Nga đăng cai tổ chức Hội nghị thượng đỉnh BRICS lần thứ 16 với sự tham dự của nhiều nhà lãnh đạo thế giới, tập trung vào tăng cường chủ nghĩa đa phương nhằm đạt được sự phát triển và an ninh toàn cầu công bằng.
Đây là hội nghị thượng đỉnh đầu tiên được tổ chức khi BRICS không chỉ gồm 5 nước Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi mà đã mở rộng thành 9 nước, với sự góp mặt của các thành viên mới gồm Iran, Ai Cập, Ethiopia và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) gia nhập từ đầu năm nay.
Với chủ đề "Tăng cường chủ nghĩa đa phương vì sự phát triển và an ninh toàn cầu công bằng", sự kiện năm nay thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận khi đánh dấu một giai đoạn mới trong quá trình mở rộng và củng cố tầm ảnh hưởng của BRICS.
Khi mạc Hội nghị thượng đỉnh BRICS lần thứ 16
Chương trình nghị sự của Hội nghị thượng đỉnh BRICS 2024 trải dài từ hiện trạng các mối quan hệ quốc tế, tăng cường vai trò của các nước đang phát triển trong quản trị toàn cầu, giải quyết xung đột đến hợp tác trong các nền tảng đa phương hàng đầu. Với vai trò Chủ tịch BRICS năm nay, Nga muốn thúc đẩy hợp tác trên 3 trụ cột chính gồm chính trị và an ninh, kinh tế và tài chính, văn hóa và nhân đạo.
Đây là Hội nghị thượng đỉnh đầu tiên của BRICS có sự tham dự của 4 thành viên mới, cho thấy sự hợp tác kinh tế - tài chính, đồng thời là niềm tin chính trị và trao đổi văn hóa.
Ông Mohsen Bakhtiar - Đại sứ Iran tại Trung Quốc - nói: "Tôi cho rằng BRICS là một tổ chức rất quan trọng cam kết thúc đẩy chương trình nghị sự Nam nán cầu. Cơ chế này đã trở thành một trong những cơ chế đa phương lớn nhất và quan trọng nhất trên thế giới xét về dân số, quy mô kinh tế và diện tích".
Hiện có hơn 30 quốc gia đang mong muốn tham gia hoặc hợp tác với BRICS dưới các hình thức khác nhau, trong đó có cácnước từ châu Phi, châu Á, và khu vực Mỹ Latin. Điều này thể hiện sự hấp dẫn của BRICS đối với các quốc gia đang phát triển khi khối này ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc định hình hệ thống kinh tế toàn cầu.
Tổng thống Nga Vladimir Putin phát biểu: "Cho đến nay, 30 quốc gia đã bày tỏ mong muốn hợp tác với BRICS ở nhiều mức độ khác nhau, tham gia hoạt động của tổ chức này theo cách này hay cách khác. Tôi tin chắc rằng điều này sẽ làm tăng sự quan tâm của các quốc gia khác đối với cơ chế BRICS, nâng cao ảnh hưởng và thẩm quyền của cơ chế này trên toàn thế giới".
BRICS có thể thành lập hệ thống thanh toán và tài chính toàn cầu mới
Tại Hội nghị thượng đỉnh BRICS lần này, Tổng thống Putin có kế hoạch đề xuất thành lập một hệ thống thanh toán và tài chính toàn cầu thay thế mới nhằm củng cố vị thế của khối và bảo vệ các nước trước các lệnh trừng phạt.
Tổng thống Putin dự kiến sẽ tổ chức khoảng 20 cuộc họp song phương. Đáng chú ý, vào ngày cuối cùng của Hội nghị (ngày 24/10), Tổng thống Nga sẽ gặp Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres.
Theo các nhà phân tích, Nga đang muốn có sự hợp tác chặt chẽ hơn với các đồng minh toàn cầu trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với phương Tây.
Việc mở rộng BRICS và tăng cường hợp tác sâu rộng giữa các thành viên đóng vai trò đáng kể trong cấu trúc thương mại quốc tế mới. Các quốc gia BRICS hiện đang chiếm 1/2 dân số thế giới, 1/3 lãnh thổ và 1/4 thương mại toàn cầu. Tuy nhiên, việc mở rộng BRICS cũng được xem là một thách thức lớn.
Trên thực tế, quá trình làm Chủ tịch BRICS của Nga diễn ra không đơn giản, nhưng các nước mới thích ứng dần và tìm được chỗ đứng của mình trong hệ thống, đáp ứng với các yêu cầu của BRICS. Với vai trò là Chủ tịch BRICS trong gần một năm qua, Nga đã tiến hành gần 200 sự kiện theo những kênh khác nhau với sự tham gia của các thành viên cũ và mới. Một giai đoạn được các chuyên gia đánh giá là không đơn giản nhưng mang tính xây dựng, tích cực.
BRICS trở nên có uy tín và có ảnh hưởng hơn, mặc dù có thể không có sự thống nhất như trước. Tuy nhiên, kết quả là giá trị của tổ chức này tăng lên trên thế giới nhưng còn cần phải xem BRICS sử dụng ảnh hưởng này như thế nào.
BRICS - Trụ cột trong hệ thống đa phương
Với sự tham gia của các quốc gia mới, BRICS lúc này không chỉ là một khối kinh tế mà còn là một nền tảng cho sự hợp tác chính trị và an ninh quốc tế. Theo giới phân tích, bất chấp sự khác nhau về chính sách đối ngoại, thậm chí có cả những mâu thuẫn giữa các quốc gia, tất cả các nước BRICS đều có cùng quan điểm về các vấn đề trật tự thế giới và quản trị toàn cầu.
Do đó, một trong những ưu tiên của BRICS sẽ là tăng cường tập trung vào các vấn đề quản trị toàn cầu và trên hết là hình thành một hệ sinh thái quan hệ tài chính, kinh tế độc lập với phương Tây. BRICS sẽ củng cố Ngân hàng Phát triển mới, đẩy nhanh việc tạo ra một cơ chế thanh toán độc lập với đồng USD trong thương mại giữa các quốc gia trong hiệp hội và thu hút các quốc gia đối tác tham gia.
Bên cạnh đó BRICS cũng ưu tiên sự hội nhập đầy đủ của các thành viên mới và tạo ra một mô hình "đối tác thường trực của BRICS" nhằm tăng cường sự hợp tác giữa khối này và các nước đang phát triển.
Nhìn chung, Hội nghị thượng đỉnh BRICS lần này không chỉ tập trung vào hợp tác kinh tế mà còn thảo luận về các vấn đề toàn cầu quan trọng. Sự kiện này có thể đánh dấu một bước ngoặt mới cho BRICS trong việc khẳng định vị thế của mình trên bản đồ quốc tế. Với sự tham gia của nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế, BRICS đang ngày càng khẳng định vai trò quan trọng của mình trong việc định hình tương lai toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với những biến động và thách thức lớn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!