
Theo thông tin từ Bệnh viện Nguyễn Tri Phương (TP. Hồ Chí Minh), đinh lăng là một loại cây nhỏ, thân nhẵn, không có gai, thường cao khoảng 0,8 - 1,5m. Lá to, mọc so le, kép lông chim, lá chét có răng cưa nhọn. Lá có mùi thơm khi vò nát, cuống dài, phát triển thành bẹ to ở phần cuối.
Cụm hoa mọc ở ngọn thành hình chùy ngắn, hoa nhỏ màu lục nhạt hoặc trắng xám. Quả dẹt, hình trứng rộng, màu trắng bạc. Mùa hoa quả vào tháng 4 - 7. Cây ưa ẩm và có thể hơi chịu bóng, trồng được trên nhiều loại đất và có khả năng tái sinh vô tính khỏe.
Người ta thường đào rễ đinh lăng, rửa sạch đất cát, phơi hay sấy khô để sử dụng. Rễ nhỏ để nguyên, rễ to chỉ dùng vỏ rễ. Ngoài ra, thân và lá cũng có thể dùng trong các bài thuốc dân gian.
Các nhà khoa học đã tìm thấy trong đinh lăng có các loại alkaloid, glucosid, saponin, flavonoid, tanin, vitamin B1, vitamin B2, vitamin B6, các axit amin (bao gồm lycin, cystein và methionin) và nhiều nguyên tố vi lượng khác. Trong lá còn có saponin triterpen, một genin đã xác định được là axit oleanolic.
Theo "Từ điển cây thuốc Việt Nam" của tác giả Võ Văn Chi, rễ của cây đinh lăng tính bình, vị ngọt, có tác dụng bổ ngũ tạng, giải độc, bổ huyết, tăng sữa, tiêu thực, tiêu sưng. Ngoài ra, đinh lăng cũng là loại thuốc tăng lực. Đinh lăng ít độc hơn nhân sâm, không gây tăng huyết áp.
Một số bài thuốc
1. Chữa mỏi mệt, biếng vận động: Lấy 5g rễ phơi khô thái mỏng rồi thêm vào đó 100ml nước. Đun sôi trong 15 phút, chia làm 2 - 3 lần uống trong ngày.
2. Chữa sốt lâu ngày, nhức đầu, háo khát, ho, đau, tức ngực, nước tiểu vàng: Đinh lăng tươi (rễ, cành) 30g, lá hoặc vỏ chanh 10g, vỏ quýt 10g, sài hồ (rễ, lá, cành) 20g, lá tre tươi 20g, cam thảo 30g, rau má tươi 30g, chua me đất 20g. Các vị cắt nhỏ, đổ ngập nước, sắc đặc lấy 250ml, chia uống 3 lần trong ngày.
3. Chữa đau tử cung: Cành và lá đinh lăng rửa sạch, sao vàng rồi sắc lấy nước uống thay chè.
4. Chữa viêm gan mạn tính: Rễ đinh lăng 12g, nhân trần 20g, ý dĩ 16g; chi tử, hoài sơn, biển đậu, rễ cỏ tranh, xa tiền tử, ngũ gia bì mỗi vị 12g; uất kim, nghệ, ngưu tất mỗi vị 8g. Sắc lấy nước uống, mỗi ngày một thang.
5. Chữa sốt rét: Rễ đinh lăng, sài hồ mỗi vị 20g; rau má 16g; lá tre, cam thảo nam mỗi vị 12g; bán hạ sao vàng 8g; gừng 6g. Sắc lấy nước uống.
Đinh lăng là một dược liệu ít độc. Tuy nhiên, nếu sử dụng quá liều lâu dài, độc tính trường diễn thường thấy là xung huyết ở gan, tim, phổi, dạ dày, ruột, biến loạn dinh dưỡng.
