Thủ tướng Niger Ali Mahaman Lamine Zeine gặp phái đoàn Mỹ tại Niamey, ngày 14/3. (Ảnh: X/Hội đồng Bảo vệ Tổ quốc Quốc gia Niger)
Người phát ngôn của chính quyền sau đảo chính tại Niamey tuyên bố trên Truyền hình quốc gia Niger.
"Hội đồng Bảo vệ Tổ quốc Quốc gia đã chính thức chấm dứt các thỏa thuận hợp tác quân sự lgiữa Niger với Hợp chủng quốc Hoa Kỳ," phát ngôn viên của chính quyền Niger - Đại tá Amadou Abdramane cho biết trong một tuyên bố vào tối 16/3.
Quyết định này được đưa ra chỉ vài ngày sau khi phái đoàn cấp cao của Mỹ, trong đó có Tư lệnh Bộ Tư lệnh châu Phi của Hoa Kỳ - Tướng Michael Langley, kết thúc chuyến thăm 3 ngày tới quốc gia châu Phi này. Phái đoàn Mỹ đã gặp một số quan chức hàng đầu của Niger, bao gồm cả Thủ tướng Ali Mahaman Lamine Zeine.
Đại tá Abdramane nói: "Niger lấy làm tiếc về ý định của phái đoàn Mỹ từ chối quyền của người dân Niger có chủ quyền trong việc lựa chọn đối tác và các loại hình quan hệ đối tác có khả năng thực sự giúp họ chiến đấu chống khủng bố". Người phát ngôn - Đại tá Abdramane nói thêm rằng phái đoàn Mỹ đã vi phạm các nghi thức ngoại giao và thậm chí không thông báo cho chủ nhà về chương trình nghị sự cũng như ngày họ đến.
Chính quyền mới của Niger, nắm quyền kể từ khi Tổng thống thân phương Tây Mohamed Bazoum bị lật đổ vào tháng 7/2023, đã thực hiện một số bước để cắt đứt quan hệ với các đối tác quân sự cũ của Niamey. Những người lãnh đạo cuộc đảo chính đã viện dẫn việc chính phủ Tổng thống Bazoum bị cáo buộc đã thất bại trong việc chống lại những kẻ khủng bố Hồi giáo ở Sahel, bất chấp sự hiện diện của các lực lượng nước ngoài, bao gồm cả quân đội Pháp, là lý do cho việc tiếp quản quân sự.
Pháp đã hoàn tất việc rút quân khỏi Niger vào tháng 12/2023, sau khi giới lãnh đạo ở Niamey cắt đứt quan hệ với Paris và ra lệnh cho lực lượng của Pháp rời đi.
Tuy nhiên, Washington cho rằng việc rút quân khỏi Niger không phải là một lựa chọn đối với Mỹ, đồng thời tuyên bố việc binh sĩ Mỹ ở lại Niger sẽ tạo dựng mối quan hệ "thực tế" với chính quyền quân sự mới, mặc dù đã cùng Pháp và các đồng minh phương Tây khác đình chỉ viện trợ cho Niamey.
Mỹ hiện có khoảng 648 binh sĩ đồn trú ở Niger, hầu hết đóng quân tại căn cứ máy bay không người lái trên sa mạc trị giá 100 triệu USD ở Agadez, sau khi "tái bố trí" một số quân nhân của họ từ thủ đô Niamey vào tháng 9/2023. Theo Lầu Năm Góc, kể từ đó, những chuyến bay bằng máy bay không người lái của Mỹ ở Niger chỉ giới hạn ở mục đích thu thập thông tin tình báo, trong khi các nhiệm vụ "chống khủng bố" có vũ trang phần lớn vẫn bị tạm dừng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!