Tuy nhiên, cho tới nay, không người nào phải chịu trách nhiệm trước áp lực chính trị và pháp lý đình chỉ cuộc điều tra.
Vào ngày 4/8/2020, vụ nổ tại cảng Beirut đã phá hủy nhiều khu vực ở thủ đô của Lebanon, khiến hơn 220 người tử vong và làm bị thương ít nhất 6.500 người. Các nhà chức trách Lebanon cho biết, thảm họa xảy ra do hỏa hoạn tại một kho lưu trữ amoni nitrat hóa chất công nghiệp khổng lồ trong nhiều năm.
Ba năm trôi qua, cuộc điều tra về vụ nổ ở Beirut gần như bế tắc, tỏng khi những người sống sót vẫn khao khát có được câu trả lời. Nhóm hoạt động chính đại diện cho gia đình của những người thiệt mạng đã kêu gọi một cuộc tuần hành phản đối vào chiều 4/8 tập trung tại cảng Beirut.
Vụ nổ xảy ra trong bối cảnh nền kinh tế Lebanon khủng hoảng nghiêm trọng. Trong đó, Ngân hàng Thế giới gọi đây là một trong những vụ sụp đổ nền kinh tế tồi tệ nhất trong lịch sử hiện đại và bị cáo buộc là do thực trạng tham nhũng và quản lý yếu kém của giới chức cầm quyền.
Kể từ những ngày đầu, cuộc điều tra về vụ nổ đã phải đối mặt với hàng loạt thách thức chính trị và pháp lý. Vào tháng 12/2020, trưởng nhóm điều tra Fadi Sawan đã buộc tội cựu Thủ tướng Lebanon Hassan Diab và ba cựu bộ trưởng về tội cẩu thả. Tuy nhiên, khi áp lực chính trị gia tăng, ông Sawan đã bị loại khỏi vụ án.
Người kế nhiệm của ông Sawan, Tarek Bitar, đã không thành công trong việc yêu cầu các nhà lập pháp Lebanon dỡ bỏ quyền miễn trừ nghị viện đối với các nghị sĩ từng là bộ trưởng. Nhóm Hezbollah do Iran hậu thuẫn đã phát động chiến dịch chống lại ông Bitar, cáo buộc ông thiên vị và yêu cầu sa thải ông. Bộ Nội vụ Lebanon đã từ chối thực hiện lệnh bắt giữ mà điều tra viên chính này đã ban hành.
Vào tháng 12/2021, ông Bitar đã đình chỉ cuộc điều tra của mình sau một loạt vụ kiện, chủ yếu là từ các chính trị gia mà ông đã triệu tập vì tội sơ suất.
Trong một động thái bất ngờ vào tháng 1 năm nay, ông Bitar đã nối lại cuộc điều tra sau 13 tháng gián đoạn, buộc tội 8 nghi phạm mới bao gồm các quan chức an ninh cấp cao và công tố viên hàng đầu của Lebanon, Ghassan Oueidat. Oueidat sau đó cáo buộc ông Bitar tội bất tuân lệnh và "chiếm đoạt quyền lực", đồng thời ra lệnh thả tất cả những người bị giam giữ liên quan đến vụ nổ. Ông Bitar đã từ chối lùi bước, nhưng không đẩy mạnh cuộc điều tra trong nhiều tháng qua.
Hôm 3/8, 300 cá nhân và tổ chức đã tái kêu gọi Liên hợp quốc thành lập một phái đoàn điều tra tìm hiểu sự thật, một yêu cầu mà các chính quyền Lebanon đã nhiều lần bác bỏ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!