Các nhà nghiên cứu cho biết, chuỗi gene này không xuất hiện trong bất kỳ phiên bản nào trước đó của virus SARS-CoV-2, nhưng lại phổ biến ở nhiều loại virus khác, bao gồm cả những virus gây cảm lạnh thông thường và cả trong bộ gene người.
Ông Venky Soundararajan từ Cambridge, công ty phân tích dữ liệu có trụ sở tại Massachusetts (Mỹ), người dẫn đầu cuộc nghiên cứu, cho biết, bằng cách chèn đoạn mã cụ thể này vào chính nó, Omicron có thể tự làm cho biến thể này "giống người hơn". Điều này sẽ giúp nó tránh được sự phản công từ hệ thống miễn dịch của con người.
Điều này có thể có nghĩa virus lây truyền dễ dàng hơn, trong khi chỉ gây ra bệnh nhẹ hoặc không có triệu chứng. Các nhà khoa học vẫn chưa xác định được liệu biến thể Omicron có khả năng lây nhiễm cao hơn các biến thể khác, có gây ra bệnh nặng hơn hay có vượt qua biến chủng Delta để trở thành biến thể phổ biến nhất hay không. Có thể mất vài tuần để có câu trả lời cho những câu hỏi này.
Các tế bào trong phổi và hệ tiêu hóa có thể chứa đồng thời virus SARS-CoV-2 và virus Corona chứa đoạn vật liệu di truyền cảm lạnh thông thường, theo các nghiên cứu trước đó. Sự đồng nhiễm này tạo ra môi trường cho quá trình tái tổ hợp của virus, trong đó hai loại virus khác nhau trong cùng một tế bào chủ tương tác và tạo ra các bản sao của chính chúng. Các bản sao mới này sở hữu một số vật liệu di truyền từ cả hai chủng virus "cha mẹ".
Số lượng người đi xét nghiệm COVID-19 tăng vọt ở New York, Mỹ trong ngày 3/12. (Ảnh: Reuters)
Trong nghiên cứu, ông Soundararajan và các cộng sự xác định, đột biến mới này có thể xảy ra lần đầu ở một người bị nhiễm cả hai mầm bệnh khi một phiên bản của virus SARS-CoV-2 chọn trình tự di truyền từ virus khác.
Trình tự di truyền tương tự xuất hiện nhiều lần ở một trong những virus Corona gây cảm lạnh ở người, được gọi là HCoV-229E, và trong virus gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV) gây ra bệnh AIDS, ông Soundararajan nói.
Nam Phi, nơi biến thể Omicron được xác định lần đầu tiên, có tỷ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới, điều này làm suy yếu hệ thống miễn dịch và làm tăng tính dễ bị tổn thương của một người đối với nhiễm virus cảm lạnh thông thường và các mầm bệnh khác. Ở khu vực này, nhiều người trong cơ thể đã xảy ra sự tái tổ hợp bổ sung bộ gene phổ biến này vào Omicron.
"Chúng ta có thể đã bỏ lỡ nhiều thế hệ tái tổ hợp xảy ra theo thời gian và điều đó dẫn đến sự xuất hiện của Omicron", ông Soundararajan nói thêm.
Tuy nhiên, vẫn cần có những nghiên cứu sâu hơn để xác nhận nguồn gốc các đột biến của biến thể Omicron, ảnh hưởng của chúng đối với chức năng và khả năng lây truyền. Bên cạnh đó, còn có những giả thuyết khác được đưa ra như biến thể mới nhất có thể đã trải qua một thời gian tiến hóa trong vật chủ là động vật.
Ông Soundararajan cho biết, những phát hiện mới nhấn mạnh tầm quan trọng của việc người dân tiêm các loại vaccine COVID-19 hiện có.
Theo ông Soundararajan: "Bạn phải tiêm phòng để giảm tỷ lệ lây truyền và nhiễm bệnh COVID-19 cho người khác, những người bị suy giảm miễn dịch".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!