Xung đột tại Trung Đông vẫn tiếp tục nóng lên từng ngày. Hôm 1/10, quân đội Isarel đã chính thức triển khai chiến dịch tấn công giới hạn trên bộ nhằm vào các mục tiêu của Hezbollah ở phía Nam Lebanon.
Cuộc tấn công này là hoạt động trên bộ đầu tiên của Israel chống lại Hezbollah kể từ năm 2006, khi nước này tiến hành cuộc chiến kéo dài 34 ngày với nhóm được Iran hậu thuẫn và kết thúc trong bế tắc, đồng thời đánh dấu sự mở rộng mới nhất của cuộc xung đột đã bao trùm khu vực kể từ xung đột Israel - Hamas bùng phát vào 7/10/2023.
Israel tấn công trên bộ vào Lebanon
Tiếng đạn pháo nổ, các giao tranh diễn ra dọc biên giới Lebanon - Israel vào sáng 1/10. Hàng loạt phương tiện quân sự, các sư đoàn chiến đấu hạng nặng của Israel di chuyển về phía biên giới phía Bắc. Israel chính thức triển khai chiến dịch trên bộ có giới hạn ở miền Nam Lebanon với sự hỗ trợ của không quân kèm pháo binh.
Trước đó, quân đội Israel đã kêu gọi người dân ở 3 khu vực phía Nam Beirut, Lebanon sơ tán, đồng thời tuyên bố 3 khu vực dân cư ở miền Bắc nước này là khu vực quân sự đóng cửa, cấm người dân ra vào.
Chuẩn đô đốc Daniel Hagari - người phát ngôn Quân đội Israel - nói: "Lực lượng Phòng vệ Israel đang tiến hành các cuộc tấn công có giới hạn và có mục tiêu dọc theo biên giới phía Bắc của Israel nhằm chống lại mối đe dọa mà Hezbollah gây ra cho dân thường ở miền Bắc Israel. Các cuộc đột kích trên bộ cục bộ này sẽ nhắm vào các thành trì của Hezbollah đe dọa các thị trấn và cộng đồng của Israel dọc theo biên giới".
Khói bốc lên từ hiện trường vụ không kích của Israel nhằm vào một khu dân cư ở vùng ngoại ô phía Nam Beirut vào sáng sớm 1/10 (Ảnh: AFP)
Đáp lại động thái của Israel, lực lượng Hezbollah cho biết đã thực hiện vụ tấn công bằng tên lửa nhắm vào căn cứ tình báo quân sự Glilot của Israel gần Tel Aviv. Lực lượng Houthi ở Yemen cũng tuyên bố nhắm mục tiêu vào các cơ sở quân sự của Israel bằng máy bay không người lái để thể hiện sự ủng hộ với người dân Palestine và Lebanon.
Trước đó, Hezbollah khẳng định sẽ tiếp tục chiến đấu chống lại các cuộc tấn công của Israel.
Ông Sheikh Naim Qassem - Phó Lãnh đạo Hezbollah - cho biết: "Lực lượng kháng chiến Hồi giáo sẽ tiếp tục đối đầu với Israel để ủng hộ Gaza và Palestine, bảo vệ Lebanon và để đáp trả các vụ ám sát và giết hại thường dân".
Trong bối cảnh hiện tại, dư luận quốc tế đang kêu gọi ngăn chặn xung đột giữa Israel và lực lượng vũ trang Hezbollah leo thang thành một cuộc chiến tranh quy mô lớn hơn. Liên hợp quốc lên tiếng phản đối chiến dịch trên bộ của Israel tại Lebanon. Mỹ, Liên minh châu Âu đều kêu gọi tránh làm tình hình trở nên tồi tệ hơn.
Thổ Nhĩ Kỳ cũng phản đối cuộc tấn công trên bộ của Israel tại Lebanon và kêu gọi rút quân càng sớm càng tốt, đồng thời cảnh báo động thái này có khả năng gây ra một làn sóng di cư mới. Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc thực hiện các biện pháp cần thiết trên cơ sở luật pháp quốc tế.
Vì sao Israel tiến hành chiến dịch trên bộ có giới hạn tại miền Nam Lebanon?
Người phát ngôn của quân đội Israel cho biết những cuộc tiến công trên bộ sẽ nhằm vào các thành trì của lực lượng Hezbollah tại Lebanon, nghĩa là có thể hiểu các lực lượng sẽ tấn công những cứ điểm của lực lượng Hezbollah mà các cuộc không kích không thể vươn tới.
