Tòa nhà Quốc hội Mỹ tại Washington, D.C. (Ảnh: THX/TTXVN)
Đảng Cộng hòa Mỹ đã giành đủ số ghế để chính thức kiểm soát Hạ viện, hoàn tất quá trình thâu tóm quyền lực của đảng này và đảm bảo quyền kiểm soát cả Nhà Trắng và hai viện của Quốc hội Mỹ khóa 119.
Việc giành quyền kiểm soát Hạ viện đã khép lại mùa bầu cử thành công ngoài mong đợi đối với đảng Cộng hòa. Trước đó, ứng cử viên của đảng này, ông Donald Trump, đã giành chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử tổng thống với 312 phiếu đại cử tri, bỏ xa ứng cử viên đảng Dân chủ Kamala Harris.
Thượng nghị sĩ Cộng hòa John Thune, 63 tuổi, đã được bầu làm lãnh đạo phe đa số tại cơ quan này sau cuộc bỏ phiếu kín của đảng Cộng hòa. Phát biểu trong họp báo sau đó, thượng nghị sĩ Thune cho biết sẽ nhanh chóng chứng nhận những đề cử quan chức của ông Donald Trump và giúp Tổng thống đắc cử cắt giảm chi tiêu, tăng cường an ninh biên giới.
"Chúng tôi rất vui khi giành lại thế đa số và bắt đầu làm việc với các đồng nghiệp tại Hạ viện để ban hành chương trình nghị sự của Tổng thống Trump", ông Thune cho hay.
Ông John Thune là nhà lập pháp dày dạn kinh nghiệm, có quan hệ thân thiết với nhiều thành viên đảng Cộng hòa. Ông sẽ kế nhiệm thượng nghị sĩ Mitch McConnell, 82 tuổi, lãnh đạo đảng làm việc lâu nhất trong lịch sử Thượng viện Mỹ.
Tổng thống đắc cử Donald Trump phát biểu sau chiến thắng, ngày 6/11 (Ảnh: Getty Images)
Đảng Cộng hòa cũng đã chắc chắn nắm quyền kiểm soát Thượng viện Mỹ với 52 ghế Thượng nghị sĩ. Như vậy, trong vòng ít nhất 2 năm tới, đảng Cộng hòa sẽ toàn quyền kiểm soát Nhà Trắng (nhánh hành pháp) và lưỡng viện Quốc hội Mỹ (nhánh lập pháp).
Theo kế hoạch, các tân hạ nghị sĩ và thượng nghị sĩ khóa 119 sẽ tuyên thệ nhậm chức vào đầu tháng 1/2025. Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ tuyên thệ nhậm chức vào ngày 20/1/2025.
Đảng Cộng hòa kiểm soát lưỡng viện quốc hội sẽ tạo điều kiện để các đề cử trong chính quyền Donald Trump nhanh chóng được xác nhận và giúp ông thúc đẩy chương trình nghị sự về nhập cư, thuế và các vấn đề khác.
Việc đảng Cộng hòa giành được cả Nhà Trắng và quốc hội không phải điều bất thường. Ông Trump, Tổng thống Joe Biden và cựu tổng thống Barack Obama đều bắt đầu nhiệm kỳ theo cách tương tự. Tuy nhiên, để mất Hạ viện đã dập tắt mọi hy vọng còn lại của đảng Dân chủ rằng họ có thể ngăn cản chương trình nghị sự của ông Trump vào lúc này.
Dự báo chương trình nghị sự của chính quyền Trump mới trong 100 ngày đầu tiên
Sau chiến thắng trong cuộc bầu cử Mỹ 2024, ông Trump chuẩn bị bước vào nhiệm kỳ thứ hai với chương trình nghị sự đầy tham vọng cho 100 ngày đầu tiên nắm quyền: Tập trung vào cải cách kinh tế, chính sách nhập cư cứng rắn và "giải phóng năng lượng của Mỹ".
Vấn đề kinh tế được xem là yếu tố then chốt đã giúp ông Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử này, và đây cũng sẽ là ưu tiên hàng đầu trong chương trình nghị sự của ông. Các cuộc thăm dò cho thấy người dân Mỹ nhìn chung không hài lòng với tình hình kinh tế hiện tại, và ông Trump đã đưa ra những đề xuất cụ thể để giải quyết vấn đề trên. Theo Hạ nghị sĩ Mỹ Andy Harris, đảng Cộng hòa có khả năng cao sẽ thông qua một loạt cải cách kinh tế, bao gồm việc xóa bỏ một số loại thuế hay thực hiện các gói cắt giảm thuế mới.
Danh sách nhân sự đề cử trong chính quyền sắp tới của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump. (Ảnh: AA/TTXVN)
Bên cạnh các cải cách kinh tế, chính sách nhập cư cứng rắn sẽ là một trong những ưu tiên hàng đầu của chính quyền Trump mới. Tuy nhiên, theo đánh giá của Hội đồng Di trú Mỹ, việc thực hiện các chính sách này sẽ đòi hỏi một khoản ngân sách lớn, ước tính khoảng 7,3 tỷ USD, đồng thời có thể gặp nhiều thách thức về mặt pháp lý và hậu cần.
Trong lĩnh vực năng lượng, chính sách của ông Trump sẽ tập trung vào việc mở rộng khai thác dầu đá phiến, đặc biệt tại Pennsylvania - nơi ông đã giành chiến thắng sít sao trong cuộc bầu cử. Steve Scalise, lãnh đạo phe đa số tại Hạ viện, đã xác nhận trong một bản ghi nhớ rằng việc "giải phóng năng lượng của Mỹ" sẽ là ưu tiên hàng đầu, bao gồm việc mở rộng hoạt động thăm dò năng lượng và bãi bỏ một số chính sách môi trường từ Đạo luật Giảm lạm phát của chính quyền Biden.
Về chính sách đối ngoại, ông Trump đã đưa ra một cam kết đầy tham vọng khi tuyên bố sẽ nỗ lực chấm dứt cuộc xung đột Nga-Ukraine trong vòng 24 giờ đầu tiên nhậm chức. Mặc dù các chuyên gia tỏ ra hoài nghi về khả năng thực hiện cam kết này, nhưng với tư cách là tổng thống Mỹ, ông Trump sẽ có khả năng thay đổi đáng kể cách tiếp cận của Washington đối với cuộc xung đột, bao gồm việc xem xét lại chính sách viện trợ cho Ukraine.
Một trong những nhiệm vụ quan trọng trong 100 ngày đầu là hoàn thiện các vị trí chủ chốt trong nội các. Ông Trump đã bắt đầu với việc chọn bà Susie Wiles, cố vấn cấp cao trong chiến dịch tranh cử, làm Chánh văn phòng Nhà Trắng. Các vị trí quan trọng khác như Bộ trưởng Tư pháp, Bộ trưởng Quốc phòng và một số vị trí khác đã được công bố, số còn lại sẽ được bổ sung trong thời gian tới.
Tuy nhiên, dù được sự ủng hộ từ đảng Cộng hòa, ông Trump vẫn có thể gặp thách thức khi thông qua một số đề cử gây tranh cãi, do đó sẽ ảnh hưởng đáng kể trong việc thực hiện một số chính sách quan trọng trong chương trình nghị sự của ông. Ngoài ra, một số đảng viên Cộng hòa ôn hòa vẫn có thể đóng vai trò kiểm soát đối với các phần sâu rộng hơn trong chương trình nghị sự của tân Tổng thống Mỹ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!