Nước sông Kyll dâng cao gây ngập lụt ở Kordel, Đức, ngày 15/7/2021. (Ảnh: AP)
Ít nhất 190 người đã thiệt mạng trong trận lũ lụt nghiêm trọng xảy ra ở miền Tây nước Đức vào giữa tháng 7 và ít nhất 38 người tử vong sau trận mưa lớn ở vùng Wallonia, khu vực phía Nam của Bỉ.
Các chuyên gia khí hậu nhận định, ngày càng có nhiều mối liên hệ giữa tình trạng biến đổi khí hậu xuất phát từ những hoạt động của con người với các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt.
Để tính toán vai trò của biến đổi khí hậu đối với việc lượng mưa tăng dẫn đến lũ lụt, các nhà khoa học đã phân tích các dữ liệu thời tiết và mô phỏng trên máy tính để so sánh khí hậu ngày nay (ấm hơn khoảng 1,2°C) với khí hậu trong thời gian trước đây.
Họ tập trung vào lượng mưa diễn ra trong 1 - 2 ngày và nhận thấy rằng, có hai khu vực bị ảnh hưởng nặng nề đã ghi nhận lượng mưa cao chưa từng có trong tháng 7/2021. Tại các vùng Ahr và Erft của Đức, lượng mưa lên tới 93 mm chỉ trong một ngày. Vùng Meuse của Bỉ đã chứng kiến lượng mưa kỷ lục 106 mm trong khoảng thời gian hai ngày.
Các nhà nghiên cứu tính toán rằng, trong điều kiện khí hậu ấm hơn ngày nay, tần suất lũ lụt có khả năng xảy ra sẽ cao hơn từ 1,2 - 9 lần so với thời kỳ tiền công nghiệp.
Ô tô ngập trong nước sau khi sông Meuse bị vỡ bờ trong trận lụt lớn ở Liege, Bỉ ngày 15/7. (Ảnh: AP)
Theo nghiên cứu của World Weather Attribution, những trận mưa như vậy ở Đức và vùng Benelux (vùng trong châu Âu gồm 3 nước lân cận nhau là Bỉ, Hà Lan và Luxembourg) hiện có lượng mưa lớn hơn từ 3 - 19% bởi tình trạng ấm lên do con người gây ra.
Ông Frank Kreienkamp, từ Cơ quan Thời tiết Đức, cho biết: "Biến đổi khí hậu làm tăng khả năng xảy ra mưa lũ, đồng thời biến đổi khí hậu cũng làm tăng cường độ của những trận lũ lụt".
Theo ông Friederike Otto, Phó Giám đốc Viện Thay đổi Môi trường của Đại học Oxford, thực trạng lũ lụt cho thấy, "ngay cả các nước phát triển cũng không an toàn trước những tác động nghiêm trọng của hiện tượng thời tiết khắc nghiệt mà chúng ta đã chứng kiến và ngày càng trở nên tồi tệ hơn với biến đổi khí hậu. Đây là một thách thức toàn cầu cấp bách và chúng ta cần phải vượt qua nó".
Bằng cách phân tích các mô hình mưa cục bộ trên khắp Tây Âu, các tác giả của nghiên cứu có thể ước tính khả năng xảy ra một sự kiện tương tự như đợt lũ lụt vào tháng 7/2021. Theo đó, họ phát hiện ra rằng, với mức độ tăng nhiệt hiện tại, tình trạng lũ lụt tương tự có thể sẽ xảy ra ở một khu vực nhất định nào đó khoảng một lần trong vòng 400 năm. Điều này có nghĩa, đợt lũ lụt với quy mô ngang bằng hoặc nghiêm trọng hơn so với trận lụt ở Đức và Bỉ có thể xảy ra tại Tây Âu trong khoảng thời gian này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!