Moenjodaro (còn gọi là Mohenjo-daro), một Di sản Thế giới ở Thung lũng sông Indus, cách thành phố Karachi của Pakistan 508 km (316 dặm), được xây dựng vào Thời đại đồ đồng khoảng 5.000 năm trước.
"Thật không may, chúng tôi đã chứng kiến sự tàn phá hàng loạt tại Moenjodaro", đây là một nội dung thư của Bộ Văn hóa, Du lịch & Cổ vật của bang Singh, Pakistan gửi cho UNESCO do người phụ trách Ihsan Ali Abbasi và kiến trúc sư Naveed Ahmed Sangah ký.
Bức thư cho biết, địa điểm này đã được sử dụng làm nơi ở tạm thời cho những người dân xung quanh có nhà bị ngập lụt.
"Vì lý do nhân đạo, chúng tôi đã cho họ trú ẩn trong khu nhà của chúng tôi, khu vực đậu xe, cửa hàng và tầng trệt của bảo tàng" bức thư thông tin.
Hiện tại, ước tính 1/3 diện tích Pakistan ngập trong nước lũ sau những trận mưa như trút nước của gió mùa kết hợp với nước từ các sông băng tan chảy ở miền Bắc Paskistan.
Hầu hết các cấu trúc của Moenjodaro, được phát hiện vào những năm 1920, nằm nổi trên mặt đất và dễ bị tác động bởi môi trường. Hình ảnh được đính kèm trong lá thư từ những người bảo vệ địa điểm cho thấy nhiều bức tường gạch bị sập và lớp bùn bao phủ khắp địa điểm.
Một số bức tường sụp đổ do lũ lụt. (Ảnh: Government of Sindh Cultural, Tourism and Antiquities)
Bức thư giải thích, nhóm nghiên cứu hiện trường đã thực hiện một số hành động khẩn cấp nhằm giảm thiểu thiệt hại do lũ lụt như sử dụng máy bơm để rút nước ra, sửa chữa gạch và làm sạch hệ thống thoát nước.
Tuy nhiên, những biện pháp này rõ ràng sẽ là không đủ.
Abbasi và Sangah kết thúc bức thư với đề nghị hỗ trợ 100 triệu Rupee Pakistan (45 triệu USD) để trang trải cho các khoản chi phí sửa chữa toàn bộ địa điểm này.
UNESCO đã đáp ứng yêu cầu hỗ trợ, phân bổ 350.000 USD từ quỹ khẩn cấp cho các di tích lịch sử bị hư hại ở Pakistan trong chuyến thăm của Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres vào tuần này tới quốc gia bị lũ lụt tàn phá.
Số tiền trên sẽ được chuyển đến Moenjodaro và các địa điểm khác, bao gồm bảo tàng dân gian và thủ công Sehwan, Bảo tàng Amri (nơi trông coi một địa điểm cổ khác ở bang Singh) và các di tích lịch sử ở Makli.
Mặc dù số tiền này ít hơn nhiều so với mức cần thiết để sửa chữa và bảo trì toàn bộ các địa điểm, nhưng nó sẽ là khoản tiền được sử dụng để chi trả cho các công tác khẩn cấp, trong khi cả UNESCO và Bộ Văn hóa, Du lịch và Cổ vật Pakistan đều đang xem xét biện pháp tốt nhất để phục hồi.
Gấp rút che phủ càng nhiều càng tốt khu vực bằng các tấm che bảo vệ. (Ảnh: Government of Sindh Cultural, Tourism and Antiquities)
Điều đáng tiếc là những người bảo tồn Moenjodaro từ lâu đã biết rằng mưa lũ có thể gây ra rủi ro nghiêm trọng cho khu vực này. Danh sách của UNESCO ghi nhận bang Singh, nơi được giao nhiệm vụ duy trì Moenjodaro, đã đưa ra vấn đề này trước đó và cảnh báo rằng "một vụ vỡ đập ở thượng nguồn sẽ gây ra thiệt hại thảm khốc cho Moenjodaro".
Moenjodaro được coi một di tích lịch sử và kiến trúc có giá trị. Khi vinh danh địa điểm này vào danh sách của UNESCO vào năm 1980, tổ chức này đã viết rằng Moenjodaro "mang lại bằng chứng đặc biệt cho nền văn minh Indus (nền văn minh lưu vực sông Ấn)", bao gồm " thành phố được quy hoạch cổ xưa nhất trên tiểu lục địa Ấn Độ".
Trong thời kỳ hoàng kim của nó, thành phố Moenjodaro là một đô thị sầm uất với chợ, nhà tắm công cộng, hệ thống thoát nước và một bảo tháp Phật giáo, hầu hết được xây bằng gạch nung.
Trong lá thư của mình, Abbasi và Sangah bày tỏ lo ngại rằng Moenjodaro có thể được thêm vào danh sách các địa điểm bị đe dọa của UNESCO, trong đó cơ quan bảo tồn cập nhật định kỳ để nhấn mạnh những địa điểm lịch sử có nguy cơ bị hủy hoại nghiêm trọng.
Các địa điểm hiện nằm trong danh sách này bao gồm Vườn quốc gia Everglades ở Florida (Mỹ) nơi đang đối mặt với những thách thức môi trường đáng kể và thành phố Liverpool (Anh) với trung tâm thành phố lịch sử được coi là có nguy cơ bị đô thị hóa.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!