Lũ lụt do El Nino gây ra ở hạt Samburu, Khu bảo tồn quốc gia Samburu, Kenya (Ảnh: AFP)
Cả Tanzania và Kenya đều được đặt trong tình trạng cảnh báo về bão nhiệt đới Hidaya, sau nhiều tuần mưa xối xả và lũ lụt tàn phá một số vùng ở Đông Phi và cướp đi sinh mạng của hơn 400 người.
Ngày 4/5, bão Hidaya đã tràn vào từ Ấn Độ Dương và đổ bộ Tanzania nhưng chưa có báo cáo nào về thương vong hoặc thiệt hại.
Cơ quan Khí tượng Kenya cho biết lốc xoáy đã được cảm nhận ở ngoài khơi với sức gió mạnh vượt quá 40 hải lý/h và sóng cao hơn 2 mét. Cơ quan này dự báo mưa lớn trút xuống dọc theo bờ biển từ ngày 5/5, tăng cường trong hai ngày 6 - 7/5.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Kenya Kithure Kindiki tuyên bố cấm mọi hoạt động trên bãi biển, bơi lội và câu cá.
Theo Cơ quan Khí tượng Kenya, đã có gió mạnh và mưa lớn dọc bờ biển trong đêm. Tại khu vực Mtwara, lượng mưa hơn 90 mm đã được báo cáo trong 24 giờ, cao gần gấp đôi lượng mưa trung bình trong tháng 5 là 54 mm.
Cư dân tại khu ổ chuột Mathare cố gắng trục vớt đồ dùng từ ngôi nhà bị phá hủy của mình sau trận mưa lớn ở thủ đô Nairobi, Kenya, ngày 24/4 (Ảnh: AFP)
Cơ quan này khuyến cáo người dân sống ở các khu vực dễ gặp rủi ro và những người tham gia vào các hoạt động trên biển nên thực hiện "những biện pháp phòng ngừa tối đa".
Tại quần đảo Zanzibar, mọi hoạt động vận tải biển đã bị đình chỉ.
Tổng giám đốc Cơ quan Hàng hải Zanzibar Sheikha Ahmed Mohamed nói với AFP: "Chúng tôi tin rằng việc đi lại trong điều kiện thời tiết xấu do bão lũ gây ra như vậy là không an toàn".
Mùa bão lũ ở Tây Nam Ấn Độ Dương thường kéo dài từ tháng 11 năm trước đến tháng 4 năm sau và có khoảng chục cơn bão mỗi năm. Tổng thống Kenya William Ruto hôm 3/5 đã mô tả tình hình thời tiết là "thảm khốc" và hoãn việc mở cửa lại trường học vô thời hạn.
Khoảng 210 người đã thiệt mạng ở Kenya do các sự cố liên quan đến lũ lụt và gần 100 người mất tích. Theo dữ liệu của Chính phủ Kenya, hơn 165.000 người khác đã buộc phải rời bỏ nhà cửa.
Tổng thống Ruto nói trong một bài phát biểu trên truyền hình: "Không nơi nào trên đất nước chúng ta thoát khỏi sự tàn phá này", đồng thời đổ lỗi cho chu kỳ tàn khốc của hạn hán và lũ lụt là do không bảo vệ môi trường. "Đáng buồn thay, chúng ta vẫn chưa chứng kiến được giai đoạn cuối cùng của thời kỳ nguy hiểm này".
Hôm 3/5, Bộ Nội vụ Kenya đã ra lệnh cho bất kỳ ai sống gần các con sông hoặc đập lớn phải rời khỏi khu vực này trong vòng 24 giờ, nếu không sẽ phải đối mặt với "việc sơ tán bắt buộc vì sự an toàn của họ".
Cơ quan này cảnh báo 178 đập và hồ chứa có nguy cơ bị tràn nước.
Người dân được giải cứu trên một chiếc thuyền trong khu vực bị ảnh hưởng nặng nề bởi lũ lụt sau những trận mưa xối xả ở làng Mohoro, quận Rufiji, Tanzania, ngày 17/4 (Ảnh: AFP)
Bộ trưởng Kindiki cho biết 138 trại đã được dựng lên để cung cấp nơi trú ẩn tạm thời cho hơn 62.000 người phải sơ tán do lũ lụt.
Ít nhất 155 người cũng đã thiệt mạng ở Tanzania do lũ lụt và lở đất "nuốt chửng" nhà cửa và phá hủy mùa màng.
Khu vực Đông Phi rất dễ bị tổn thương trước biến đổi khí hậu. Những trận mưa trong năm nay đã trở nên trầm trọng hơn do El Nino - hiện tượng khí hậu thường liên quan đến tình trạng nắng nóng gia tăng dẫn đến hạn hán ở một số nơi trên thế giới và mưa lớn ở những vùng khác.
Mưa xối xả đã cướp đi sinh mạng của ít nhất 29 người ở Burundi kể từ tháng 9/2023, trong khi những trường hợp tử vong liên quan đến thời tiết đã được báo cáo ở Ethiopia, Rwanda, Somalia và Uganda.
Cuối năm 2023, hơn 300 người thiệt mạng vì mưa lũ ở Ethiopia, Kenya và Somalia, đúng lúc khu vực này đang cố gắng phục hồi sau đợt hạn hán tồi tệ nhất trong 4 thập kỷ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!