Dự kiến chi tiêu quốc phòng toàn cầu sẽ tiếp tục tăng trong năm 2024 do cuộc chiến của Israel ở Dải Gaza, xung đột ở Ukraine và căng thẳng gia tăng ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Một báo cáo mới hôm 13/2 của Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) có trụ sở tại London (Anh) cũng đề cập đến tình trạng bất ổn ngày càng gia tăng ở Bắc Cực, việc Triều Tiên theo đuổi vũ khí hạt nhân, những lo ngại về Trung Quốc và sự trỗi dậy của các chế độ quân sự ở khu vực Sahel của châu Phi là những nguyên nhân góp phần vào việc đẩy thế giới bước vào "một môi trường an ninh có nhiều biến động" cũng như chi tiêu quốc phòng toàn cầu tăng.
Báo cáo lưu ý rằng bên cạnh đó, phản ứng của các quốc gia thành viên NATO đối với việc Nga tấn công quân sự Ukraine là một phần nguyên nhân khiến chi tiêu quân sự toàn cầu đã đạt mức kỷ lục 2,2 nghìn tỷ USD trong năm 2023. Viện này cho thấy các thành viên không phải là Mỹ của liên minh quân sự này đã tăng chi tiêu quân sự lên 32% kể từ khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea vào năm 2014.
Báo cáo này được đưa ra vài ngày sau khi ứng cử viên Tổng thống Mỹ dẫn đầu của đảng Cộng hòa Donald Trump cho biết trước đó ông đã nói với một lãnh đạo một thành viên NATO không xác định rằng ông sẽ "khuyến khích" Nga làm "bất cứ điều gì họ muốn" ở quốc gia thành viên NATO đó nếu nước này không đáp ứng các nghĩa vụ tài chính đối với liên minh quân sự.
10 nước thành viên của NATO đã đạt được mục tiêu chi 2% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho quốc phòng, tăng so với chỉ 2 thành viên vào năm 2014. Theo số liệu của IISS, 19 thành viên đã tăng chi tiêu quân sự vào năm 2023.
Báo cáo cho biết việc Iran cung cấp tên lửa cho lực lượng Houthi ở Yemen và máy bay không người lái cho Nga cho thấy tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của Tehran trong các khu vực xung đột. Trung Quốc cũng đã chứng tỏ "khả năng ảnh hưởng ngày càng tăng".
Chi tiêu quốc phòng cũng được thúc đẩy bởi căng thẳng gia tăng ở châu Á, nơi các nước đang tự trang bị vũ khí để răn đe, đồng thời cũng do nhu cầu ngày càng tăng đối với các công nghệ hiện đại như máy bay không người lái (UAV) và Hệ thống định vị toàn cầu (GPS).
IISS cho biết bài học rút ra từ cuộc chiến ở Ukraine đang bắt đầu ảnh hưởng đến kế hoạch quân sự ở các quốc gia khác, trong đó nhiều quốc gia nhận ra rằng họ cần tăng cường sản xuất khí tài quân sự và xây dựng kho dự trữ lớn hơn trong trường hợp buộc phải tham gia một cuộc chiến kéo dài.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!