Năm nay, lễ hành hương Hajj đến thánh địa Mecca đã ghi nhận số người tử vong tăng lên hơn 1.300 người, phần lớn do bị sốc nhiệt dưới cái nắng như thiêu như đốt nơi thánh địa Hồi giáo. Tuy nhiên, bên cạnh yếu tố thời tiết, nguyên nhân khiến số người thiệt mạng tăng cao như vậy còn là do nhiều người đã lựa chọn những tour du lịch hành hương trái phép và do đó không thể tiếp cận được với các dịch vụ hỗ trợ sức khỏe.
Để thực hiện được chuyến hành hương thiêng liêng, khoảng 400.000 tín đồ đã chấp nhận trả hàng nghìn USD cho các công ty lữ hành tổ chức những chuyến đi bất hợp pháp dưới mác du lịch thông thường, bởi lẽ họ không đủ điều kiện để xin loại thị thực riêng cho mục đích hành hương. Tuy nhiên, chỉ khi đến nơi, họ mới nhận ra những đối tượng cung cấp dịch vụ bất hợp pháp này đã "đem con bỏ chợ".
Việc đồng ý tham gia vào các chuyến đi không được cấp phép có nghĩa là họ không thể tiếp cận các tiện nghi như nơi ăn nghỉ có điều hòa hay phương tiện giao thông công cộng khi nhiệt độ ngoài trời lên trên 50oC. Nhiều người đã phải đi bộ hàng km dưới cái nóng như thiêu đốt, thậm chí có người phải trả giá bằng cả tính mạng.
Bà Haddar Saila - tín đồ hành hương đến từ Morocco - nói: "Chúng tôi đã nhìn thấy các thi thể phủ khăn trắng nằm bên vệ đường, họ tử vong vì nhiệt độ quá cao. Không chỉ người già, người chết là người trẻ tuổi cũng nhiều".
Tuy nhiên, ngay cả đối với những người có được giấy phép, chi phí đi lại và ăn ở đắt đỏ khiến những con đường hành hương có giá rẻ hơn hàng nghìn USD lại là lựa chọn hấp dẫn hơn.
Ông Fahad Saeed - chuyên gia phân tích khí tượng - cho biết: "Các tín đồ đến đây đều có động lực rất lớn, với nhiều người đây là sự kiện chỉ có một lần trong đời. Do đó, họ sẽ thường không quản ngại thời tiết mà chỉ cần có cơ hội là sẽ đi. Chúng ta cần phải chuẩn bị và cần có thêm nhiều lựa chọn thích nghi với tình huống hiện tại dù nó có thể ảnh hưởng đến nhiều nghi lễ cổ xưa. Nhưng trên hết, chúng ta vẫn cần cứu mạng người".
Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Saudi Arabia Jalajel, 83% trong số hơn 1.300 trường hợp tử vong đều chưa được cấp phép hành hương đến Saudi Arabia. Vì thế, quá trình nhận dạng các thi thể trở nên khó khăn hơn vì nhiều người thiệt mạng không mang giấy tờ tùy thân.
Cuối tuần qua, chính phủ Ai Cập cho biết đang điều tra 16 công ty du lịch không cung cấp đầy đủ dịch vụ cho người hành hương, để họ đến Mecca bằng thị thực không hợp lệ. Trong khi đó, chính quyền Saudi Arabia đã trục xuất hàng chục nghìn người hành hương trái phép.
Hajj là một trong những cuộc hành hương lớn nhất thế giới với gần 2 triệu người tham gia mỗi năm. Tuy nhiên, đây cũng là sự kiện đầy thử thách về thể chất khi các hoạt động chủ yếu diễn ra ngoài trời và thường xuyên ghi nhận các trường hợp người hành hương tử vong vì nắng nóng, bệnh tật hoặc bệnh mãn tính.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!