Trong rễ cây có chứa nhiều saponin nên có thể làm vỡ hồng cầu. Vì vậy, bạn chỉ nên dùng khi cần thiết và dùng đúng liều, đúng cách. Càng không được dùng với liều cao vì sẽ gây say thuốc, xuất hiện cảm giác mệt mỏi, buồn nôn, tiêu chảy.
Bạn cần tham khảo ý kiến từ các y sĩ y học cổ truyền trước khi sử dụng các loại dược liệu để đảm bảo an toàn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!
VTV.vn - Thời tiết cuối đông đầu xuân, chênh lệch nhiệt độ ngày đêm cùng với nồm ẩm khiến cơ thể khó thích nghi, tạo điều kiện cho bệnh viêm hô hấp tái phát hoặc trở nặng.
VTV.vn - Trong tháng đầu tiên của năm 2025, Khoa Nội thần kinh, Bệnh viện Quân y 175 tiếp nhận liên tiếp 3 bệnh nhân trẻ tuổi trong tình trạng nguy kịch, liên quan đến bóng cười.
VTV.vn - Việc tiêm phòng vaccine, duy trì vệ sinh cá nhân và theo dõi sức khỏe kịp thời là những giải pháp quan trọng giúp giảm nguy cơ lây nhiễm và biến chứng nguy hiểm.
VTV.vn - Trung tâm Bệnh nhiệt đới - Bệnh viện Bạch Mai đang điều trị cho một bệnh nhân nữ, 48 tuổi bị viêm màng não - nhiễm trùng huyết do não mô cầu thể cấp.
VTV.vn - Vết thương khi ngã xe là một dạng tổn thương của cơ thể xuất hiện dưới dạng lớp biểu bì của da bị rách, cắt, đâm thủng hoặc chấn thương do lực tác động mạnh khi va chạm.
VTV.vn - Tuổi ngũ tuần là thời điểm hoàn hảo để quan tâm nhiều hơn đến việc giữ cho não bộ minh mẫn và tăng khả năng chống lại các bệnh như Alzheimer.
VTV.vn - Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Giang xử trí thành công ca bệnh phản vệ hiếm gặp sau khi ăn tôm.
VTV.vn - Mùa cảm lạnh và cúm đang vào giai đoạn cao điểm, các chuyên gia đã đưa ra những lời khuyên để bảo vệ bản thân.
VTV.vn - Thời gian gần đây, tại Khoa Bệnh lây đường hô hấp, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 ghi nhận nhiều người mắc cúm bị diễn biến nặng, thậm chí nguy kịch.
VTV.vn - Thông tin từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đồng Nai cho biết, trên địa bàn tỉnh này vừa ghi nhận một trường hợp tử vong nghi do bệnh dại.
VTV.vn - Bệnh nhi 10 tuổi, ở Nghệ An, được gia đình đưa đi khám vì có khối to vùng cổ, hay vã mồ hôi, run tay kèm theo kém tập trung.
VTV.vn - Khương Thảo Đan Gold vinh dự nhận giải thưởng "Sản phẩm xương khớp hiệu quả số 1 Việt Nam", một minh chứng cho chất lượng vượt trội và sự tin tưởng của người tiêu dùng.
VTV.vn - Chuyển giao từ đề tài nghiên cứu khoa học của Viện Nghiên cứu Sâm và Dược liệu Việt Nam, Hồng sâm Lai Châu hữu cơ của Dược phẩm Thái Minh - hồng sâm đầu tiên từ sâm Việt N
VTV.vn - Một người đàn ông bị co giật, sùi bọt mép nằm bất tỉnh ven đường vừa được lực lượng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh Đồng Nai đưa vào bệnh viện cấp cứu kịp thời.
VTV.vn - Người đàn ông 45 tuổi (Lạng Sơn), bị con đỉa rừng (vắt) chui vào mũi gây khó thở, chảy máu vừa được bác sĩ Trung tâm Y tế huyện Tiên Yên (Quảng Ninh) gắp ra.