Chim cánh cụt châu Phi trên đảo Robben, gần Cape Town. (Ảnh: Alamy)
Theo thỏa thuận mới được tòa án phê chuẩn, hoạt động đánh bắt cá mòi và cá cơm sẽ bị cấm trong phạm vi 20 km quanh hai khu vực sinh sản quan trọng của chim cánh cụt ở đảo Robben, ngoài khơi Cape Town, và đảo Bird, gần thành phố Gqeberha, Nam Phi. Bốn khu vực sinh sản khác cũng sẽ áp dụng các biện pháp hạn chế đánh bắt.
Loài chim cánh cụt châu Phi đang suy giảm nhanh chóng, với tốc độ 7,9% mỗi năm. Hiện số lượng cặp chim cánh cụt sinh sản đã giảm xuống dưới 10.000, so với khoảng 1 triệu cách đây một thế kỷ. Các nhà bảo tồn cho rằng nếu không có biện pháp can thiệp, loài này có thể tuyệt chủng vào năm 2035.
Bà Nicky Stander, Giám đốc bảo tồn tại Quỹ bảo vệ chim biển Nam Phi (SANCCOB), nhận định: "Thỏa thuận này là bước tiến quan trọng trong nỗ lực bảo vệ chim cánh cụt. Tuy nhiên, các mối đe dọa đối với loài động vật này vẫn còn nhiều và cần sự theo dõi chặt chẽ".
Hai hiệp hội đánh bắt cá lớn của Nam Phi đã đồng ý với thỏa thuận này, nhấn mạnh rằng nguyên nhân chính khiến số lượng chim cánh cụt suy giảm không chỉ đến từ hoạt động đánh bắt gần khu vực sinh sản. Họ cho rằng cần có nghiên cứu sâu hơn để xác định rõ các yếu tố ảnh hưởng đến loài chim này.
Các nhà bảo tồn từ SANCCOB và BirdLife Nam Phi ăn mừng chiến thắng bên ngoài tòa án tối cao ở Pretoria. (Ảnh: Peyton Joe Basson & Ayanda Kanise)
Bộ trưởng Môi trường Nam Phi Dion George đánh giá cao sự hợp tác giữa các bên, khẳng định rằng thỏa thuận này giúp cân bằng giữa bảo vệ đa dạng sinh học và duy trì sự bền vững của ngành công nghiệp đánh bắt cá.
Trước đó, hai tổ chức bảo tồn là BirdLife South Africa và SANCCOB đã kiện Bộ trưởng Môi trường tiền nhiệm vào tháng 5/2024 vì không thực hiện các biện pháp bảo vệ cần thiết đối với sáu khu vực sinh sản quan trọng của chim cánh cụt. Sau khi nhậm chức, ông Dion George đã tìm kiếm một giải pháp ngoài tòa án, dẫn đến thỏa thuận lần này.
Các chuyên gia bảo tồn nhận định, ngoài tác động từ hoạt động đánh bắt, chim cánh cụt châu Phi còn bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu, động vật săn mồi trên đất liền và ô nhiễm tiếng ồn từ hoạt động tàu biển. Hiện Bộ Môi trường Nam Phi chưa đưa ra phản hồi về khả năng áp dụng thêm các biện pháp kiểm soát khai thác cá mòi trong thời gian tới.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!