Thành phố điện ảnh đầu tiên của Đông Nam Á và hành trình kiến tạo bản sắc

Ảnh: đoàn phim cung cấp

Đây là sự ghi nhận cho nỗ lực bền bỉ của thành phố mang tên Bác trong việc nuôi dưỡng môi trường sáng tạo, đầu tư hạ tầng, phát triển nhân lực và quảng bá hình ảnh ra thế giới.

Từ danh hiệu UNESCO đến khát vọng phát triển bền vững

Với địa giới hành chính được mở rộng và tầm nhìn xây dựng siêu đô thị sáng tạo, đa trung tâm, TP Hồ Chí Minh đang từng bước xây dựng mô hình phát triển dựa trên sáng tạo, hội nhập và bản sắc

Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP Hồ Chí Minh - Nguyễn Thị Thanh Thúy cho biết, thành phố hướng tới hình ảnh một điểm đến sáng tạo, năng động, nơi văn hóa trở thành nguồn lực thúc đẩy kinh tế. Theo thống kê, điện ảnh TP Hồ Chí Minh hiện có 935 doanh nghiệp, 9.294 lao động, doanh thu hơn 500 triệu USD, đóng góp 0,43% GRDP. Hệ thống rạp chiếu và không gian sáng tạo ngày càng mở rộng, hình thành mạng lưới 10 hệ thống rạp, 52 cụm rạp, 295 phòng chiếu và 184 không gian nghệ thuật. Nhiều bộ phim doanh thu trăm tỷ ra đời từ chính môi trường năng động này.

Sau khi hợp nhất với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, thành phố sở hữu thêm nhiều lợi thế mới. Khu vực TP Hồ Chí Minh giữ vai trò trung tâm nhân lực, sáng tạo và thị trường; Bình Dương có hạ tầng kỹ thuật, trường quay hiện đại; Bà Rịa - Vũng Tàu có cảnh quan biển đa dạng, giàu tiềm năng bối cảnh điện ảnh. Sự cộng hưởng tạo nên "tam giác điện ảnh" hoàn chỉnh, kết nối sáng tạo - sản xuất - du lịch, mở ra dư địa phát triển công nghiệp điện ảnh.

Cục trưởng Cục Điện ảnh Đặng Trần Cường nhận định, việc TP Hồ Chí Minh được UNESCO công nhận là "Thành phố sáng tạo điện ảnh" đầu tiên của Đông Nam Á là dấu mốc lịch sử quan trọng của điện ảnh Việt Nam. Theo ông, danh hiệu này mở ra cơ hội để Việt Nam định hình chiến lược phát triển điện ảnh tầm quốc tế, trong đó TP Hồ Chí Minh giữ vai trò đầu tàu. "Cục Điện ảnh sẽ đề xuất cơ chế ưu đãi thu hút đầu tư, sản xuất, phát hành phim; đồng thời phối hợp tổ chức các sự kiện điện ảnh quốc tế nhằm khẳng định thương hiệu của thành phố", ông Đặng Trần Cường cho biết.

Bên cạnh đó, TP Hồ Chí Minh đang đẩy mạnh phát triển điện ảnh học đường, đưa phim ảnh vào trường học để bồi dưỡng năng lực cảm thụ nghệ thuật, nuôi dưỡng tình yêu điện ảnh và hình thành thị hiếu văn hóa cho thế hệ trẻ.

Điểm khởi đầu cho những kết nối mới

Trong bối cảnh ấy, Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 24 diễn ra tại TP Hồ Chí Minh từ ngày 21-25/11 mang ý nghĩa đặc biệt, là sự kiện đầu tiên sau khi thành phố được UNESCO ghi danh.

Điểm nhấn của Liên hoan năm nay là hai hội thảo chuyên đề "Phát triển công nghiệp điện ảnh trong kỷ nguyên mới" và "Kinh nghiệm thu hút đoàn làm phim đến các địa phương" tập trung vào hạ tầng sản xuất, chuyển đổi số, cùng các chính sách hỗ trợ đoàn phim. Đặc biệt, chương trình Xúc tiến và phát triển điện ảnh địa phương được kỳ vọng tạo cú hích mới, giúp các tỉnh, thành quảng bá bối cảnh, chính sách và nhân lực, biến điện ảnh thành động lực kinh tế địa phương.

Phát biểu tại lễ công bố TP Hồ Chí Minh gia nhập mạng lưới các TP sáng tạo của UNESCO ông Jonathan Baker - Trưởng Đại diện Văn phòng UNESCO tại Việt Nam đánh giá cao tầm nhìn nhất quán của Thành phố khi đặt sáng tạo ở vị trí trung tâm trong chiến lược phát triển bền vững, và xem văn hóa như một trụ cột quyết định cho tương lai.

Đại diện UNESCO nhận định Sức trẻ chính là một trong những tài sản quý giá nhất của Thành phố, tạo nên bệ phóng cho sự đổi mới không ngừng. "Tinh thần dám nghĩ, dám thử nghiệm đang dần hình thành nên bản sắc riêng của TP Hồ Chí Minh, mở ra những hướng đi giàu tiềm năng cho ngành điện ảnh". Tuy nhiên ông cũng nhấn mạnh, trở thành thành viên của Mạng lưới các Thành phố Sáng tạo cũng đồng nghĩa với những cam kết quan trọng bao gồm việc tăng cường các chính sách hỗ trợ các nhà sáng tạo; mở rộng cơ hội tham gia văn hóa cho cộng đồng; thúc đẩy chia sẻ kiến thức với các thành phố đối tác trên toàn cầu và bảo đảm rằng sáng tạo tiếp tục là động lực cho phát triển đô thị bền vững.

Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh - Nguyễn Văn Được- khẳng định, danh hiệu này "không phải đích đến mà là điểm khởi đầu". Thành phố sở hữu đầy đủ điều kiện tiên quyết để phát triển điện ảnh đặc biệt là Nghị quyết 98 về cơ chế đặc thù. Chính quyền thành phố sẽ chủ động xây dựng cơ chế hỗ trợ trong khuôn khổ pháp luật, tạo môi trường thuận lợi để điện ảnh phát triển xứng tầm.

LHP Việt Nam lần thứ 14 là dịp để TP Hồ Chí Minh thể hiện cam kết đó, đồng thời khẳng định vị thế trung tâm điện ảnh của cả nước và vai trò thành viên tích cực của Mạng lưới Thành phố Sáng tạo toàn cầu.

Thành phố Hồ Chí Minh đang ở vạch xuất phát của hành trình mới. Danh hiệu UNESCO là nền tảng, Liên hoan phim là chất xúc tác, và tầm nhìn chiến lược sẽ là chìa khóa quyết định thành công. Như lời ông Đỗ Lệnh Hùng Tú, Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam, một "thành phố điện ảnh" không chỉ được nhận diện qua liên hoan hay phim đoạt giải, mà cần một hệ sinh thái bền vững để hội nhập và phát triển.