Binh sĩ Azerbaijan tuần tra tại trạm kiểm soát ở thị trấn Shusha, sau cuộc xung đột với binh sĩ Armenia tại khu vực tranh chấp Nagorno-Karabakh, ngày 26/11/2020. (Ảnh: AFP/TTXVN)
Phát biểu tại lễ kỷ niệm 32 năm ngày thành lập quân đội Armenia, Thủ tướng Nikol Pashinyan xác nhận nước này đã đề xuất tạo ra một cơ chế kiểm soát vũ khí chung với Azerbaijan và ký hiệp ước không xâm lược nếu tiến trình ký kết hiệp ước hòa bình mất nhiều thời gian hơn dự kiến.
Bên cạnh đó, ông Pashinyan cũng cho rằng Armenia cần xem xét lại tư duy chiến lược của đất nước trong lĩnh vực an ninh và đa dạng hóa các mối quan hệ quốc tế trong lĩnh vực đó. Ông nhấn mạnh Armenia cần mua vũ khí mới và hiện đại dù trong những năm qua chính phủ đã ký các hợp đồng mua sắm vũ khí trị giá hàng tỷ USD.
Gần đây, Armenia và Azerbaijan đều tuyên bố sẵn sàng ký thỏa thuận hòa bình nhằm khép lại hàng thập kỷ xung đột ở khu vực Nagorny-Karabakh, vùng núi nằm sâu trong lãnh thổ Azerbaijan nhưng có đa số dân sinh sống là người gốc Armenia. Các cuộc đàm phán hòa bình do quốc tế làm trung gian trước đó đã không tạo ra bước đột phá.
Dù lãnh đạo cả hai nước khi đó đều tin tưởng rằng một hiệp ước hòa bình toàn diện có thể được ký kết vào cuối năm 2023 nhưng tiến trình hòa bình đã bị đình trệ sau khi Azerbaijan từ chối các cuộc gặp dưới sự trung gian của Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ vì cáo buộc có sự thiên vị dành cho Armenia.
Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev (trái) và Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan (phải), ngày 26/12/2023. (Ảnh: AFP)
Trước đó, vào ngày 13/1, tại cuộc gặp với các thành viên đảng Hợp đồng Dân sự cầm quyền ở thành phố Gavar, Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan đã đề xuất ký kết thỏa thuận kiểm soát vũ khí với Azerbaijan.
Trong phát biểu của mình, Thủ tướng Pashinyan coi những lời chỉ trích của Baku liên quan đến việc Yerevan mua vũ khí từ Pháp hoặc Ấn Độ là không phù hợp. Theo ông Pashinyan, nếu Azerbaijan cho rằng Armenia không nên có lực lượng vũ trang thì quyền tồn tại của đất nước sẽ bị đặt dấu hỏi và điều này hoàn toàn không thể chấp nhận được.
Thủ tướng Pashinyan nói thêm rằng vấn đề này cần được xem xét trong bối cảnh an ninh khu vực, thừa nhận rằng cả hai nước có thể có những lo ngại về việc mua sắm vũ khí. Trên cơ sở này, hai nước cần ký một hiệp ước hòa bình để loại trừ khả năng xảy ra chiến tranh. Ông Pashinyan nêu rõ: "Hãy ký thỏa thuận kiểm soát vũ khí để Armenia và Azerbaijan đạt được các thỏa thuận cụ thể liên quan đến vũ khí và có cơ hội giám sát việc thực hiện các thỏa thuận này".
Theo Thủ tướng Pashinyan, nếu hai bên chân thành mong muốn đạt được hòa bình thì những vấn đề này cần phải được giải quyết. Ông lưu ý rằng cho đến nay, Armenia và Azerbaijan sử dụng các ngôn ngữ ngoại giao khác nhau và vẫn sẽ tồn tại những thế lực, ở cả bên trong và bên ngoài hai nước, không quan tâm đến hòa bình. Thủ tướng Pashinyan kết luận lập trường và tuyên bố của các nhà lãnh đạo Armenia và Azerbaijan rất quan trọng trong tiến trình hòa bình.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!