Phòng thí nghiệm vaccine COVID-19 tại Viện Huyết thanh Ấn Độ, nhà sản xuất vaccine lớn nhất thế giới, (Ảnh minh họa: AP)
Báo The Guardian tiết lộ chi tiết của một thỏa thuận tạm thời đạt được giữa Mỹ, Liên minh châu Âu, Ấn Độ và Nam Phi. Theo đó, các bên thống nhất lập trường nhằm tháo gỡ những bế tắc liên quan đến việc bãi bỏ bản quyền vaccine ngừa COVID-19, đề xuất đã được đệ trình lên Tổ chức Thương mại thế giới 18 tháng trước.
Đây là một bước tiến lớn trong nỗ lực chấm dứt bế tắc tại cơ quan thương mại toàn cầu. Thỏa hiệp này là kết quả của nhiều giờ đàm phán kéo dài và khó khăn. WTO cho biết, còn nhiều việc phải làm để đảm bảo rằng thỏa hiệp nhận được sự ủng hộ của toàn bộ thành viên.
Nếu được tất cả các thành viên WTO ủng hộ thông qua, các quốc gia có thể cho phép nhà sản xuất trong nước sản xuất vaccine mà không cần sự đồng ý của chủ sở hữu bằng sáng chế. Thỏa thuận mới chỉ bao gồm dỡ bỏ quyền sáng chế vaccine ngừa COVID-19, về cơ bản khác xa nhiều so với đề xuất ban đầu do Ấn Độ và Nam Phi đưa ra, với mục tiêu bãi bỏ quyền sở hữu trí tuệ đối với vaccine ngừa COVID-19, phương pháp điều trị hay chẩn đoán COVID-19.
Mỹ, Liên minh châu Âu, Ấn Độ và Nam Phi đang tiến gần một thỏa thuận dỡ bỏ quyền sở hữu trí tuệ với vaccine ngừa COVID-19. (Ảnh: Reuters)
Quyết định cũng chỉ được áp dụng cho các nước là thành viên Tổ chức Thương mại Thế giới, với xuất khẩu dưới 10% lượng xuất khẩu vaccine của toàn thế giới trong năm 2021 cũng như có đủ điều kiện về thành phần và quy trình cần thiết để sản xuất vaccine. Ngoài ra, thỏa thuận cũng không bao gồm chuyển giao công nghệ và bí mật thương mại.
Kể từ tháng 10/2020, Nam Phi và Ấn Độ đã kêu gọi tạm thời dỡ bỏ quyền sở hữu trí tuệ đối với vaccine COVID-19 trong thời kỳ đại dịch để thúc đẩy sản xuất. Tuy nhiên, ý tưởng này đã vấp phải sự phản đối gay gắt của các hãng dược phẩm và nhiều nước sở tại. Họ lập luận rằng, các bằng sáng chế không phải là rào cản chính để mở rộng quy mô sản xuất và cảnh báo động thái này có thể cản trở sự đổi mới.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!