Tổng thống đắc cử Yoon Suk-yeol: Làn gió mới trên chính trường Hàn Quốc
Việc ông Yoon Suk-yeol thắng cử trong cuộc bầu cử tổng thống Hàn Quốc hồi tháng 3 được dư luận đánh giá sẽ đem đến những thay đổi khó đoán định trên chính trường Hàn Quốc và rộng hơn là tình hình khu vực Đông Bắc Á.
Chiến thắng của ông Yoon đến trong bối cảnh cử tri Hàn Quốc đi bỏ phiếu với tâm lý thiếu chắc chắn khi dịch COVID-19 bước sang năm thứ ba còn nội bộ xã hội ẩn chứa nhiều yếu tố khó lường.
Với diễn biến gay cấn và chưa từng có tiền lệ, ông Yoon Suk-yeol, ứng viên của đảng Quyền lực quốc dân trở thành Tổng thống đắc cử khi hơn ứng viên đảng Dân chủ cầm quyền, Lee Jae-myung chỉ 0,8% số phiếu bầu.
Đây là kết quả sít sao nhất trong lịch sử, phần nào phản ánh những mâu thuẫn đương thời đầy phức tạp của xã hội Hàn Quốc. Có thể kể đến một số vấn đề đáng chú ý như cuộc chiến giới tính, giá nhà ở tăng vọt hay nhu cầu việc làm.
Một người đàn ông đi qua tấm bảng dán áp phích cổ động của các ứng cử viên tổng thống Hàn Quốc trong cuộc bầu cử vào tháng 3/2022 - Ảnh: AP
Theo Nikkei Asia, trong nhiệm kỳ của ông Yoon Suk-yeol, nhiều cử tri Hàn Quốc hi vọng nền kinh tế sẽ có những dấu hiệu phục hồi cũng như giảm mâu thuẫn trong một xã hội ngày càng chia rẽ. Một tháng sau cuộc bầu cử, cuộc thăm dò dư luận được Gallup Korea tổ chức cho thấy 55% số người được hỏi cho rằng ông Yoon sẽ có một nhiệm kỳ thành công.
Hai vị tổng thống trước đó nhận được nhiều tín nhiệm hơn, khi cùng cuộc thăm dò ở hai thời kỳ trước cho thấy ông Moon Jae-in và bà Park Geun-hye lần lượt nhận được 87% và 78% sự tin tưởng vào khả năng lãnh đạo đất nước của mình.
Tổng thống đắc cử Yoon Suk-yeol chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống với cách biệt mong manh - Ảnh: Reuters
Ông Yoon, 61 tuổi, vốn là một công tố viên với 27 năm kinh nghiệm. Ông tốt nghiệp khoa Luật của trường Đại học Quốc gia Seoul – một trong những ngôi trường danh giá nhất đất nước, nhưng mất đến chín lần thi lại mới có được giấy phép hành nghề để trở thành công tố viên. Sự nghiệp của ông thăng tiến từ đây.
Tổng thống đắc cử Hàn Quốc chưa từng tham gia Quốc hội, nhưng đã giữ chức Viện trưởng Viện Kiểm sát Tối cao, hay còn gọi là Tổng công tố Hàn Quốc dưới thời của Tổng thống Moon Jae-in. Ông chỉ thôi chức vụ một năm trước khi bước vào chính trường và đứng ra tranh cử với tư cách là ứng viên của đảng Quyền lực quốc dân.
Ông Yoon Suk-yeol trong buổi lễ chúc mừng chiến thắng cuộc bầu cử Tổng thống Hàn Quốc tháng 3/2022 - Ảnh: AP
Thực tế, quãng thời gian làm công tố viên đã giúp ông Yoon gây dựng được sự ủng hộ. Được xem là công tố viên công tâm, luôn đứng về lẽ phải và tuân theo nguyên tắc bình đẳng trước pháp luật, ông Yoon nổi lên khi cựu tổng thống Park Geun-hye bị luận tội.
Sau khi giúp hoàn thành phiên xét xử kéo dài nhiều năm đối với bà Park, ông Yoon trở thành một trong những người ủng hộ lớn nhất của Tổng thống Moon Jae-in, đặc biệt trong công tác cải cách hệ thống công tố Hàn Quốc. Nhưng ông cũng dùng quyền lực của Tổng công tố để điều tra các cáo buộc chống lại thành viên trong chính quyền của ông Moon. Tổng thống đắc cử cũng thường xuyên chỉ trích các chính sách của vị Tổng thống sắp mãn nhiễm trong quá trình vận động tranh cử của mình.
Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol thể hiện hình ảnh mạnh mẽ và quyết đoán với động tác tung nắm tay lên trời đặc trưng trong các cuộc vận động cử tri - Ảnh: New York Times
Tổng thống đắc cử Hàn Quốc Yoon Suk-yeol là người đầu tiên không đồng ý ở Nhà Xanh
Ngoài ra, ông cũng là Tổng thống đầu tiên không đồng ý ở Nhà Xanh – tòa nhà dành cho các tổng thống Hàn Quốc. Lý do là ông muốn chuyển đến một nơi làm việc gần gũi hơn với công chúng, cà về hình thức lẫn khoảng cách địa lý.
Nhà Xanh được ông Yoon ví với dinh thự cho vua chúa, tách biệt với công chúng, không phù hợp với một lãnh đạo dân cử. Cuối tháng 3 vừa qua, ông Yoon cho biết là sẽ chuyển văn phòng Tổng thống đến khuôn viên của bộ Quốc phòng, dự kiến chi phí di dời sẽ hết khoảng 40 triệu USD.
Tổng thống Yoon chia sẻ với truyền thông về kế hoạch dời Văn phòng Tổng thống của mình về bộ Quốc phòng Hàn Quốc - Ảnh: AP
Buổi lễ nhậm chức quy tụ sự ủng hộ từ những cường quốc
Để bày tỏ sự ủng hộ đối với Tổng thống đắc cử Hàn Quốc, nhiều nước đã cử quan chức cấp cao đến tham dự buổi lễ nhậm chức của ông Yoon Suk-yeol sẽ diễn ra vào ngày 10/5. Để khẳng định tầm quan trọng của mối quan hệ hợp tác Mỹ - Hàn Quốc, Nhà Trắng thông báo sự có mặt của ông Douglas Emhoff, phu quân của phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris. Bộ trưởng lao động Marty Walsh cũng sẽ đi cùng đoàn công tác đến Hàn Quốc.
Trong lịch sử, Mỹ thường cử những lãnh đạo cấp cao đến Hàn Quốc tham dự sự kiện này, thường là các ngoại trưởng. Sở dĩ ông Emhoff sẽ có mặt tại lễ nhậm chức mà không phải ngoại trưởng Antony Blinken hay Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan là do họ sẽ tháp tùng Tổng thống Joe Biden đến Hàn Quốc dự Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Hàn diễn ra chỉ mười ngày sau buổi lễ nhậm chức.
Mối quan hệ với Washington được Tổng thống đắc cử Yoon Suk-yeol coi là một trong những trọng tâm của chính sách đối ngoại.
Nếu như Tổng thống Moon Jae-in hướng đến ngoại giao với Triều Tiên, ông Yoon trong quá trình tranh cử đã kêu gọi hướng đến hợp tác với Mỹ để đối phó với mối đe dọa hạt nhân đang ngày càng gia tăng. Tổng thống đắc cử coi những biện pháp trừng phạt quốc tế là cần thiết, phù hợp với mục tiêu của Mỹ về phi hạt nhân hóa.
Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ thăm Hàn Quốc vào ngày 20/5 tới - Ảnh: AP
Trong khi đó, theo Korea Herald, Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida sẽ không tham dự, mà thay vào đó là Bộ trưởng ngoại giao Yoshimasa Hayashi.
Trung Quốc thường cử thủ tướng tham dự, nhưng khả năng cao lần này sẽ có sự có mặt của phó Chủ tịch nước Vương Kỳ Sơn, người được trang thông tin trên gọi là một trong những người thân cận nhất của Chủ tịch Tập Cận Bình.
Tổng chi phí cho buổi lễ sẽ lên đến 3,3 tỉ won, tức khoảng 2,6 triệu USD với yến tiệc được tổ chức tại khách sạn cao cấp Shilla ở Seoul.
Đã xuất hiện những thông tin là nhóm nhạc K-Pop BTS sẽ biểu diễn tại buổi lễ nhậm chức, nhưng theo trang tin tức văn hóa Hàn Quốc Soompi, Ủy ban tổ chức lễ nhậm chức xác nhận điều này không khả thi khi BTS đang tổ chức tour diễn tại Las Vegas.
BTS sẽ không thể tham dự buổi lễ nhậm chức của ông Yoon Suk-yeol - Ảnh Getty
BTS cũng được coi là một điểm quan trọng trong chính sách văn hóa ở nhiệm kỳ của ông Yoon Suk-yeol. Theo Bloomberg, nhóm nhạc có thể được miễn đi nghĩa vụ quân sự bắt buộc khi được coi là "tài sản quốc gia". Nhưng điều này sẽ dẫn đến sự phản đối với những luồng ý kiến về sự phân biệt giai cấp rằng người nổi tiếng sẽ được thiên vị. Đây là vấn đề mà ngôi sao bóng đá Son Heung-min từng phải đối mặt trước khi đi nghĩa vụ quân sự cách đây một năm.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!