Người di cư cấp tập đến Mỹ trước khi Điều khoản 42 hết hiệu lực
Điều khoản này cho phép trục xuất ngay lập tức những người di cư bất hợp pháp vào Mỹ để ngăn chặn dịch COVID-19, nhưng lại không kèm theo hệ quả pháp lý. Lo sợ sự thay đổi luật nhập cư sẽ khiến việc vào Mỹ khó khăn hơn, số người di cư đổ về biên giới Mỹ và Mexico tăng đột biến. Họ mang theo hy vọng kịp đặt chân đến Mỹ trước khi điều khoản cũ hết hiệu lực.
Dự kiến Điều khoản 42 sẽ kết thúc vào nửa đêm 11/5 giờ địa phương, tức khoảng trưa nay theo giờ Việt Nam. Sự kiện này đánh dấu một thay đổi lớn trong chính sách nhập cư của Mỹ. Điều khoản 42 là sắc lệnh y tế công cộng được áp dụng từ tháng 3/2020, cho phép Mỹ siết chặt luật nhập cư, trục xuất nhanh những người di cư bất hợp pháp. Dù vậy, Điều khoản 42 vẫn được cho là dễ dàng hơn với người di cư so với việc áp dụng trở lại Điều khoản 8.
Vì thế những ngày này, ở biên giới giữa Mỹ và Mexico, hàng trăm nghìn người di cư đang chạy đua với thời gian, tìm cách đặt chân đến nước Mỹ trước thời điểm Điều khoản 42 hết hiệu lực.
Người nhập cư ở biên giới Mỹ - Mexico (Ảnh: AP)
Vượt qua con sông, bên kia là đất Mỹ. Đó là động lực để những người di cư chạy đua với thời gian để đến được biên giới giữa Mexico và Mỹ trước khi Điều khoản 42 hết hiệu lực. Trẻ con được ưu tiên đi trước, nhiều người di cư cũng đổ dồn đến gần các khu vực biên giới tại Mexico, cắm trại bên ngoài hàng rào, mong có thể sang đến đất Mỹ trước nửa đêm ngày 11/5 theo giờ địa phương.
Chị Dulce Parra - Người di cư từ Venezuela: "Kế hoạch là vượt qua biên giới ngày hôm nay, trước khi Điều khoản 42 hết hạn. Sau này sẽ khó khăn hơn nhiều".
Bà Jovanna Gómez - Người di cư từ Colombia: "Chúng tôi đã cố gắng đến trước ngày 11/5, chạy đua với thời gian. Sự thật là nó không hề dễ dàng".
Trong khi đó, một số người di cư lại chờ thời điểm sau khi Điều khoản 42 hết hiệu lực, luật nhập cư thông thường sẽ được áp dụng trở lại, cho phép người nộp đơn ở lại Mỹ trong lúc chờ đợi hồ sơ được xét duyệt. Tuy nhiên theo phản ánh của một số người di cư, ứng dụng mạng của Cục Hải quan và Biên phòng Mỹ thường xuyên bị treo khiến việc đặt lịch hẹn rất khó khăn. Tình hình càng khiến họ sốt ruột hơn.
Ông Juan Pavon - Người di cư từ Venezuela: "Nếu ứng dụng đặt lịch hẹn vẫn bị lỗi đăng nhập, tôi đang tính sẽ vượt biên trái phép".
Anh Jimmy Munoz - Người di cư từ Honduras: "Rất nhiều sợ hãi, rất nhiều tủi nhục, rất nhiều thứ, chấn thương tâm lý, chấn thương thể xác mà chúng tôi đã trải qua trên chặng đường dài tới đây".
Sức ép từ dòng người di cư đang là vô cùng lớn. Giới chức Mỹ cảnh báo, trong 90 ngày tới, có thể sẽ có từ 900 nghìn đến 1,1 triệu người di cư đổ về khu vực biên giới giữa Mỹ và Mexico với hy vọng mong manh chạm tay đến Giấc mơ Mỹ.
Mỹ ứng phó khẩn cấp với làn sóng di cư
Hạ viện Mỹ hôm qua đã phê chuẩn dự luật chặn người nhập cư vào Mỹ qua biên giới tây nam với Mexico. Dự luật hiện đã được chuyển lên Thượng viện. Dự luật này đặt ra điều kiện gắt gao với người xin tị nạn, yêu cầu họ phải xin tị nạn tại Mỹ từ khi đang ở bên ngoài nước này. Dự luật cũng sẽ yêu cầu nối lại việc xây dựng tường dọc biên giới và mở rộng các nỗ lực thực thi pháp luật.
Lo sợ sự thay đổi luật nhập cư sẽ khiến việc vào Mỹ khó khăn hơn, số người di cư đổ về biên giới Mỹ và Mexico tăng đột biến. Họ mang theo hy vọng kịp đặt chân đến Mỹ trước khi điều khoản cũ hết hiệu lực. (Ảnh: AP)
Cuộc thăm dò ý kiến do hãng tin Reuters kết hợp với công ty nghiên cứu thị trường Ipsos tiến hành cho thấy, 54% người trả lời phản đối việc tăng người nhập cư vào Mỹ. Cũng trong hôm qua, Bộ trưởng An ninh nội địa Mỹ Alejandro Mayorkas cũng có tuyên bố: "Tôi muốn nói rất rõ rằng biên giới của chúng ta không hề mở".
Các quan chức Mỹ cũng đã tuyên bố sẽ trục xuất người di cư chỉ trong vòng vài ngày kể từ khi họ bị bác việc xin tị nạn theo quy định mới. Tổng thống Mỹ Biden thì tuyên bố các thay đổi mới là cần thiết, dù sẽ có hỗn loạn. "Chúng ta nhận được sự hợp tác rất lớn từ Mexico. Chúng ta cũng đang trong quá trình lập văn phòng ở Colombia và các nơi khác. Tình hình sẽ hỗn loạn trong một thời gian".
Chính phủ Mỹ và bang Texas cũng đang triển khai thêm các lực lượng đến biên giới Mỹ - Mexico để chuẩn bị đối phó với tình hình có thể phức tạp hơn.
Theo thông báo của Chính phủ Mỹ, luật di cư mới áp dụng sau khi Điều khoản 42 được dỡ bỏ, sẽ cung cấp "những con đường nhập cư hợp pháp" vào Mỹ. Quy định mới tạo điều kiện cho những nhập cư cư một cách hợp pháp và trừng phạt nghiêm khắc với những người di cư bất hợp pháp. Đây là nỗ lực của chính quyền Tổng thống Biden nhằm giảm sức ép di cư ở biên giới phía Nam vốn đã tồn tại trong nhiều năm qua.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!