Trong khi chính quyền Mỹ dành nhiều lời khen ngợi cho các đối tác Mexico vì đã ngăn bớt dòng người đổ về biên giới Mỹ, ở phía sau, chính những băng đảng tội phạm Mexico mới thực sự thao túng và chi phối dòng người di cư đến Mỹ.
Một người đàn ông Honduras 43 tuổi đi cùng vợ và hai con. Họ trèo xuống một chiếc bè chở họ qua sông vào Mexico. Họ chưa đi được hơn 40 mét về phía thành phố Hidalgo của Mexico thì có 3 người đàn ông đi xe máy đến và nói rằng họ không được phép đi tiếp nếu không chi tiền.
Sau khi thanh toán khoảng 100 USD, những người di cư bị chụp ảnh và đóng dấu lên da. Những tay súng sẽ chặn xe chở người di cư ra khỏi thành phố, những ai không có dấu sẽ bị bắt quay lại.
Người đàn ông nói: "Khi nhìn thấy chúng tôi, chúng để chúng tôi lên xe và đưa đến một trang trại. Ở đó, chúng tôi gặp những người có vũ trang và hơn 500 người đang bị giam giữ".
Tội phạm có tổ chức kiểm soát chặt chẽ các tuyến đường biên giới phía Nam của Mexico, trong khi tình trạng bạo lực ngày càng gia tăng do cuộc đấu giữa các băng đảng.
Bang Chiapas ở Mexico chỉ là một trong những "chiến trường" của chúng, nhưng đây là cửa ngõ để kiểm soát các tuyến đường buôn người, ma túy và vũ khí từ Trung Mỹ sang.
Theo các chuyên gia, người di cư đã trở thành mặt hàng sinh lợi nhất.
Tổng thống Mexico cho biết Chính phủ nước này đang giải quyết tình trạng bạo lực, nhưng từ chối đối đầu với các băng đảng. Chính phủ Mexico dường như chỉ duy trì các chiến thuật đưa người di cư trở lại phía Nam, giữ họ tránh xa biên giới Mỹ.
Ông Hetyman Vaquez - nhà hoạt động bảo vệ người di cư - cho biết: "Tôi nghĩ bây giờ là thời điểm tồi tệ nhất. Đang có tình trạng bạo lực khủng khiếp chống lại người di cư và chúng tôi không thể làm gì được. Nếu có tội ác chống lại người di cư, ví dụ như bắt cóc họ, chúng tôi sẽ báo cáo với ai?".
Một người di cư Ecuador mô tả: "Một số người bị giam giữ trong 5 hoặc 6 ngày vì không thể trả tiền. Họ chỉ được cho nhiều nhất là một đĩa thức ăn, không gì khác cho đến khi chúng thu được tiền và để họ đi".
Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump đã tuyên bố sẽ xóa bỏ cổng thông tin trực tuyến được dùng để lên lịch hẹn xin tị nạn tại biên giới Mỹ - Mexico, đồng thời đóng cửa các tuyến đường hợp pháp khác để vào Mỹ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!