBB.1.5 đã gây ra 41% ca nhiễm COVID-19 mới trong tháng 12/2022. Chuyên gia Amesh A. Adalja, Trung tâm An ninh Y tế Johns Hopkins cho biết XBB.1.5 là nhánh phụ của biến thể XBB (phiên bản lai giữa hai chủng dạng BA.2 của Omicron).
TS. Adalja cũng lưu ý thêm rằng biến thể XBB.1.5 đã xuất hiện thường xuyên hơn ở Singapore cũng như miền đông bắc nước Mỹ.
Các chuyên gia cho rằng XBB.1.5 rất dễ lây lan và có thể là dạng COVID-19 dễ lây lan nhất. XBB.1.5 hiện đang vượt qua các biến thể khác về tốc độ lây lan.
TS. Thomas Russo (trưởng khoa bệnh truyền nhiễm Đại học Y Buffalo, New York) cho biết, biến thể XBB.1.5 có đột biến cho phép virus liên kết chặt chẽ với thụ thể ACE của tế bào, do đó làm COVID-19 dễ lây lan hơn.
Dữ liệu từ Singapore cho thấy, số ca nhập viện do COVID-19 không tăng trước sự lây lan của biến thể XBB.1.5 tại nước này. TS. William Schaffner, chuyên gia bệnh truyền nhiễm tại Đại học Vanderbilt cho biết: "Các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm chỉ ra rằng, các loại vaccine hiện hành vẫn có khả năng bảo vệ bạn khỏi chuyển nặng và nhập viện do COVID-19 trước biến thể mới XBB.1.5".
Triệu chứng COVID-19 thường gặp khi mắc biến thể XBB.1.5
TS. William Schaffner cho biết tính tới thời điểm hiện nay, có vẻ như biến thể XBB.1.5 không gây ra triệu chứng khác biệt so với các chủng COVID-19 gần đây.
Theo Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát Bệnh tật (CDC) Mỹ, các triệu chứng COVID-19 thường gặp bao gồm:
- Sốt hoặc ớn lạnh.
- Ho.
- Thở gấp hoặc khó thở.
- Mệt mỏi.
- Đau cơ hoặc đau người.
- Đau đầu.
- Mất vị giác hoặc mất mùi.
- Viêm họng.
- Nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi.
- Buồn nôn hoặc nôn mửa.
- Tiêu chảy.
Theo nghiên cứu sức khỏe ZOE, dự án gồm các nhà khoa học từ BVĐK Massachusetts, Trường Y tế công Harvard, trường Đại học King’s College London, Trường Đại học Y Stanford và app sức khỏe ZOE, các triệu chứng COVID-19 phổ biến nhất gần đây (bao gồm các biến thể mới của Omicron, trong đó có XBB.1.5) bao gồm:
- Viêm họng.
- Sổ mũi.
- Nghẹt mũi.
- Hắt xì hơi.
- Ho không có đờm (ho khan).
- Đau đầu.
- Ho có đờm.
- Khàn giọng.
- Đau nhức cơ bắp.
- Thay đổi khứu giác.
Điều trị COVID-19 khi mắc biến thể XBB.1.5 có gì khác biệt?
Tính đến thời điểm hiện tại, Omicron XBB.1.5 dường như không có nhiều khả năng gây ra triệu chứng COVID kéo dài hơn so với các biến thể khác. Tuy nhiên, TS. Schaffner chỉ ra rằng, luôn có nguy cơ phát triển COVID-19 kéo dài sau khi bạn nhiễm virus.
Các phương pháp điều trị COVID-19 cho đối tượng nguy cơ cao khi mắc biến thể XBB có khác biệt so với trước đây.
TS. Russo cho biết, các phương pháp điều trị bằng kháng thể đơn dòng và thuốc kháng thể đơn dòng Evusheld dự phòng COVID-19, vốn được thiết kế nhằm giảm nguy cơ COVID-19 chuyển nặng đều "không hiệu quả trước biến thể XBB".
