1. Cuộc đối đầu Đông - Tây
Ngày 24/2, Nga bắt đầu tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine sau khi Mỹ và các nước phương Tây vượt qua lằn ranh đỏ do Nga đặt ra. Chiến trường Ukraine trở thành nơi đối đầu trực diện giữa Nga và phương Tây. Ukraine nhận hơn 40 tỷ USD viện trợ quân sự của Mỹ và các nước đồng minh NATO, còn Nga hứng chịu hàng loạt các lệnh trừng phạt. Nga đáp lại trên cả chiến trường quân sự lẫn mặt trận kinh tế với vũ khí lợi hại là dầu mỏ và khí đốt. Cục diện chính trị thế giới đang đứng trước những thay đổi căn bản.
2. Khủng hoảng đa chiều
Chịu tác động kép từ đại dịch COVID-19 và cuộc xung đột ở Ukraine, năm 2022, thế giới phải đối mặt với các cuộc khủng hoảng đa chiều chưa từng có.
Ông Mathias Cormann - Tổng thư ký Tổ chức Hợp tác và phát triển Kinh tế (OECD): "Tăng trưởng toàn cầu đang chậm lại và sẽ tiếp tục chậm. Niềm tin suy yếu, tình trạng lạm phát rộng khắp".
Các nền kinh tế lớn chao đảo, các quốc gia nghèo lao đao vì khủng hoảng năng lượng, lương thực khan hiếm vì đứt gãy chuỗi cung ứng, giá cả leo thang và thương mại quốc tế đình trệ. Một năm kinh tế buồn.
3. ASEAN tuổi 55 - tỏa sáng vai trò trung tâm
Đông Nam Á - điểm sáng kinh tế toàn cầu
Trong bối cảnh kinh tế thế giới ảm đạm, Đông Nam Á là điểm sáng với tăng trưởng năm nay dự báo đạt trên 5%. Mốc son 55 năm của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) còn được ghi dấu bởi nỗ lưc tiếp tục củng cố cấu trúc khu vực, duy trì vai trò trung tâm và giữ vững lập trường của mình.
4. Cuộc đua chip toàn cầu
"Con chip" bé nhỏ - "trái tim" của hàng tỷ thiết bị điện tử đã khiến các nước tham gia cuộc chạy đua toàn cầu trong năm 2022. Cuộc cạnh tranh này không chỉ có Mỹ và Trung Quốc, châu Âu và châu Á cũng góp mặt những đối thủ đáng gờm.
Với Đạo luật "Chip và Khoa học" trị giá 52 tỷ USD, Mỹ mong muốn giành lợi thế trong cuộc đua này. EU công bố đạo luật chip mới, đầu tư hơn 49 tỉ USD cho các doanh nghiệp công và tư trong ngành công nghiệp bán dẫn. Trung Quốc cũng sẽ sớm tung ra gói hỗ trợ 143 tỷ USD trong 5 năm, thúc đẩy tự chủ ngành công nghiệp bán dẫn nội địa.
5. Vòng luẩn quẩn mới trên bán đảo Triều Tiên
Chỉ trong ngày 3/11, Triều Tiên đã phóng 23 tên lửa, bằng tổng số tên lửa mà nước này phóng trong cả năm 2017.
Ngày 18/11, Triều Tiên phóng thành công tên lửa đạn đạo liên lục địa Hwasong-17 với tầm bắn có thể vươn tới Mỹ và mang theo nhiều đầu đạn hạt nhân. Triều Tiên khẳng định đây là sự đáp trả cho các cuộc tập trận và động thái quân sự quy mô lớn của Mỹ, Hàn Quốc và Nhật Bản. Những nỗ lực nhằm phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên lại một lần nữa rơi vào vòng luẩn quẩn mới.
6. Biến đổi khí hậu - cuộc chiến sinh tử
Lũ lụt kinh hoàng ở Pakistan hồi tháng 8/2022. Ảnh: AP
Lũ lụt tồi tệ nhất trong 30 năm tại Pakistan, nắng nóng và hạn hán kỷ lục ở châu Âu… Trong bối cảnh đó, Hội nghị COP27 đạt thỏa thuận thành lập Quỹ "Tổn thất và Thiệt hại". Các nước giàu phát thải nhiều phải đền bù tài chính cho các nước nghèo ít phát thải nhưng lại chịu tác động nặng nề của biến đổi khí hậu. Cuộc cách mạng năng lượng tái tạo là giải pháp và xu hướng mà nhiều quốc gia trên thế giới đang theo đuổi.
7. Tiền số - từ đỉnh cao xuống vực sâu
Trong năm 2022, thị trường tiền số mất ¾ giá trị. Vụ việc tiền ảo Luna với hơn 40 tỷ USD bị bốc hơi vào tháng 5 còn chưa hạ nhiệt thì sàn tiền số lớn thứ ba thế giới FTX chính thức tuyên bố phá sản ngày 11/11, kéo theo hàng loạt hệ quả thảm khốc khác. Tiền ảo nhưng thua lỗ thật.
8. Mặt trăng không của riêng ai
Ngày 12/12, Mỹ hoàn thành sứ mệnh đầu tiên trong chương trình thám hiểm mặt trăng Artemis gồm 3 giai đoạn. NASA đặt mục tiêu đưa các phi hành gia quay trở lại mặt trăng vào năm 2025. Có cùng tham vọng đó, Trung Quốc cũng ấp ủ kế hoạch thực hiện được sứ mệnh đó vào năm 2030 bằng tên lửa có người lái thế hệ mới mà nước này tự sản xuất.
Tàu vũ trụ Orion không người lái của NASA đang quay trở lại Trái đất. Đây là hình ảnh Orion chụp Trái đất và Mặt trăng vào ngày 28/11/2022 từ camera gắn trên một trong các cánh tàu - Ảnh: NASA
Cuộc đua đang ngày càng nóng khi có sự tham gia của những nhân tố mới. Tàu vũ trụ của một công ty khởi nghiệp Nhật Bản mang theo xe tự hành do UAE sản xuất đã được phóng lên mặt trăng. Đây là sứ mệnh chinh phục mặt trăng đầu tiên cả của Nhật Bản và thế giới Arab.
9. Thế giới có 8 tỷ người
Ngày 15/11, dân số thế giới chạm mốc 8 tỷ người. Quy mô dân số lớn đồng nghĩa với nguồn nhân lực lớn, tạo thêm động lực cho sự phát triển. Nhưng đi kèm với đó là áp lực lên kinh tế - xã hội, gây ra thách thức về an ninh lương thực và môi trường. Bùng nổ và già hóa dân số là những mối lo mà nhiều nước sẽ phải đối diện.
10. Cuộc sống bình thường trở lại
Phố xá tấp nập, những lễ hội sôi động… Cuộc sống bình thường đã chính thức trở lại sau hơn 2 năm đóng băng vì COVID-19. Cả thế giới hòa chung không khí của World Cup 2022 tại Qatar - một giải bóng đá nhiều khác biệt nhất từ trước tới nay. Niềm vui và sự thăng hoa của những người yêu môn thể thao vua không hề thay đổi.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!