Sáng kiến có tên gọi UN 80, được phát động đúng vào dịp kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Liên hợp quốc, trong bối cảnh tổ chức đa phương lớn nhất thế giới này phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt tài chính vốn trở nên trầm trọng hơn do các chính sách mới “Nước Mỹ trước tiên” của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres cho biết sáng kiến trên là cần thiết vì các nguồn lực đã giảm sút trên diện rộng. Ông giải thích: "Trong ít nhất 7 năm qua, Liên hợp quốc đã phải đối mặt với cuộc khủng hoảng thanh khoản vì không phải tất cả các quốc gia thành viên đều nộp đầy đủ phí thành viên và nhiều nước cũng không nộp đúng hạn các khoản đóng góp".
Mỹ là quốc gia đóng góp lớn nhất cho Liên hợp quốc với hạn ngạch lên tới 22% ngân sách thường lệ của tổ chức này. Tuy nhiên, một phát ngôn viên của Liên hợp quốc cho biết tính đến cuối tháng 1 năm nay, Mỹ đã "nợ" tổng cộng 1,5 tỷ USD.
Năm 2024, Trung Quốc - quốc gia đóng góp lớn thứ 2 với hạn ngạch là 20% - đã không thanh toán phí cho đến cuối tháng 12/2024.
Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres (Ảnh: Anadolu)
Bên cạnh những khó khăn trên là thông báo của chính quyền Mỹ về việc chấm dứt hầu hết các khoản viện trợ nhân đạo cho nước ngoài. Phần lớn số tiền này dùng để chi cho hoạt động của các chương trình và các cơ quan Liên hợp quốc.
Sáng kiến mới đưa ra những đề xuất nhằm cải thiện cách thức hoạt động của tổ chức này, xem xét số lượng nhiệm vụ ngày càng tăng của Hội đồng Bảo an và Đại hội đồng, đồng thời thực hiện những thay đổi về mặt cơ cấu để hợp lý hóa hoạt động. UN 80 không phải là phản ứng trước áp lực mới từ Mỹ hoặc ít nhất là không phải hoàn toàn như vậy. Tuy nhiên, Liên hợp quốc nhấn mạnh rằng cần phải kiểm toán và hoàn cảnh hiện tại làm tăng thêm mức độ khẩn cấp của quá trình này.
Cùng ngày, Liên hợp quốc đã thành lập một nhóm công tác nội bộ có nhiệm vụ tìm cách tiết kiệm tiền và tăng hiệu quả trong một số lĩnh vực. Việc này áp dụng trước tiên với hoạt động của chính Ban Thư ký Liên hợp quốc - cơ quan tính đến cuối năm 2023 đã tuyển dụng hơn 35.000 người. Việc tuyển dụng của cơ quan này hiện đã bị dừng lại.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!