Một phân tích của Politico tiết lộ, EU đã "đổ đi" ít nhất 215 triệu liều vaccine COVID-19 kể từ khi chúng được mua lần đầu tiên vào thời điểm đại dịch lên đến đỉnh điểm. Trong một bài báo hôm 17/12, Politico ước tính, lượng vaccine COVID-19 dư thừa này đã khiến người nộp thuế của khối thiệt hại tới 4 tỷ Euro (4,37 tỷ USD).
Sau khi phê duyệt vaccine ngừa virus SARS-CoV-2 đầu tiên do Pfizer/BioNTech phát triển, vào năm 2021, EU đã vội vàng ký hợp đồng với "gã khổng lồ" dược phẩm Mỹ để mua 1,1 tỷ liều. Đây được coi một quyết định không được xem xét kỹ lưỡng vào thời điểm này, và kể từ đó đã trở thành chủ đề của một cuộc điều tra.
Hợp đồng mua vaccine COVID-19 nói trên đã buộc các nước EU phải tiếp tục nhận vaccine mặc dù thực tế là đại dịch đã kết thúc. Theo ghi nhận của Politico, nỗ lực quyên góp số vaccine dư thừa cho các nước đang phát triển cũng đã thất bại do những vấn đề hậu cần và nhu cầu tiêm vaccine giảm.
Trong suốt đại dịch, cuối cùng EU đã nhận được ít nhất 1,5 tỷ liều vaccine, ước tính tương đương khoảng 3 mũi tiêm cho mỗi người. Tuy nhiên, theo tính toán của Politico, các quốc gia thành viên đã loại bỏ trung bình 0,7 mũi tiêm cho mỗi cư dân, trong đó Estonia và Đức là lãng phí nhất khi vứt bỏ gần một liều/người.
Tờ báo thừa nhận rằng những tính toán của họ chỉ là ước tính vì các chính phủ đã miễn cưỡng báo cáo hoặc chỉ tiết lộ một phân nhỏ của thực trạng lãng phí này. Tuy nhiên, Politico khẳng định, các tính toán của họ có thể thấp hơn con số thực tế.
Ủy ban châu Âu đã từ chối bình luận về vấn đề này.
Trong khi đó, Ba Lan và Hungary, những nước đã từ chối nhận thêm bất kỳ loại vaccine nào, hiện đang bị Pfizer kiện vì không thanh toán. Ở Romania, các công tố viên đang muốn xét xử cựu thủ tướng nước này và hai bộ trưởng y tế vì gây thiệt hại hơn 1 tỷ Euro cho nhà nước liên quan đến việc mua vaccine không cần thiết.
Bất chấp sự lãng phí được báo cáo, ít nhất cho đến năm 2027, các liều vaccine sẽ tiếp tục "chảy sang" EU theo hợp đồng đã ký với Pfizer. Khối này trước đó đã được ấn định nhận thêm 450 triệu liều vào năm 2023, nhưng theo một thỏa thuận điều chỉnh vào tháng 5, con số này đã bị giảm xuống và kéo dài trong bốn năm tiếp theo. Tuy nhiên, Brussels không nêu rõ số lượng vaccine vẫn chưa được nhận hoặc mỗi quốc gia sẽ phải mua bao nhiêu liều.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!