Chiều qua, tại thủ đô Stockholm, Thụy Điển, Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska đã công bố giải Nobel Y sinh 2023 thuộc về nhà khoa học người Hungary Katalin Kariko và nhà khoa học người Mỹ Drew Weissman với khám phá cho phép phát triển vaccine mRNA ngừa COVID-19 hiệu quả. Giải Nobel Y sinh khẳng định giá trị của công nghệ mRNA, với kỳ vọng tiếp tục mở ra cơ hội phát triển các loại vaccine mới.
Ít ai biết rằng, trước khi chiến thắng giải Nobel năm 2023, hai Giáo sư Kariko và Weissman đã từng được vinh danh với giải thưởng VinFuture của Việt Nam vào năm 2021 với những đóng góp của họ trong nghiên cứu đặt nền móng cho sản xuất vaccine ngừa COVID-19, giúp cứu sống hàng triệu người.
Tuyên bố của Hội đồng Nobel nhấn mạnh, công trình nghiên cứu của hai nhà khoa học trên đã góp phần thúc đẩy sản xuất vaccine với tốc độ nhanh chưa từng thấy trong suốt thời gian đại dịch COVID-19, một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với con người trong lịch sử hiện đại.
Hai nhà khoa học sẽ tham dự lễ trao giải Nobel chính thức vào ngày 10/12 tới tại Stockholm và nhận phần thưởng trị giá 11 triệu curon Thụy Điển, tương đương 986 nghìn USD. Hai nhà khoa học được thông báo thắng giải Nobel vào lúc nửa đêm theo giờ địa phương.
Giáo sư Katalin Kariko - Nhà khoa học đạt giải Nobel Y sinh 2023 chia sẻ: "Lúc đó là khoảng 3h40 gì đó. Chồng tôi nhấc điện thoại lên và chuyển máy cho tôi, tôi được thông báo tôi và ông Drew Weissman được nhận giải Nobel và tôi không biết liệu nó có phải là sự thật hay không. Sau đó tôi cho họ số của Drew. Mọi chuyện diễn ra như vậy đấy".
Giáo sư Drew Weissman - Nhà khoa học đạt giải Nobel Y sinh 2023 kể: "Katie nhắn tin cho tôi và bảo là có Thomas gọi đấy. Tôi hỏi Thomas là ai, cô ấy nói là người ở ban tổ chức giải Nobel. Tôi nghĩ có thể đây là một trò chơi khăm của những người bài vaccine, lúc đó tôi không thể tin đó là sự thật".
Theo thông cáo của Hội đồng Nobel, nữ giáo sư Kariko đã tìm ra phương pháp giúp ngăn chặn phản ứng của hệ miễn dịch đối với vaccine công nghệ mRNA được sản xuất trong phòng thí nghiệm - vốn là trở ngại lớn nhất đối với mọi liệu pháp điều trị sử dụng công nghệ mRNA. Thông cáo đề cao những phát hiện mang tính đột phá của hai nhà khoa học. Công nghệ này cũng cho thấy những kết quả đầy hứa hẹn để chống lại các bệnh khác như HIV, ung thư và bệnh di truyền.
Trước khi chiến thắng giải Nobel năm 2023, Giáo sư Kariko và Giáo sư Weissman từng được vinh danh với giải thưởng VinFuture mùa 1 năm 2021, tôn vinh công trình nghiên cứu về công nghệ mRNA trong sản xuất vaccine ngừa COVID-19, giúp cứu sống hàng triệu người.
Giáo sư Drew Weissman: "Nghiên cứu này mở ra một khởi đầu, với khả năng phát triển thế hệ vaccine mới cho nhiều bệnh khác nhau. Và điều quan trọng nữa là mang đến sự hợp tác giữa các quốc gia, trong đó có Việt Nam. Tôi không phải là người duy nhất thụ hưởng nghiên cứu này, mà hàng nghìn nhà khoa học đã đi trước tôi, hàng nghìn nhà khoa học đi sau tôi. Sẽ tiếp tục tiếp bước nghiên cứu và tìm ra các cách chữa bệnh mới cho những căn bệnh mới. Xin cảm ơn rất nhiều".
Giải thưởng Y sinh là giải khai màn tuần lễ Nobel 2023, các giải thưởng tiếp theo được công bố gồm giải Nobel Vật lý, Nobel Hóa học, Nobel Văn học, Nobel Hòa bình và Nobel Kinh tế.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!