EU đã đồng ý hạn chế số lượng người di cư vào khối và chia sẻ việc phân bổ cũng như chi phí tiếp đón và tiếp nhận những người đến một cách đồng đều hơn. Các quy định này dự kiến có hiệu lực vào năm 2024 nhưng đã bị các nhóm nhân quyền chỉ trích, cho rằng chúng sẽ dẫn tới "sự đau khổ gia tăng" đối với những người xin tị nạn.
Các tiêu chí, được gọi là Hiệp ước về di cư và tị nạn mới, đã được thống nhất về nguyên tắc vào ngày 20/12 sau hai ngày đàm phán giữa các quốc gia thành viên EU và Nghị viện châu Âu.
Theo các điều khoản của Hiệp ước về di cư và tị nạn mới, vẫn cần có sự chấp thuận chính thức, các quốc gia phải đối mặt với làn sóng di cư sẽ được linh hoạt hơn trong việc xử lý đơn xin tị nạn. Ngoài ra, hệ thống mới quy định rằng các quốc gia sẽ được lựa chọn giữa việc tiếp nhận người tị nạn hoặc đóng tiền vào quỹ của EU.
Một hệ thống sàng lọc cũng sẽ được triển khai để phân biệt giữa những người di cư cần sự bảo vệ quốc tế và những người không cần.
Bà Ursula von der Leyen, Chủ tịch Ủy ban Châu Âu, cho biết hôm 20/12, chính sách mới "sẽ đảm bảo rằng có một phản ứng hiệu quả của châu Âu đối với thách thức (về làn sóng người di cư)"; "Điều đó có nghĩa là người dân châu Âu sẽ quyết định ai được đến EU và ai có thể ở lại, chứ không phải những kẻ buôn lậu. Chính sách đồng nghĩa với việc bảo vệ những người cần được giúp đỡ".
Tuy nhiên, một số yếu tố của chính sách mới đã khiến các nhóm nhân quyền lo ngại. Những người nộp đơn xin tị nạn được coi là có cơ hội thành công thấp hoặc những người được coi là mối đe dọa tiềm tàng đối với an ninh châu Âu có thể bị giữ lại tại biên giới.
Trong khi đó, phe cánh tả của Nghị viện châu Âu mô tả, hiệp ước mới là "cuộc tấn công quan trọng nhất vào quyền tị nạn và di cư kể từ khi EU được thành lập".
Ca ngợi hiệp ước này trong một tuyên bố hôm 20/12, Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock nhận định, thỏa thuận mới sẽ tạo thêm sự đồng nhất cho các chính sách di cư của khối. Bà Annalena Baerbock lưu ý rằng Đức đã kiến nghị về "một ngoại lệ chung cho trẻ em và gia đình khỏi các biện pháp bảo vệ biên giới".
Theo dữ liệu của Liên hợp quốc, lượng người di cư đến EU đã giảm từ mức cao hơn 1 triệu người vào năm 2015, nhưng con số này đã tăng lên kể từ năm 2020, Ủy ban châu Âu cho biết.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!