Giáo sư Omar M. Yaghi đến từ Đại học California-Berkeley (Mỹ). Ảnh: VOV
Mô hình phân tử, da điện tử, ống bơm gel hay vaccine COVID-19, đây là những mô hình tượng trưng cho những thành quả nghiên cứu của các nhà khoa học đã xuất sắc giành được giải thưởng VinFuture 2022. Các công trình này đều có chung một mục tiêu mang lại lợi ích cho hàng triệu người.
Sinh ra trong một gia đình người tị nạn, tuổi thơ của Giáo sư Omar Yaghi đã trải qua tháng ngày vất vả, nhưng ông chưa bao giờ từ bỏ và đã tìm ra kim loại MOFs- có thể tách nước từ không khí, hay tách CO2 từ không khí để tạo ra nhiên liệu đốt. Ông cho rằng mình đã may mắn tìm được niềm đam mê từ sớm.
Giáo sư Omar Yaghi - Chủ nhân Giải thưởng VinFuture dành cho nhà khoa học nghiên cứu lĩnh vực mới: "Hồi xưa nhà tôi nghèo lắm, không có đồ chơi, tôi tìm niềm vui với sách vở. Có một lần năm 10 tuổi, tôi nhìn thấy một bức ảnh về mô hình phân tử trong cuốn sách ở thư viện, tôi đã bị mê hoặc, niềm đam mê khoa học của tôi cũng bắt đầu từ đó. Cũng nhờ tình yêu thương và sự khích lệ của cha mẹ, tôi mới có thể tiến lên phía trước và đạt được những thành tựu của mình".
Giáo sư Zhenan Bao, với giải thưởng cho công trình nghiên cứu về da điện tử, một phát mình giúp người khuyết tật có cảm giác như người bình thường khi chạm vào mọi vật thể, thì nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc giáo dục từ sớm.
Giáo sư Zhenan Bao đến từ Đại học Standford (Mỹ). Ảnh: VOV
Giáo sư Zhenan Bao - Chủ nhân Giải thưởng VinFuture dành cho nhà khoa học nữ: "Bố mẹ tôi đều là nhà khoa học, do vậy khi còn nhỏ tôi đã được trải nghiệm các thí nghiệm khoa học với những thứ xung quanh mình, mà ở thời điểm đó, tôi còn chẳng biết khoa học là gì. Bố tôi đã đặt rất nhiều câu hỏi cho tôi, khơi gợi khả năng suy nghĩ, cũng như sự tò mò của tôi với khoa học".
Mặc dù thành công với phát minh gel có chứa dược chất tenofovir - sản phẩm giúp phụ nữ có thể chủ động phòng tránh lây nhiễm HIV qua đường tình dục, vợ chồng nhà khoa học Nam Phi Abdool Karim vẫn luôn tự nhận mình là những chuyên gia về thất bại.
Giáo sư Quarraisha Abdool Karim - Chủ nhân Giải thưởng VinFuture dành cho nhà khoa học đến từ quốc gia đang phát triển: "Thất bại này sau thất bại khác, chúng tôi phải học cách làm quen, nhưng phải thất bại nhiều lắm mới đến được thành công này. 2010 chúng tôi mới tạo ra một sản phẩm hoàn chỉnh đầu tiên".
Còn thành công của bộ ba nhà khoa học đạt giải thưởng chính tại Vinfuture đến từ tinh thần hợp tác vững như kiềng ba chân. Người phụ nữ duy nhất, Giáo sư Kariko chuyên nghiên cứu về sử dụng mRNA thông tin. Giáo sư Weismann thì chuyên về vaccine. Còn giáo sư Cullis tập trung vào công nghệ nano lipid. Chỉ khi ba bộ óc này kết hợp với nhau, họ mới có thể tạo ra công trình vaccine mRNA - công nghê đột phá để cứu sống con người trong đại dịch COVID-19.
Giáo sư Drew Weissman - Chủ nhân Giải thưởng chính VinFuture: "Hành trình cộng tác lúc ban đầu khó khăn vì không ai quan tâm đến mRNA và rất ít người chung chí hướng khi đi xin tài trợ hoặc xuất bản công trình nghiên cứu, nhưng chúng tôi vẫn nghiên cứu và kiên trì đến khi đạt được thành quả".
Qua những lời chia sẻ chân thành, các nhà khoa học kiệt xuất đều trở nên gần gũi, bình dị hơn. Sự nỗ lực miệt mài của những nhà khoa học chính là niềm hy vọng, nguồn cảm hứng cho thế hệ trẻ trên con đường nghiên cứu khoa học sau này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!