Một báo cáo mới cho thấy chi tiêu quân sự ở Trung và Tây Âu vào năm 2023 còn cao hơn thời kỳ Chiến tranh Lạnh.
Theo dữ liệu mới do Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI) công bố, châu Âu đã chứng kiến sự gia tăng chi tiêu quân sự trên diện rộng kể từ đầu năm 2022, đạt tổng cộng 552 tỷ Euro vào năm 2023. Mức tăng này cao hơn 16% so với mức chi tiêu của các quốc gia liên quan vào năm 2022 và cao hơn 62% so với năm 2014 với 330 tỷ Euro.
Tất cả thành viên NATO ở châu Âu - trừ 3 quốc gia gồm Hy Lạp, Italy và Romania - đều tăng chi tiêu quân sự vào năm 2023.
Lorenzo Scarazzato - trợ lý nghiên cứu của SIPRI - giải thích với Euronews rằng chi tiêu quân sự ở châu Âu đã tăng liên tục hàng năm kể từ năm 2014, khi Nga sáp nhập Crimea.
Hành động ban đầu đó và chiến dịch tấn công quân sự toàn diện vào Ukraine vào năm 2022 đã khiến các chính phủ ở châu Âu phải tăng ngân sách quốc phòng của họ với tốc độ chưa từng có.
Ông Scarazzato nói: "Không còn nghi ngờ gì nữa, vào năm 2023, động lực chính khiến chi tiêu quân sự ở châu Âu tăng lên vẫn là việc Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine".
Chi tiêu cao nhất là ở khu vực Tây và Trung Âu. Theo SIPRI, xu hướng các nước Tây và Trung Âu tăng ngân sách quân sự phần lớn là để phản ứng lại việc Nga tăng chi tiêu quốc phòng.
Anh là quốc gia chi tiêu quân sự lớn nhất ở châu Âu vào năm 2023, với mức đầu tư chiếm 2,3% tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Bộ Quốc phòng Anh năm nay tuyên bố sẽ tăng con số này lên 2,5%, mặc dù Bộ trưởng Bộ Tài chính Jeremy Hunt thừa nhận điều kiện kinh tế trong nước khiến London vẫn chưa đạt được mục tiêu này.
Đức cũng đã tăng chi tiêu quân sự, tăng lên tới 48% từ năm 2014 đến năm 2023. Năm 2022, Chính phủ Đức thành lập một quỹ ngoài ngân sách để đáp ứng mục tiêu của NATO - chi 2% GDP hàng năm cho quốc phòng - mục tiêu mà nước này đã đăng ký từ năm 2014 nhưng phải đến năm nay mới đạt được.
Thủ tướng Đức Olaf Scholz cam kết sẽ tăng đáng kể chi tiêu quốc phòng của nước này và cải tổ quân đội.
Trong khi các nước Tây Âu vẫn chiếm phần lớn trong tổng chi tiêu quân sự của châu lục này, các nước Trung Âu đang có đóng góp lớn nhất cho chi tiêu quốc phòng của châu Âu kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc.
Ba Lan đã thực hiện mức tăng chi tiêu quốc phòng theo tỷ lệ lớn nhất châu Âu từ năm 2022 đến năm 2023, chi 3,8% GDP cho quốc phòng vào năm 2023 nhưng vẫn chưa đạt được mục tiêu đã tuyên bố là 4%.
Ba Lan từ lâu đã coi việc tăng chi tiêu quốc phòng là ưu tiên hàng đầu. Tổng thống Ba Lan Andrzj Duda đã kêu gọi các thành viên NATO tăng cường chi tiêu vào đầu tháng 4 này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!