Trong báo cáo đầu tiên về thị trường nguyên vật liệu trọng yếu, Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) lưu ý rằng giá khoáng sản quan trọng cho sản xuất xe điện, turbine gió và tấm pin mặt trời đã giảm xuống mức trước thời kỳ đại dịch COVID-19 do nguồn cung vượt quá cầu. IEA cho rằng nhu cầu về khoáng sản thiết yếu đang tăng mạnh khi nhiều quốc gia đang nỗ lực cắt giảm dần việc sản xuất mới và bán ô tô sử dụng động cơ đốt trong.
Mặc dù giá giảm là tin tốt cho người tiêu dùng nhưng cơ quan có trụ sở tại Paris lo ngại điều này sẽ ngăn cản các khoản đầu tư cần thiết để đáp ứng nhu cầu về khoáng sản thiết yếu, trong bối cảnh nhu cầu dự kiến sẽ tăng mạnh khi nhiều quốc gia đang nỗ lực cắt giảm dần việc sản xuất mới và bán ô tô sử dụng động cơ đốt trong.
Theo tính toán của IEA, các dự án được công bố sẽ chỉ có thể đáp ứng 70% nhu cầu đồng và 50% nhu cầu lithium vào năm 2035, trong trường hợp các quốc gia trên toàn thế giới đạt được các mục tiêu quốc gia về chống biến đổi khí hậu. Cả hai kim loại trên đều là nguyên liệu quan trọng trong ngành sản xuất xe điện.
Trạm sạc xe điện bên dưới các tấm pin mặt trời tại địa điểm Tesla Supercharger ở Santa Monica, California, Mỹ vào ngày 15/5 (Ảnh: AFP)
Giám đốc điều hành IEA Fatih Birol nhấn mạnh: “Việc tiếp cận an toàn và bền vững các khoáng sản quan trọng có ý nghĩa thiết yếu để chuyển đổi sang năng lượng sạch một cách suôn sẻ với giá cả phải chăng”.
IEA dự báo quy mô thị trường cho các khoáng sản chuyển đổi năng lượng quan trọng sẽ tăng gấp hơn 2 lần, lên 770 tỷ USD vào năm 2040 khi các quốc gia đặt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào giữa thế kỷ này.
Tuy nhiên, IEA nhận thấy những tiến bộ trong việc đa dạng hóa nguồn cung vẫn còn hạn chế. Đây là một vấn đề đáng lo ngại dựa trên kinh nghiệm gần đây về chuỗi cung ứng bị gián đoạn do đại dịch và khả năng tiếp cận chuỗi cung ứng do căng thẳng địa chính trị.
Trong khi đó, có một số ý kiến cho rằng việc đổ xô khai thác các nguồn khoáng sản quan trọng nói trên đang gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với cộng đồng người dân bản địa, cũng như vùng đất của họ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!