Chánh án John Roberts đã đồng ý giữ nguyên các hạn chế được gọi là Tiêu đề 42. Quyết định được đưa ra sau khi một nhóm các bang có Tổng chưởng lý là thành viên đảng Cộng hòa cho biết, việc dỡ bỏ các biện pháp kiểm soát biên giới này sẽ khiến họ phải trả thêm chi phí nếu có thêm người di cư vào.
Một thẩm phán Mỹ đã ra phán quyết vào tháng 11 rằng Tiêu đề 42, ngăn cản nhiều người di cư xin tị nạn, là bất hợp pháp và ấn định lệnh này sẽ kết thúc vào ngày 21/12.
Tòa án Tối cao Mỹ đã cho các bên tranh chấp pháp lý thời hạn đến 17h ngày 20/12 (theo giờ ET). Theo lệnh tạm thời từ tòa án cấp cao nhất của Mỹ, Tiêu đề 42 sẽ được giữ nguyên hiệu lực cho đến khi có thông báo mới từ tòa án.
Chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden đã chuẩn bị cho việc Tiêu đề 42 kết thúc vào tuần này. Thư ký báo chí Karine Jean-Pierre cho biết trong một cuộc họp báo hôm 19/12 rằng Nhà Trắng đang tìm kiếm khoản chi bổ sung hơn 3 tỷ USD từ Quốc hội nước này để trả cho lực lượng nhân viên, công nghệ, cơ sở giữ người di cư và vận chuyển tại biên giới Mỹ - Mexico, khi lượng người di cư nhập cảnh vào Mỹ tăng.
Việc thúc đẩy các nguồn lực bổ sung nói trên được đưa ra khi các nhà chức trách Mỹ chuẩn bị cho khả năng có từ 9.000 - 14.000 người cố gắng nhập cư vào Mỹ mỗi ngày nếu Tiêu đề 42 được dỡ bỏ, cao gấp hai lần con số hiện nay.
Người di cư lội qua sông Rio Grande ở Eagle Pass, bang Texas, ngày 18/12. (Ảnh: Reuters)
Tiêu đề 42, nhằm kiềm chế đà lây lan của COVID-19, được ban hành vào tháng 3/2020 dưới thời cựu Tổng thống đảng Cộng hòa Donald Trump, người theo chủ nghĩa hạn chế nhập cư. Tổng thống Biden, thành viên Đảng Dân chủ, đã duy trì Tiêu đề 42 trong hơn một năm.
Chính quyền Tổng thống Biden đang cân nhắc các kế hoạch chuẩn bị cho việc kết thúc Tiêu đề 42, trong đó các quan chức chính phủ thảo luận một số kế hoạch để ngăn chặn lượng người vượt biên tăng cao, bao gồm cả việc cấm những người trưởng thành độc thân xin tị nạn ở biên giới Mỹ - Mexico.
Thư ký báo chí Karine Jean-Pierre nhấn mạnh, những người di cư nhập cư bất hợp pháp vẫn có thể bị trục xuất bằng các cách khác ngay cả khi Tiêu đề 42 bị bãi bỏ.
Kể từ khi ông Biden nhậm chức vào tháng 1/2021, một nửa trong số khoảng 4 triệu người di cư bị bắt ở biên giới Mỹ - Mexico, một con số kỷ lục, đã bị trục xuất theo Tiêu đề 42, trong khi nửa còn lại được phép vào Mỹ để theo đuổi các trường hợp xin nhập cư của họ .
Mexico chỉ chấp nhận sự trở lại của một số người di cư theo quốc tịch, bao gồm người Trung Mỹ và gần đây là công dân Venezuela.
Trong nhiều tháng qua, thành phố El Paso, bang Texas, đã tiếp nhận số lượng lớn người di cư xin tị nạn, trong đó có nhiều công dân Nicaragua không thể bị trục xuất sang Mexico. Ngày 17/12, Thị trưởng thành phố El Paso đã phải tuyên bố tình trạng khẩn cấp để di chuyển người di cư khỏi đường phố khi nhiệt độ xuống dưới mức đóng băng.
Theo ước tính, hiện có khoảng 50.000 người đang chờ đợi ở Mexico để tìm kiếm cơ hội vượt biên vào Mỹ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!