Tuy nhiên, dư luận Trung Đông cho rằng những tính toán có thể sâu xa hơn. Một trong những yếu tố đang được nhắc tới nhiều nhất là phái các lực lượng đặc nhiệm tiến công trên bộ vào Lebanon có thể là cách Israel đang muốn thăm dò và quan sát tình hình, xem xét mức độ kháng cự của Hezbollah còn đến đâu sau các cuộc không kích vừa qua. Và nội bộ lực lượng Hezbollah liệu có đang hỗn loạn sau sự thiệt mạng của thủ lĩnh Hassan Nasrallah hay không.
Ngoài ra, chiến dịch tấn công trên bộ hạn chế được xem có thể còn là một đòn tâm lý chiến. Quân đội Israel tiến công trên bộ vào Lebanon với những lời nhấn mạnh là họ chỉ đang đối đầu với Hezbollah, hoàn toàn không muốn làm ảnh hưởng tới người dân Lebanon.
Quân đội Israel thậm chí cũng cáo buộc chính Hezbollah đang biến những làng mạc của người dân thường Lebanon thành một căn cứ chiến tranh. Lực lượng Hezbollah vốn vẫn hoạt động theo chiến thuật du kích. Việc tạo ra những lời cáo buộc như vậy có thể khiến người dân Lebanon cảm thấy nếu họ quay lưng hay loại bỏ được Hezbollah thì mọi tiếng bom đạn, bạo lực hiện nay cũng sẽ tan đi.
Cục diện khu vực Trung Đông sau động thái mới nhất của Israel
Lực lượng Houthi đã không ngừng đẩy mạnh các cuộc tấn công, từ bằng máy bay không người lái vào các căn cứ quân sự của Israel tại Tel Aviv và Eilat cho tới bắn tên lửa vào tàu di chuyển trên Biển Đỏ. Căn cứ quân sự của Mỹ tại Baghdad cũng vừa phải hứng chịu các vụ tấn công bằng tên lửa. Dù không ghi nhận thương vong nhưng những diễn biến cũng đủ làm dấy lên lo ngại chiến dịch tiến công trên bộ của quân đội Israel vào Lebanon có thể sẽ đẩy những căng thẳng tại Trung Đông bước vào một giai đoạn mới.
Trong trục kháng chiến, tập hợp những lực lượng đấu tranh thân Iran, Hezbollah nằm ở vị trí trung tâm - một vị trí không thể bị thất thủ. Ngoài ra, Iran dù vẫn khẳng định nước này không muốn đẩy mồi lửa chiến tranh lan rộng tại Trung Đông nhưng các bài bình luận của báo chí nhà nước Iran những ngày qua đã nói đến nhiều hơn khả năng Iran phải hành động.
Một cột khói bốc lên sau khi tên lửa được bắn từ hệ thống phòng thủ tên lửa Iron Dome (phải) của Israel để đánh chặn tên lửa bay qua thành phố Acre ở phía Bắc Israel, ngày 1/10/2024 (Ảnh: AFP)
Theo một số lập luận, lời thề trả đũa Israel của Iran sau vụ việc thủ lĩnh lực lượng Hamas bị ám sát ngay tại thủ đô Tehran vẫn còn treo lơ lửng. Iran thời gian qua không hành động vì đã nghe theo những lời vận động kiềm chế từ các nước phương Tây, để tạo điều kiện cho một thỏa thuận ngừng bắn tại dải Gaza. Nhưng đến nay, mọi diễn biến cho thấy thỏa thuận ngừng bắn tại dải Gaza là điều rất xa vời nên khó có lý do để Iran tiếp tục chần chừ các hành động của mình.
Tình hình khu vực Trung Đông đang ngày càng xấu đi và triển vọng đàm phán hòa bình ngày càng xa vời. Với những động thái mới nhất của Israel, các chuyên gia cho rằng ngay cả khi Israel cố gắng tiến hành một chiến dịch hạn chế, lực lượng Israel vẫn có thể bị kéo vào cuộc chiến kéo dài ở địa hình mà các chiến binh Hezbollah nắm rõ và nơi mà lợi thế về công nghệ và tình báo của Israel không có nhiều ý nghĩa. Những diễn biến mới cũng có thể kéo theo sự can dự của các lực lượng Iran, Houthi, đẩy xung đột ngày càng lan rộng, khó kiểm soát.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!