Theo Cục Tình báo Quốc phòng Ukraine (HUR), tuyến đường chính để binh sĩ Moscow rút quân là qua Căn cứ không quân Khmeimim đến các sân bay của Nga ở Ulyanovsk, Chkalovsky và Privolzhsky.
Một số máy bay An-124 và Il-76MD, cũng như các tàu hải quân, bao gồm tàu chở hàng Sparta II và tàu đổ bộ Alexander Shabalin, đã được triển khai để hỗ trợ hoạt động này. Các tàu khác, chẳng hạn như Ivan Gren và Alexander Otrakovsky, đã khởi hành đến Địa Trung Hải.
HUR cũng nói thêm rằng: "Các khinh hạm Đô đốc Gorshkov và Đô đốc Golovko của đối phương cũng tham gia vào hoạt động rút quân của Nga tại Syria".
(Ảnh: AP/Russian Defense Ministry Press Service)
Vai trò của Nga ở Syria
Nga đã tham gia cuộc xung đột tại Syria từ năm 2015 với mục tiêu hỗ trợ chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad. Tuy nhiên, những biến động gần đây, bao gồm việc chuyển một phần lực lượng từ Syria sang Ukraine, đã khiến Nga phải điều chỉnh chiến lược trong khu vực.
Từ mùa thu năm ngoái, Moscow đã chuyển một số quân và thiết bị từ Syria đến chiến trường ở Ukraine. Trong khi đó, Ukraine cũng gia tăng hoạt động nhằm chống ảnh hưởng của Nga trên toàn cầu, đặc biệt tại Syria. Các nhóm đặc nhiệm Ukraine đã tiến hành nhiều cuộc tấn công vào các căn cứ quân sự của Nga ở Syria, nhắm đến các thiết bị và lực lượng quan trọng. Các hoạt động này là một phần trong chiến lược rộng lớn của Ukraine nhằm ngăn chặn Nga mở rộng tầm ảnh hưởng tại các khu vực chiến lược, từ Trung Đông đến châu Phi.
Những diễn biến này cho thấy sự thay đổi trong cân bằng quyền lực tại khu vực Trung Đông, nơi các cuộc xung đột vẫn tiếp diễn và các cường quốc đang cạnh tranh để định hình lại ảnh hưởng của mình.
Các căn cứ quân sự của Nga tại Syria (Ảnh: Euronews)
Tương lai của các căn cứ quân sự Nga tại Syria đang là vấn đề được quan tâm giữa bối cảnh bất ổn và sự thay đổi quyền lực tại quốc gia này.
Diễn biến mới nhất tại Syria sau khi nhóm đối lập lật đổ chính quyền cựu Tổng thống Bashar al-Assad đã đặt câu hỏi lớn về tương lai của các căn cứ quân sự Nga tại quốc gia này. Trước áp lực từ nhóm đối lập, Nga đã thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ các căn cứ quân sự quan trọng tại Khmeimim (Latakia) và Tartus, vốn đóng vai trò chiến lược đối với hoạt động của Nga ở khu vực Địa Trung Hải.
Ngày 8/12, nguồn tin từ Điện Kremlin cho biết các nhóm chiến binh đối lập đã đảm bảo an toàn cho các cơ sở quân sự và phái bộ ngoại giao của Nga tại Syria sau khi chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad sụp đổ. Moscow cho biết cũng sẽ không tham gia vào các cuộc đàm phán về chuyển giao quyền lực tại Syria.
Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov hôm 9/12 nhấn mạnh rằng còn quá sớm để xác định số phận các căn cứ này. Ông cho biết, các cuộc thảo luận sẽ phụ thuộc vào chính quyền mới tại Syria, nơi đang trải qua giai đoạn bất ổn nghiêm trọng. "Hiện tại, chúng ta đang chứng kiến một giai đoạn chuyển giao đầy biến động", ông nói, đồng thời khẳng định quân đội Nga đang thực hiện mọi biện pháp để đảm bảo an ninh cho các cơ sở trên.
Một số nguồn tin cho hay phe đối lập đã tiếp cận gần các căn cứ quân sự Nga, nhưng các cơ sở này không bị đe dọa trực tiếp. Nga cũng đang duy trì đối thoại với Thổ Nhĩ Kỳ và các quốc gia liên quan để phân tích tình hình và đưa ra các biện pháp cần thiết.
Máy bay Il-76 của Nga hạ cánh tại Căn cứ không quân Hmeimim ở Syria. (Ảnh: Sputnik)
Theo Điện Kremlin, định dạng Astana (bao gồm Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ là các quốc gia bảo lãnh trong quá trình giải quyết cuộc khủng hoảng Syria) vẫn đóng vai trò như một nền tảng tham vấn chính trị quan trọng. Tuy nhiên, những mục tiêu ban đầu về hòa bình và chủ quyền của Syria đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng trong bối cảnh hiện tại.
Nga được cho là đang cân nhắc đàm phán với lực lượng đối lập Syria nhằm đảm bảo quá trình rút quân diễn ra an toàn. Báo cáo từ Cục Tình báo Quốc phòng Ukraine (HUR) cho thấy thái độ của Moscow đối với các nhóm này đã có sự thay đổi, từ lập trường cứng rắn sang hướng trung lập hơn.
Nhiều nhóm đối lập - bao gồm các chiến binh thánh chiến Hayat Tahrir-al-Sham và các chiến binh Quân đội Syria Tự do được Mỹ hậu thuẫn - đã giành quyền kiểm soát thủ đô Damascus vào ngày 8/12 sau một cuộc tiến công nhanh chóng trên khắp nước này. Quân đội Syria đã rút lui, cựu Tổng thống Bashar al-Assad cùng gia đình đã rời khỏi Syria và được cấp quyền tị nạn tại Nga.
Căn cứ quân sự tại Khmeimim và trung tâm hậu cần ở Tartus đóng vai trò sống còn đối với chiến lược của Nga tại Trung Đông. Hai bên đã thống nhất gia hạn hoạt động của Nga tại các cơ sở này trong vòng 49 năm kể từ năm 2017, khẳng định tầm quan trọng chiến lược của chúng trong bối cảnh khu vực đầy bất ổn.
Tuy nhiên, trước diễn biến chính trị hiện tại của Syria, Nga được cho là đã bắt đầu một cuộc rút quân quy mô lớn khỏi quốc gia này, sử dụng máy bay quân sự và tàu hải quân để sơ tán lực lượng và thiết bị, đồng thời tái định hình chiến lược tại khu vực.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!