Lệnh cấm vận trực tiếp đối với kim cương của Nga - một phần trong các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga liên quan đến cuộc xung đột Ukraine - có hiệu lực vào tháng 1 và tiếp theo là các hạn chế dần dần đối với nhập khẩu gián tiếp kim cương từ ngày 1/3.
Cuối năm nay, các nước phương Tây cũng có kế hoạch giới thiệu cơ chế theo dõi để kiểm tra kim cương chưa qua gia công, xác định nguồn gốc và tránh vi phạm các biện pháp trừng phạt. Antwerp - trung tâm giao dịch kim cương của Bỉ - dự kiến sẽ trở thành nơi đầu tiên kim cương được kiểm tra và chứng nhận.
Theo Reuters, chính quyền Washington đang nghi ngờ về sự cần thiết của cơ chế theo dõi này. Các nguồn tin cho rằng những cuộc thảo luận của G7 về việc thực thi truy vết (nguồn gốc kim cương) đã bị đình trệ sau khi các công ty khai thác kim cương châu Phi, công ty đánh bóng kim cương Ấn Độ và nhiều nhà kim hoàn Mỹ phản đối, công khai chỉ trích biện pháp này.
Mộ số nguồn tin khẳng định chính quyền Mỹ đã ngừng tham gia hoàn toàn vào các cuộc thảo luận của G7 về sáng kiến này. Reuters cho biết cả Bộ Ngoại giao Mỹ và Italy - nước hiện giữ chức Chủ tịch G7 - đều từ chối bình luận về thông tin trên.
Năm 2023, Hiệp hội các nhà sản xuất kim cương châu Phi - đại diện cho 19 nhà sản xuất kim cương chiếm khoảng 60% sản lượng toàn cầu - đã cảnh báo rằng cơ chế theo dõi sẽ "dẫn đến tình trạng gián đoạn chuỗi cung ứng (và) tăng thêm gánh nặng và chi phí" cho các quốc gia khai thác mỏ.
The Kimberley Process - cơ quan quản lý toàn cầu giám sát xung đột kim cương - cũng phản đối sáng kiến này. Vào tháng 2 năm nay, Botswana, Angola và Namibia đã gửi thư chung tới G7, một lần nữa cho rằng cơ chế theo dõi sẽ gây tổn hại đến lợi ích của các quốc gia châu Phi. Bức thư được cho là đã không được trả lời.
Ấn Độ - quốc gia chịu trách nhiệm cắt gọt và đánh bóng khoảng 90% kim cương thô trên thế giới - đã phản đối lệnh cấm ngay từ đầu. Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar đã cảnh báo vào tháng 4 rằng toàn bộ ngành công nghiệp kim cương toàn cầu sẽ cảm nhận được tác động của các biện pháp này và cho biết New Delhi sẽ cố gắng "trì hoãn, giảm nhẹ lệnh cấm và tốt nhất là không để điều này xảy ra".
Nga - quốc gia sản xuất kim cương thô lớn nhất thế giới tính theo khối lượng - phần lớn đã chuyển hướng buôn bán kim cương sang Trung Quốc, Ấn Độ, UAE, Armenia và Belarus vào năm 2023. Người phát ngôn Điện Kremlin - ông Dmitry Peskov - đã cảnh báo vào tháng 12/2023 rằng lệnh cấm sẽ có hiệu ứng boomerang đối với các nước phương Tây, đánh vào nền kinh tế của chính họ bằng cách loại bỏ nguồn cung kim cương từ Nga, trong khi ngành công nghiệp kim cương của Nga sẽ hầu như không bị ảnh hưởng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!