Cơ quan quản lý thuốc và thực phẩm Mỹ (FDA) cho hay thuốc Evusheld có thể không có khả năng bảo vệ bạn trước biến thể phụ Omicron XBB.1.5.
Tuy nhiên, TS. Russo cho rằng theo các nhà khoa học, những thuốc kháng virus khác chẳng hạn như thuốc điều trị COVID-19 Paxlovid vẫn hiệu quả trước Omicron XBB và XBB.1.5.
Nhìn chung, TS. Schaffner cho hay, để bảo vệ bản thân trước các biến thể mới XBB và XBB.1.5, hãy đảm bảo bạn đã tiêm chủng COVID-19 đầy đủ, và cập nhật tiêm liều bổ sung và liều nhắc lại vaccine ngừa COVID-19.
Ngoài ra, để tránh mắc COVID-19 trước nguy cơ làn sóng mới XBB.1.5, nên đeo khẩu trang ở nơi công cộng, đặc biệt nơi đông người, không gian kín như siêu thị.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!
VTV.vn - Người bệnh nam, 28 tuổi, xuất hiện ho kéo dài 3 tháng, ho nhiều từng cơn, khạc đờm vàng đặc đục, tức ngực hai bên, khó thở, ra mồ hôi trộm, người mệt mỏi, ăn kém, sút cân.
VTV.vn - Bệnh viện Nội tiết Trung ương vừa tiếp nhận bệnh nhân nam (80 tuổi, trú tại Xuân Trường, Nam Định) bị biến chứng thận do đái tháo đường.
VTV.vn - Mới đây, Khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ tiếp nhận một thai phụ bị suy giáp nhưng không uống thuốc đủ liều phải nhập viện điều trị.
VTV.vn - Các bác sĩ khoa Nam học và Y học giới tính, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội vừa phẫu thuật cấp cứu thành công cho một bé trai bị thoát vị bẹn nghẹt.
VTV.vn - Trung tâm Y tế huyện Phù Ninh (Phú Thọ) vừa tiếp nhận người bệnh nữ, 35 tuổi, trong tình trạng đau nhức, nổi cục vùng âm hộ ngoài, kèm theo sốt nóng, đau bụng vùng hạ vị.
VTV.vn - Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đắk Lắk, trên địa bàn tỉnh vừa ghi nhận trường hợp mắc bệnh viêm não Nhật Bản.
VTV.vn - Độ tuổi tiêm vaccine Gardasil 9 ngừa HPV được mở rộng cho người từ 27 - 45 tuổi thay vì giới hạn từ 9 đến 26 tuổi như trước.
VTV.vn - Bộ Y tế vừa có thêm thông tin chính thức về việc tiêm chủng vaccine AstraZeneca.
VTV.vn - Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ vừa tiếp nhận người bệnh nam (65 tuổi) mắc hội chứng hiếm gặp gây tổn thương da, trợt da, nổi mụn nước lan rộng toàn thân.
VTV.vn - Thủy đậu là một bệnh truyền nhiễm, tác nhân gây bệnh là virus Varicella Zoster, dễ bùng phát thành dịch bệnh, thường xuất hiện vào mùa Xuân - Hè.
VTV.vn - Thông tin từ Bệnh viện Bạch Mai, Trung tâm Chống độc của bệnh viện đã tiếp nhận 3 trường hợp bị ngộ độc sau khi ăn sâu ban miêu.
VTV.vn - Nam bệnh nhân 62 tuổi, được đưa vào viện cấp cứu trong tình trạng hôn mê, Glasgow 9 điểm.
VTV.vn - Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) vừa có văn bản thu hồi đối với lô thuốc nhập khẩu từ nước Đức do không có tờ hướng dẫn sử dụng bằng tiếng Việt theo quy định.
VTV.vn - Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) vừa có công văn yêu cầu làm rõ thông tin về việc phẫu thuật nhầm cho bệnh nhân tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Nam.
VTV.vn - Sáng 9/5/2024, Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ tổ chức họp báo công bố thông tin trường hợp ghép thận thành công tại bệnh viện.